آتروفي واژن

به نازك شدن، خشك شدن و التهاب ديواره هاي واژن در نتيجه كمبود استروژن، آتروفي واژن (واژينيت آتروفيك) گفته ميشود. آتروفي واژن معمولا پس از يائسگي اتفاق مي افتد.
در بسياري از زنان، آتروفي واژن نه تنها سبب بروز مقاربت دردناك ميشود، بلكه منجربه ناراحتي هاي ادراري نيز ميگردد. از آنجاييكه واژن و علائم ناراحتي هاي ادراري پيوسته با يكديگر در ارتباطند، از اينرو كارشناسان معتقدند كه اصطلاح دقيقتر براي آتروفي واژن، "سندرم ادراري-تناسلي يائسگي (GSM)" ميباشد.
درمان هاي ساده و موثري براي سندرم ادراري-تناسلي يائسگي موجود ميباشد. كاهش ميزان استروژن منجربه بروز تغييراتي در بدن ميشود، اما اين بدان معنا نيست كه مجبور هستيد تمام عمر را با چنين مشكلي سر كنيد.
 

ابتلا به سندرم ادراري-تناسلي يائسگي با علائم زير همراه است:
-    خشكي واژن
-    سوزش واژن
-    ترشح واژينال
-    خارش
-    سوزش ادراري
-    ضرورت در ادرار كردن
-    عفونت دستگاه ادراري
-    بي اختياري ادرار
-    خونريزي خفيف پس از مقاربت
-    احساس ناراحتي حين مقاربت
-    كاهش ميزان روان بودن واژن در طول مقاربت
-    كوتاه و سفت شدن كانال واژن
 

حدود نيمي از زنان يائسه، علائم سندرم ادراري-تناسلي يائسگي را تجربه ميكنند و تنها تعداد اندكي به دنبال درمان ميروند. بسياري از زنان نسبت به بروز علائم بي تفاوتي نشان ميدهند يا از مشورت با پزشك خود بر سر اين موضوع شرم دارند.
در صورتيكه از مقاربت دردناك رنج ميبريد و اين مشكل با مصرف ژل هاي واژينال بهبود نيافته است، به پزشك مراجعه كنيد. همچنين اگر علائمي چون خونريزي، ترشح، سوزش يا درد داريد نيز بايد به پزشك مراجعه نماييد.
 

سندرم ادراري-تناسلي يائسگي در نتيجه كمبود استروژن اتفاق مي افتد. كمبود استروژن باعث ميشود بافت واژن نازكتر، خشك تر، كمتر منعطف و شكننده تر شود.
كاهش ميزان استروژن در شرايط زير اتفاق مي افتد:
-    پس از يائسگي
-    انتهاي سال هاي منتهي به يائسگي (دوران پيش يائسگي)
-    پس از عمل جراحي برداشتن هر دو تخمدان (يائسگي ناشي از جراحي)
-    پس از پرتودرماني لگن براي سرطان
-    پس از شيمي درماني لگن براي سرطان
-    بعنوان عوارض جانبي درمان با هورمون براي سرطان سينه
علائم و نشانه هاي سندرم ادراري-تناسلي يائسگي ممكن است تا قبل از يائگي سال ها طول بكشد يا ممكن است در طول سال هاي يائسگي اتفاق بيافتد. اگرچه اين بيماري بسيار شايع است، اما همه زنان يائسه آنرا تجربه نميكنند. فعاليت جنسي منظم ميتواند به حفظ سالم بافت واژن كمك كند.

عواملي كه ابتلا به سندرم ادراري-تناسلي يائسگي را افزايش ميدهند، عبارتند از:
-    استعمال سيگار
-    نداشتن زايمان طبيعي
-    نداشتن فعاليت جنسي
 

سندرم ادراري-تناسلي يائسگي خطر ابتلا به موارد زير را افزايش ميدهد: 
-    عفونت هاي واژن (واژينيت)
-    مشكلات ادراري
 

روش هاي تشخيص سندرم ادراري-تناسلي يائسگي عبارتند از:
-    معاينه لگن
-    آزمايش ادرار
-    آزمايش تعادل اسيد
 

جهت درمان سندرم ادراري-تناسلي يائسگي، پزشك يكي از روش هاي زير را توصيه خواهد كرد:
-    سعي كنيد از مرطوب كننده واژينال زنانه جهت بازگرداندن رطوبت به واژن استفاده نماييد. اين مرطوب كننده ها را بايد هر دو، سه روز يكبار استعمال كنيد. تاثير مرطوب كننده ها به مراتب ببيشتر از روان كننده (لوبريكانت) هاست.
-    از روان كننده هاي مبتني بر آب (بدون گليسيرين) استفاده نماييد تا در طول مقاربت ناراحتي كمتري داشته باشيد. از محصولات بدون گليسيرين استفاده نماييد، زيرا زناني كه به اين ماده شيميايي حساس هستند، ممكن است دچار سوزش و التهاب شوند. در صورت استفاده از كاندوم، جهت روانسازي از مصرف وازلين و ساير محصولات مبتني بر نفت پرهيز كنيد. مواد نفتي ميتوانند منجربه پاره شدن كاندوم هاي لاتكسي شوند.

علائم آزار دهنده اي كه با مسكن برطرف نميشوند، به صورت زير درمان ميشوند:
-    كرم موضعي (واژينال) استروژن
-    استروژن خوراكي

درمان با استروژن سيستميك
چنانچه خشكي واژن با ساير علائم يائسگي از جمله گر گرفتگي همراه است، پزشك برايتان قرص، پچ، ژل يا حلقه استروژن با دوز بالاتري تجويز خواهد نمود.

چنانچه از خشكي و سوزش واژن رنج ميبريد، براي تسكين، موارد زير را انجام دهيد:
-    سعي كنيد از مرطوب كننده واژينال زنانه براي يازگرداندن رطوبت به واژن خود استفاده نماييد. اين مرطوب كننده ها را بايد هر دو، سه روز يكبار استعمال كنيد. تاثير مرطوب كننده ها به مراتب ببيشتر از روان كننده (لوبريكانت) هاست.
-    از روان كننده هاي مبتني بر آب (بدون گليسيرين) استفاده نماييد تا در طول مقاربت ناراحتي كمتري داشته باشيد.
-    جهت برقراري رابطه جنسي ابتدا اجازه دهيد تحريك صورت پذيرد. مايع روانسازي كه در نتيجه تحريك جنسي بوجود مي آيد، به كاهش علائم خشكي يا سوزش واژن كمك ميكند.
 

برخي داروهاي جايگزين جهت درمان خشكي واژن و سوزش ناشي از يائسگي مورد استفاده قرار ميگيرد. اما تعداد كمي از آنها مورد تاييد قرار گرفته اند.
پيش از مصرف هرگونه داروي گياهي يا مكمل هاي غذايي مربوط به پيش يائسگي و يائسگي با پزشك خود مشورت نماييد. مصرف همزمان برخي از داروها ميتواند خطرناك باشد و سلامتي را در معرض خطر قرار دهد.
 

فعاليت جنسي منظم ميتواند در پيشگيري از بروز سندرم ادراري-تناسلي يائسگي كمك كند. همچنين فعاليت جنسي جريان خون را به سمت واژن افزايش ميدهد و به حفظ بافت سالم واژن كمك كند.