اختلال مفصل فکی گیجگاهی
tmj disorder
معمولا تعیین دلیل اصلی برو زاین بیماری دشوار است و ممکن است درد به این دلایل بروز نماید مانند ارتزوز و یا اسیب به فک .معمولا افراد مبتلا به این اختلال میتوانند یک دستگاه نرم و محکم را روی دندانهای خود قرار دهند ولی علت تاثیر انها مشخص نیست .
شرح بیماری
مفصل فکی گیجگاهی همانند یک مفصل متحرک عمل میکند که استخوان فک را به جمجمه متصل میکندو اختلالات عملکرد ی ان میتواند باعث بروز درد در مفاصل فک و ماهیچه های کنترل کننده ی حرکات فک گردد.
معمولا تعیین دلیل اصلی برو زاین بیماری دشوار است و ممکن است درد به این دلایل بروز نماید مانند ارتزوز و یا اسیب به فک .همچنین افرادی که به درد های فکی مبتلا هستند،بیشتر دندان قروچه میکنند ولی بسیاری از افراد هم به دندان قروچه مبتلا هستند ولی به اختلال نام برده دچار نمیشوند.
در بیشتر موارد میتوان درد و ناراحتی حاصل از این بیماری را مراقبت های مدیریت شده و یا روش های غیر جراحی درمان نمود .انواع شدید این بیماری به جراحی نیاز دارند.
نشانه ها
نشانه ها و علائم این بیماری عبارتند از :
• درد و یا حساسیت فک
• درد داخل گوش و یا اطراف گوش
• دشواری در جویدن و یا حس ناراحتی به هنگام جویدن
• درد صورت
• قفل شدن فک که باز و بسته شدن دهان را دشوار میسازد
این بیماری میتواند باعث بروز صداهایی در هنگام یاز کردن دهان و یا حس ساییدگی شودولی در صورتی که فرد با حرکت فک خود هیچ گونه حس درد و یا محدودیت حرکتی ندارد ،نیازی به درمان ندارد .
زمان مناسب مراجعه به پزشک
در صورتی که درد دائمی و ممتد در ناحیه فک داشتید و یا نتوانستید فکتان را به طور کامل باز کنید ،حتما به پزشکتان مراجعه نمایید .پزشکتان و یا دندانپزشک مربوطه و یا متخصص این اختلال میتواند دلایل بروز بیماری و درمانهای ان را بیابد.
علل
مفصل گیجگاهی-فکی ترکیبی از عملیات مفصل با حرکات کشویی میباشدو بخش هایی از استخوانها که در ارتباط با مفصل میباشند،با غضروف پوشیده شده اند و توسط یک دیسک کوچک و جذب کننده ضربه به هم متصل شده اند که حرکت را نرم میکند.
در این موارد ،اختلال یاد شده میتواند دردناک باشد :
• دیسک از تراز مناسب خود خارج میشود و یا ساییده میشود
• غضروف مفصل به دلیل ارتروز اسیب میبیند
• مفصل به دلیل ضربه و یا موارد دیگر اسیب میبیند.
در بسیاری از موارد علت برو زاین بیماری مشخص نیست
عوامل تشدید
• بیشتر خانمهای بین 20 تا 40 سال به این اختلال مبتلا میشوند ولی ممکن است در هر سنی بروز کند.
پیامدهای مورد نظر
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید
آمادگی برای ملاقات پزشک
ابتدا میتوانید با یک پزشک و یا دندانپزشک در خصوص علائم خود صحبت کنید و در صورتی که پیشنهادات انها به بهبود بیماری کمک نکرد،میتوانید به یک متخصص در این زمنیه مراجعه نمایید.
پزشکتان ممکن است این سوالات را از شما بپرسد :
• چه زمانی علائم شما اغاز شد ؟
• ایا قبلا این علائم را داشتید ؟
• ایا به تارگی استرس داشته اید؟
• ایا به صورت متناوب به سردرد،گزدن درد و یا دندان درد مبتلا شده اید ؟
• از چه دارو های درمانی مصرف میکنید ؟
• ایا دردتان دائمی است و یا موقتی ؟
• ایا فعالیتی باعث اغاز درد میشود ؟
• ایا فکتان با حرکت صدا میدهد و یا درد دارد ؟
• ایا برای شما دشوار است که دهانتان را به خوبی باز کنید ؟
آزمایشات و تشخیص بیماری
ممکن است پزشکتان و یا دندانپزشک در طی معاینات فیزیکی این افدامات را انجام دهد :
• به صدای فک شما در هنگام باز شدن و بسته شدن گوش دهد .
• میزان حرکت فکتان را ارزیابی نماید
• نواحی اطراف فکتان را فشار دهد تا نقاط درناک و حساس را بیابد.
