تشنج لوب تمپورال
temporal lobe seizure
علت بروز تشنج لوب تمپورال اغلب ناشناخته است اما ممکن است علت آن نقص آناتومی یا وجود اسکاردرلوب تمپورال باشد.
شرح بیماری
سرمنشأ تشنج لوب تمپورال درلوب گیجگاهی مغزاست که کارآن پردازش احساسات و حافظه کوتاه مدت است.
بعضی ازعلائم تشنج لوب تمپورال داشتن احساساتی مانند شادی و خوشی، و یا ترس است.
هنگامی که فرد بیماردچارتشنج می شود ممکن است ازاطراف خود آگاه باشد اما درموارد شدید و طولانی تشنج بیمارظاهراً بیداراست اما ازاطراف خود بی خبراست و ممکن است دستها و لبهای بیمارحرکات بی هدف و تکراری داشته باشند.
علت بروز تشنج لوب تمپورال اغلب ناشناخته است اما ممکن است علت آن نقص آناتومی یا وجود اسکاردرلوب تمپورال باشد. این نوع تشنج با دارو درمان می شود.
درمورد افرادی که به دارو جواب نمی دهند گزینه جراحی انتخاب می شود.
نشانه ها
هیجانات غیرمنتظره باعث بروزپیش درآمد تشنج لوب تمپورال بعنوان هشدارمی شود. همه کسانی که به بیماری تشنج مبتلا هستند پیش درآمد ندارند وهمه افرادی که پیش درآمد تشنج را دارند دچارحمله صرع نمی شوند.
پیش درآمد قسمتی ازتشنج است که آگاهی را مختل نمی کند.
نمونه هایی ازپیش درآمد صرع درزیرآمده است:
• حس ناگهانی از ترس بی دلیل
• تجربه احساسی است که آنچه اتفاق می افتد در گذشته اتفاق افتاده است.
• بو و طعم ناگهانی و یا عجیب و غریب
• احساس افزایش نگرانی دردل
گاهی اوقات تشنج لوب تمپورال توانایی شما را برای پاسخ به دیگران مختل می کند. این نوع از تشنج لوب تمپورال که معمولا 30 ثانیه تا دو دقیقه طول می کشد شامل علائم و نشانه زیراست:
• از دست دادن آگاهی از محیط اطراف
• خیره شدن
• ملچ ملوچ کردن
• قورت دادن یا جویدن طولانی
• حرکات غیرعادی انگشت مانند حرکاتی شبیه ناخنک زدن
آنچه ممکن است پس ازتشنج لوب تمپورال برای بیمارپیش بیاید:
• سردرگمی و مشکل درصحبت کردن
• ناتوانی دربه یاد آوردن آنچه در طول تشنج رخ داده است
• عدم آگاهی از بروز تشنج
• خواب آلودگی
در موارد شدید، تشنج لوب تمپورال پس ازشروع شدیدترشده و به تشنج کلی وازدست دادن هوشیاری تبدیل می شود.
زمان مناسب مراجعه به پزشک
درصورت بروزشرایط زیربه پزشک مراجعه کنید:
• اگرفکر می کنید شما یا فرزندتان دچار تشنج می شوید
• هنگامی که تعداد و شدت دفعات تشنج بدون هیچ توضیحی به طور قابل توجهی افزایش می یابد
• هنگامی که علائم و نشانه های تشنج جدید ظاهرمی شود
درصورت بروزشرایط زیربه اورژانس مراجعه کنید:
• اگرتشنج بیش از پنج دقیقه طول بکشد
• بیماربه طورکامل بهبود پیدا نکند
• تشنج دریک روزتکرارشود
علل
علت بروز تشنج لوب تمپورال اغلب ناشناخته است اما ممکن است یک یا چند تا ازعلل زیرموجب بروزتشنج بشود:
• آسیب تروماتیک مغز
• عفونت ها مانند آنسفالیت یا مننژیت و یا داشتن سابقه چنین عفونتی
• فرایندی که باعث زخم (گلیوز) دربخشی از لوب تمپورال به نام هیپوکامپ می شود
• ناهنجاری های عروق خونی درمغز
• ضربه
• تومورهای مغزی
• سندرم های ژنتیکی
درطول خواب و بیداری معمولی سلول های مغزفعالیت های الکتریکی طبیعی مختلفی دارند اما اگراین فعالیت دربسیاری ازسلول های مغزبصورت غیرطبیعی انجام شود ممکن است تشنج رخ دهد.
اگراین اتفاق فقط دریک قسمت ازمغزاتفاق بیفتد تشنج بصورت کانونی رخ می دهد. منشآ تشنج لوب تمپورال دریکی از لوب های گیجگاهی است.
عوامل تشدید
دراین مورد با پزشک معالج خود مشورت کنید.
پیامدهای مورد نظر
تکرارتشنج ممکن است موجب کوچک شدن لوب های گیجگاهی که مسئول یادگیری و حافظه هستند، بشود و درنتیجه مشکلاتی برای حافظه پیش خواهد آمد.
آمادگی برای ملاقات پزشک
به احتمال زیاد دروهله اول شما به پزشک خانوادگی خود مراجعه خواهید کرد. سپس او شما را به متخصص مغزواعصاب معرفی خواهد کرد.
آنچه شما می توانید انجام دهید
چون زمان ملاقات با پزشک محدود می باشد قبلاً سؤالات خود را یادداشت کنید.
• نوشتن نشانه های بیماری هایی که تجربه کرده اید ازجمله هرچه که بنظر می رسد ربطی به مشکل تشنج داشته باشد. آنچه که برروی حرکات فیزیکی و یا گفتارتأثیرمی گذارد.
• هرگونه سابقه بیماری را به اطلاع پزشک برسانید.
• لیستی ازداروهایی که استفاده می کنید مانند مکمل ها و ویتامینها تهیه کنید.
• یکی ازاعضای خانواده را همراه خود ببرید تا توضیحات لازم را به پزشک بدهد.
بعضی ازسؤالاتی که درمورد بیماری فعلی خود ممکن است داشته باشید عبارتند از:
• آیا بیماری من صرع است؟
• آیا تشنج بدفعات اتفاق می افتد؟
• چه آزمایشاتی باید انجام بدهم؟
• چه درمانهایی وجود دارد و شما چه درمانی را پیشنهاد می کنید؟
• آیا این بیماری عوارض جانبی دارد؟
• آیا این بیماری کشنده است؟ چگونه خطرات ناشی ازبیماری کاهش می یابد؟
• آیا بروشورو اطلاعاتی درمورد این بیماری وجود دارد؟
چه انتظاری ازپزشک خود دارید
قبل ازمراجعه به متخصص پاسخ سؤالهای زیر را آماده کنید.
ممکن است پزشک چنین سؤالاتی ازشما بپرسد:
• چند وقت است که به این عارضه دچارشده اید؟
• چه بیماری یا علائم دیگری دارید؟
• آیا قبل ازبروزتشنج احساس غیرعادی دارید؟
• تشنج هرچند وقت اتفاق می افتد؟
• آخرین تشنج چه زمانی اتفاق افتاد و چه مدت طول کشید؟
• آیا دیگران پس ازاطلاع ازبیماری شما به دید دیگری به شما نگاه می کنند؟
• آیا سر یا بدن بیماردرطول تشنج به سمت دیگری متمایل است؟
• آیا درطول تشنج مجروح می شوید؟
• چه داروهایی و با چه دوزی مصرف می کنید؟
• آیا به علت تشنج دچاربی خوابی یا بیماری دیگری شده اید؟
آزمایشات و تشخیص بیماری
بهتراست یکی ازافرادی که شاهد تشنج بیماربوده شرح آن را برای پزشک توضیح بدهد. معاینات این بیماران شامل آزمایشات عصبی ازموارد زیراست:
• رفلکس
• تون عضلانی
• قدرت عضلانی
• عملکرد حسی
• راه رفتن
• حالت ظاهری
• هماهنگی
• تعادل
همچنین ممکن است پزشک سؤالاتی برای ارزیابی تفکر، قضاوت و حافظه شما انجام دهد.
آزمایش خون و اسکن
آزمایش خون برای کنترل مشکلاتی که به تشنج منجرمی شوند تجویزمی شود.
برای تشخیص موارد غیرطبیعی درمغزممکن است پزشک انجام اسکن را توصیه کند.
• الکتروانسفالوگرام (EEG) دراین روش میزان فعالیت مغزفرد بیمارتوسط قراردادن الکترود به سربیماراندازه گیری می شود. افراد مبتلا به صرع حتی درزمانی که تشنج ندارند اغلب دچارتغییرات الگوهای امواج مغزی می شوند. پزشک با انجام این کارنوع تشنج را تشخیص داده و درمان مناسب را توصیه می کند.
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MIR ) ازامواج رادیویی ویک میدان مغناطیسی قوی برای ایجاد تصاویری ازساختارداخلی استفاده می شود. این تصویربرداری برای تعیین علت تشنج درافراد مبتلا به صرع و تشنج انجام می شود.
درطول MIR سربیماربروی میزمخصوص بیحرکت قرارمی گیرد. این آزمون بدون درد است اما افرادی که ازقرارگرفتن درفضای بسته می ترسند ممکن است نسبت به آن واکنش نشان بدهند.
• توموگرافی کامپیوتری با گسیل تک فوتون (SPECT) ازاین روش زمانی استفاده می شود که محل شروع تشنج درمغزنامشخص است. دو باراسکن انجام می شود یکباردرحین تشنج و باردیگردرروز دیگری که بیماردچارتشنج نشده است.
برای هردو اسکن مواد رادیو اکتیو به بیمارتزریق می کنند. سپس هردو اسکن با هم مقایسه می شود تا ازروی اطلاعات موجود درعکسها قسمتی ازمغزکه بیشترین فعالیت را درطول تشنج داشته مشخص بشود.
درمان و دارو
داروهای بسیاری برای درمان حملات صرع لوب تمپورال وجود دارد اما بسیاری ازبیماران به دلیل عوارض جانبی داروها مانند خستگی، سرگیجه و افزایش وزن ازاین داروها بتنهایی استفاده نمی کنند.
هنگامی که پزشک داروهای ضد تشنج برای بیمارتجویزمی کند ازاو درمورد عوارض جانبی سؤال کنید. همچنین اگرازداروهای دیگری مانند قرص ضد بارداری استفاده می کنید حتماً به پزشک خود اطلاع دهید زیرا احتمال بروز تداخل دارویی وجود دارد.
عمل جراحي
اگرصرع لوب تمپورال به دارو پاسخ ندهد ممکن است انجام عمل جراحی برای بیمارتوصیه بشود. عمل جراحی تعداد دفعات حملات تشنجی را کاهش می دهد.
اما عمل جراحی صرع مانند هرعمل جراحی دیگرممکن است خطراتی بدنبال داشته باشد و منجربه مشکلات دراعصاب بشود. دراین مورد با پزشک معالج خود مشورت کنید.
درموارد زیرجراحی انجام نمی شود:
• منشأ تشنج درقسمتی از مغزباشد که عملکردهای حیاتی مغزدرآنجا صورت می گیرد.
• تشنج ازبیش از یک قسمت باشد.
• محل تشنج مشخص نباشد.
آماده شدن برای عمل جراحی
آنچه قبل ازعمل جراحی باید انجام شود:
• ارزیابی کلی
• اسکن MRI ازمغزبیمار
• مشاهده تشنج بیماردربیمارستان با استفاده از فیلم های ضبط شده ویدئویی و EEG
بعد از جراحی
اکثر افراد نیاز به ادامه مصرف دارودارند تا اطمینان حاصل شود که تشنج دوباره عود نمی کند. با این حال، اگر عمل جراحی موفق آمیزباشد، ممکن است گاهی دوزداروها کاهش یابد و گاهی اوقات بطورکلی داروقطع شود.
تحریک عصب واگ
اگرداروها تأثیری بردرمان نداشته باشد و یا عوارض جانبی داروها خطرناک باشد ازروش دیگری بنام تحریک عصب واگ استفاده می شود به این صورت که محرک زیراستخوان ترقوه درقفسه سینه کاشته می شود و سیم آن به عصب واگ درگردن متصل می شود.
دستگاه کاشته شده قابل تنظیم است و توسط یک آهنربا فعال می شود. کاراین دستگاه تشخیص تشنج نیست، بیمارمعمولاً بخوبی آن را تحمل می کند اما جایگزین دارو نیست.
دستگاه پاسخگو به تحریک عصبی
این دستگاه برای درمان تشنج هایی است که به دارو پاسخ نمی دهند. دستگاه تشنج را تشخیص داده و یک تحریک الکتریکی به قسمت شناسایی شده ارسال می کند.
این دستگاه بر روی سطح مغز و یا در داخل بافت مغز کاشته می شود و به یک ژنراتورباتری که درنزدیکی جمجمه کاشته شده وصل است.
تحریک عمیق مغزی
تحریک عمیق مغزی شامل کاشت الکترود به بخشی از مغز به نام تالاموس است. این درمان در حال حاضر مورد تایید FDA برای درمان تشنج می باشد.
این روش در مواردی انتخاب می شود که ممکن است برای درمان تشنج به دارو پاسخ نداده باشند. با این حال مطالعات بیشتردراین زمینه مورد نیاز است.
بارداری و تشنج
به خاطر داشته باشید که مهم ترین نکته برای بارداری برنامه ریزی است. زنانی که داروهای ضد تشنج مصرف می کنند معمولاً توانایی بارداری سالم را دارند.
با این حال مصرف برخی از داروها مانند اسید والپروئیک (والپرات) در دوران بارداری احتمال خطرنقص مادرزادی را افزایش می دهد.
متوقف کردن داروها در دوران بارداری به دلیل احتمال تشنج جنین درحال رشد، به طور کلی توصیه نمی شود. دراین مورد با پزشک خود مشورت کنید.
از آنجا که حاملگی ممکن است میزان دارو را تغییر دهد، برنامه ریزی قبل و حین حاملگی برای زنان مبتلا به تشنج مهم است.
مصرف روزانه اسید فولیک که توسط پزشک تجویزشده باشد قبل ازبارداری می تواند به جلوگیری از نقائص هنگام تولد درنتیجه مصرف داروهای ضد تشنج کمک کند.
خطر نقص تولد در زنانی که بیش از یک دارو مصرف می کنند بیشتراست. اگر تشنج با داروبخوبی کنترل نمی شود دراین مورد با پزشک خود مشورت کنید.
پیشگیری از بارداری و داروهای ضد تشنج
برخی داروهای ضد تشنج می تواند اثربخشی داروهای خوراکی ضد بارداری را تغییر دهد .
اگرجلوگیری از بارداری برای بیمارضروری باشد بهتراست برای ارزیابی تعامل داروهای ضد تشنج با داروهای ضد بارداری خوراکی با پزشک خود مشورت کنید.
شاید لازم باشد اشکال دیگر پیشگیری از بارداری را در نظر بگیرید.
سبک زندگی و مراقبت در خانه
انجام بعضی ازفعالیت ها برای بیماران مبتلا به صرع خطرناک است این فعالیت ها شامل موارد زیراست:
• شنا کردن، به تنهایی وارد آب نشوید و جلیقه نجات بپوشید.
• حمام کردن، حمام گرفتن دروان خطرناک است بهتراست ازدوش استفاده کنید.
• کارکردن درارتفاع، احتمال افتادن ازارتفاع درصورت بروزتشنج وجود دارد.
• رانندگی کردن، افراد مبتلا به تشنج ازنظرقانون حق رانندگی ندارند.
داشتن دستبند مشخصات بیماری برای افراد مبتلا به صرع لوب تمپورال لازم است زیرا نوع دارو و آلرژی دارویی برای مواقع اورژانسی برروی آن ثبت شده است.
داروهای جایگزین
دراین مورد با پزشک معالج خود مشورت کنید.
پیشگیری
دراین مورد با پزشک معالج خود مشورت کنید.
همراهی و حمایت
تشنج حتی زمانی که کنترل می شود زندگی بیماررا تحت تأثیرقرارمی دهد. همدلی و حمایت ازبیمارمبتلابه تشنج لوب تمپورال ممکن است کمی مشکل باشد زیرا ممکن است مردم متوجه تشنج نشده و آن را به عنوان رفتارغیرعادی بیمار تشخیص دهند.
کودکان ممکن است ازبیماری خود خجالت بکشند و با وجود خطردائمی تشنج ممکن است کودکان و بزرگسالان نا امید باشند.