اختلال رفتار در مرحله خواب REM(اختلال رفتار در مرحله ی خواب رم ،اختلال رفتاری خواب رم ،اختلال رفتاری در خواب با حرکات سریع چشمها )
rem sleep behavior disorder
در اختلال رفتار در مرحله خواب REM و یا مرحله ای از خواب که با حرکت سریع چشمان همراه است ،فرد رویاهای نامطلوب خود را با حرکات فیزیکی و بروز صدا و حرکات ناگهانی و خشونت امیز بازو و پا نشان میدهد. روش های درمانی این اختلال شامل حفاظت های فیزیکی و دارودرمانی میشود
شرح بیماری
در اختلال رفتار در مرحله خواب REM و یا مرحله ای از خواب که با حرکت سریع چشمان همراه است ،فرد رویاهای نامطلوب خود را با حرکات فیزیکی و بروز صدا و حرکات ناگهانی و خشونت امیز بازو و پا نشان میدهد .-که به ان رفتار همراه با اجرای رویا هم می گویند
معمولا فرد در طی این مرحله از خواب حرکت نمیکند (مرحله رم که بارها در طی خواب و به هنگام شب بروز میکند ) .حدود 20 درصد از خواب شبانه در مرحله ی رم میباشد که همان زمان معمول برای رویا دیدن است و در طی نیمه دوم شب بروز میکند .
شروع این مرحله از خواب ناگهانی میباشد و میتوان ان را با سایر اختلالات عصبی ارتباط داد مانند زوال عقل بدن لوی و یا زوال عقل با بدن لوی ، بیماری پارکینسون و آتروفی سیستم های متعدد .
نشانه ها
در این مرحله از خواب ،به جای انکه بازو ها و پاها به صورت موقت فلج شوند ، به حرکت در می ایند و فرد رویاهای خود را بازی میکند .
نشانه های اختلال رفتار در مرحله خواب رم عبارتند از :
• حرکات فیزکی مانند لگد زدن ،مشت زدن ،کوبیدن بازو ،بیرون پریدن از تخت در واکنش به یک رویای خشونت بار و یا پرماجرا مانند حالتی که فرد مورد تعقیب قرار میگیرد و یا از خود در برابر یک حمله دفاع میکند
• ایجاد صداهایی مانند صحبت کردن ،خندیدن ،فریاد زدن ،فریاد های احساسی و حتی ناسزا گفتن .
• در صورتی که فرد در طی این مرحله از خواب بیدار شود ،میتواند رویای خود را بیاد اورد .
علل
مسیر های عصبی مغزی که از حرکت عضلات در طی خواب رم و یا مرحله رویابینی در خواب پیشگیری میکنند ، باعث فلج موقتی بدن میشوند ودر این اختلال ،این مسیر ها عمل نکرده و باعث میشوند تا فرد رویاهای خود را بازی کند .
عوامل تشدید
عوامل مرتبط با بروز این اختلال رفتاری در خواب عبارتند از :
• مرد بودن و بالای 50 سال سن داشتن : اگرچه امروزه بیشتر خانمهای زیر 50 سال به این اختلال دچار میشوند و ممکن است جوانان و کودکان هم به دلیل ابتلا به نارکولپسی ،مصرف داروهای ضد افسردگی و یا تومور های ساقه ی مغز به این اختلال دچار شوند
• ابتلا به نوع خاصی از اختلالات عصبی مانند بیماری پارکینسون ، آتروفی سیستم های مختلف یا زوال عقل با بدن لوی .در واقع اختلال رفتاری در مرحله ی خواب رم اولین نشانه از پیشرفت های اتی بیماری های عصبی است .
• ابتلا به نوع مزمن اختلالات خواب که با خواب الودگی شدید روزانه و حملات ناگهانی در خواب و یا نارکولپسی همراه است
• مصرف انواع ویژه ای از دارو ها به خصوص داروهای ضد افسردگی جدید یا مصرف و ترک مصرف الکل و مواد مخدر
شواهد جدید نشان میدهند که ممکن است این اختلال ،فاکتور های ریسک شخصی و محیطی متفاوتی هم داشته باشد مانند قرار گیری در معرض مواد سمی در محیط کار ، کشاورزی کردن ،اسیب دیدگی مغز یا سیگار کشیدن .
پیامدهای مورد نظر
پیامدهای این اختلال عبارتند از :
• اسیب رسانی به خود و یا همسر خود
• ایجاد استرس برای همسر خود و یا سایر افراید که در ان خانه ساکن هستند
آمادگی برای ملاقات پزشک
میتوانید به پزشک خانوادگی تان مراجعه کنید و احتمالا پس از ان به یک متخصص خواب ارجاع داده میشوید . با استفاده از این اطلاعات میتوانید برای ملاقات با پزشکتان اماده شوید
انچه که خودتان میتوانید انجام دهید
• علائم خود را بنویسید حتی موارد غیر مرتبط با بیماری
• اطلاعات شخصی تان را بنویسید مانند استرس های شدید و یا تغییرات سبک زندگی که اخیرا اتفاق افتاده است .
• الگوی خواب خود را در دفترچه ای ثبت کنید : در صورتی که این کار را در طی 2 هفته پیش از ملاقات به پزشک انجام دهید ، میتوانید به پزشکان در تشخیص بیماری کمک نمایید .به هنگام صبح ،سعی کنید تمام مشکلاتی که در طی شب برای شما و یا همسرتان پیش امده است را ثبت کنید .
• لیستی از تمام دارو های مصرفیتان را تهیه نمایید مانند دارو های تجویز ی و غیر تجویزی و دوز انها
• سوالاتی را که میخواهید از پزشک بپرسید را یادداشت نمایید
میتوانید این سوالات را از پزشک خود بپرسید
• یا یک بروشور اموزشی در خصوص این بیماری وجود دارد ؟
• دلایل اصلی بروز این بیماری کدامند ؟سایر دلایل ان کدامند ؟
• بیماری من موقتی است و یا دائمی ؟
• به چه ازمایشاتی نیاز است ؟
• روش های درمانی موجود کدامند ؟و روش های جایگزین کدامند ؟
• ایا باید به یک متخصص مراجعه کنم ؟
میتوانید سوالات دیگری را هم در طی ملاقات از پزشکتان بپرسید
• چه زمانی علائم شما اغاز شد ؟
• همسرتان چه رفتار هایی را در طی شب مشاهده کرده است ؟
• ایا تا به حال به خودتان و یا همسرتان به دلیل اسن حرکات در طی خواب اسیب زده اید ؟
• ایا شما علاوه بر اجرای رویا های خود، در طی شب راه هم می روید ؟
• ایا شما به مشکلات حرکتی مانند مشکلاتی در دست خط ،ریزیش اب دهان ،بی ثباتی در هنگام راه رفتن و یا سرگیجه به هنگام ایستادن و یا لرز ش چانه و دست و پا و قوزک پا دچار هستید ؟
• ایا به اختلالات حافظه دچار میباشید ؟
• ایا در گذشته به مشکلات خواب دچار شده اید ؟
• ایا فردی در خانواده ی شما به اختلالات خواب دچار است ؟
• از چه داروهایی مصرف میکنید ؟
آزمایشات و تشخیص بیماری
پزشکتان به منظور تشخیص بیماری ،سابقه بالینی تان و نشانه هایتان را بررسی میکند .ارزیابی شما شامل این مراحل میشوند :
• ازمایشات فیزیکی و عصبی : پزشکتان از ازمایشات فیزیکی و عصبی استفاده میکند و اختلال رفتاری در مرحله خواب رم و سایر اختلالات خواب را برای شما بررسی میکند .نشانه های این اختلال میتواند مشابه سایر انواع اختلالات خواب باشد و یا ممکن است با اختلالاتی همانند آپنه خواب انسدادی و یا نارکولپسی همراه باشد .
• مطالعه وضعیت خواب فرد در طی شب و یا پلی سومنوگرام :ممکن است پزشکتان وضعیت خواب شما را با استفاده از مطالعات شبانه و در ازمایشگاه خواب بررسی کند . در این ازمایش ،سنسور هایی فعالیت قلب و ششها و مغز ،الگوهای خواب ،حرکت بازو و پا و سطح اکسیژن خون در طی خواب را کنترل میکنند . همچنین به منظور بررسی رفتار شما در این چرخه ها ،از نوار های ویدیویی هم استفاده میشود .
معیار های تشخیصی
متخصصان داروهای خواب معمولا به منظور تشخیص این اختلال ،از قوانین نشانه ها در طقه بندی بین المللی اختلالات خواب استفاده میکنند –چاپ سوم ICSD-3
قوانین تشخیصی این بیماری عبارتند از :
• شما در طی خوابی که با صحبت کردن ،ایجاد صدا و یا انجام حرکات فیزیکی مانند مشت زدن و لگد زدن و دویدن همراه است ،چندین بار بیدار میشوید و البته انجام این حرکات در فرد با مراحل رویای وی مطابقت دارد و ان را بازی میکند .
• شما میتوانید رویای خود را به این حرکات و صداها ارتباط داده و ان را به یاد اورید
• مطالعات خواب نشان میدهند که شما فعالیت عضلانی در این مرحله از خواب بیشتر میشود .
• اختلالات خواب شما توسط اختلالات دیگر خواب ، اختلالات روانی ،مصرف دارو ها و یا سومصرف مواد بوجود نیامده است .
درمان و دارو
روش های درمانی این اختلال شامل حفاظت های فیزیکی و دارودرمانی میشود :
حفاظت های فیزیکی
ممکن است پزشکتان از شما بخواهد تا محیط خواب خود را تغییر دهید تا ایمن تر شود :
• برداشتن اشیای خطرناک همانند چاقو و اسلحه
• حفاظ گذاشتن دور تخت
• دور کردن وسایل خانه از تختخواب
• حفاظت از پنجره ها
• قرار دهی بالشت در اطراف تختخواب
دارودرمانی
گزینه های درمانی این اختلال عبارتند از :
• ملاتونین : ممکن است پزشکتان نوعی مکمل غذایی به نام ملاتونین تجویز نماید که به کاهش و یا رفع نشانه ها کمک میکند . این دارو به اندازه ی کلونوزپام موثر است و بیماری به خوبی میتواند با کمترین عوارض با ان سازگار شود . ولی ممکن است باعث کاهش میزان هشیاری به هنگام صبح میشود .
• کلونازپام (کلونوپین ) : این داروی تجویزی ،بیشتر برای درمان اضطراب استفاده میشود و البته گزینه ای قدیمی برای درمان اختلال رفتاری در مرحله خواب رم هم میباشد و به نظر میرسد که میتواند به صورت موثری علائم را کاهش دهد. این دارو در بروز عوارضی همانند خواب الودگی روزانه ،کاهش میزان تعادل و وخامت اپنه خواب هم موثر است .
پزشکتان در حال انجام تحقیقاتی بروی سایر داروهایی میباشند که در درمان این اختلال موثرند .با پزشکتان در خصوص بهترین گزینه های درمانی متناسب شما صحبت کنید .