در صورتی که فکتان مشکلی داشته باشد ،باید با اشعه ایکس تصویر برداری کنید .سی تی اسکن هم میتواند تصویری دقیق از استخوانهای موجود در مفصل تهیه نماید و ام ار ای هم مشکلات مرتبط با دیسک مفاصل را مشخص میکند.
درمان و دارو
در تعدادی از موارد،نشانه های این اختلال بدون درمان از بین میروند و در صورتی که نشانه ها پایدار باشند،پزشکتان از این روش های درمانی استفاده میکند :
دارو درمانی
در کنار دیگر روش های غیر جراحی ،دارو ها میتوانند درد مرتبط با این اختلال را کاهش دهند مانند :
• مسکن ها :در صورتی که مسکن ها نتوانند درد های ناشی از این اختلل را درمان نمایند ،احتمالا پزشکتان دارو های قوی تری را تجویز خواهد کرد .
• دارو های ضد افسردگی سه چرخه ای :دارو هایی همانند امی تریپتیلین برای درمان افسردگی تجویز میشوند ولی برای کاهش درد هم به کار برده میشوند.
• ارام بخش های عضلانی :این نوع از دارو ها گاهی اوقات برای چند روز یا چند هفته استفاده میشوند تا درد های ناشی از این اختلال را کاهش دهند.
• ارام بخش ها :در صورتی که دندان قروچه های شب هنگام درد شما را بدتر میکنند،ممکن است پزشکتان یک داروی ارام بخش تجویز نماید مانند کلونازپم .
سایر درمانها ی غیر دارویی
• آتل دهانی :معمولا افراد مبتلا به این اختلال میتوانند یک دستگاه نرم و محکم را روی دندانهای خود قرار دهند ولی علت تاثیر انها مشخص نیست .
• درمان فیزیکی :درمانهای موجود شامل سونوگرافی ،حرارت دهی مرطوب و یخ میباشد و در کنار انها از تمرینات کشی وتقویتی برای فک هم استفاده میشود .
• مشاوره :با مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر میتوانید عوامل و رفتار هایی را که باعث وخیم شدن درد میشوند را بیابید و از انها دوری نمایید مانند دندان قروچه ،تکیه بر چانه و یا جویدین ناخن ها
روش های جراحی و سایر روش ها
در صورتی که سایر روش ها کاربردی نباشند،پزشکتان این متدها را به کار خواهد برد :
• ارتروسنتز: دراین پروسیجر سوزنی به داخل مفصل فرو برده میشود و مایع کافی به داخل مفصل میرسد و بخش های متورم و خرده ها از بین میروند
• تزریق :گاهی اوقات تزریق کورتیکواستروئید ها در مفصل میتواند موثر باشد و تزریق بوتاکس هم در ماهیچه های فک میتواند درد را کاهش دهد .
• جراحی :اگر درد فک شما با با روش های یاد شده بهبود نیابد ،از جراحی استفاده میشود زیرا احتمالا مشکل شما به دلیل اختلالات ساختاری مفصل است و ممکن است پزشکتان از جراحی به منظور بازسازی و یا جایگزینی مفصل استفاده نماید .موسسه ملی تحقیقات دندانپزشکی و سر و صورت جراحی این اختلال را بحث بر انگیز میشمارد و ان را قابل اجتناب عنوان میکند
سبک زندگی و مراقبت در خانه
با اگاهی از موارد منفی موثر بر درد میتوانید میزان بروز درد را کاهش دهید مانند دندان قروچه،جویدن مداد و یا فشردگی فک .با این روش ها میتوانید نشانه های اختلال یاد شده را بهبود بخشید :
• از به کار گیری بیش از اندازه ی عضلات فک بپرهیزید :غذاهای نرم بخورید و غذایتان را به تکه های کوچک تقسیم نمایید .از مصرف مواد غذایی چسبناک و یا جویدنی بپرهیزید و یا ادامس .
• حرکات کششی و ماساژ:پزشکتان میتواند تمارینی را به شما اموزش دهد که میتوانید به وسیله انها عضلات فکتان را کشیده و تقویت نمایید و انها را ماساژ دهید .
• گرما و سرما :گذاشتن پارچه گرم و یاسرد بر دو طرف صورتتان میتواند به کاهش درد کمک نماید.
داروهای جایگزین
گاهی اوقات میتوان با روش های جایگزین به بهبود درد کمک کرد مانند :
• طب سوزنی :متخصص مربوطه سوزنهای نازکی را در مناطق مخصوصی از بدنتان فرو میکند و به کمک انها درد را کاهش میدهد.
• تکنیک های ارام سازی :ارام سازی تنفس و تنفس های عمیق و منظم میتواند ماهیچه های فرد را ارام سازد و درد را کاهش دهد .
• بیوفیدبک :دستگاههای برقی که میزان سفتی ماهیچه را میسنجند میتوانند به شما در جهت اجرایی فعالیتهای ارام کننده کمک نمایند.
پیشگیری
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید
همراهی و حمایت
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید