نقص دیواره بین بطنی (VSD)

به وجود سوراخی در قلب که یکی از شایعترین نقایص قلبی مادرزادی محسوب میگردد، نقص دیواره بین بطنی (VSD) گفته میشود. این سوراخ در دیواره ای رخ میدهد که حفره های تحتانی قلب را از هم جدا میکند و اجازه میدهد که خون از سمت چپ به راست جریان داشته باشد. سپس خون غنی از اکسیژن به جای خارج شدن، به داخل ریه ها پمپاژ شده و منجربه عملکرد دشوار قلب میگردد.
ممکن است نقص دیواره بین بطنی جزیی منجربه بروز مشکل خاصی نشود و بسیاری از این سوراخ های کوچک بخودی خود بسته خواهند شد. اما در نقص دیواره بین بطنی حاد جهت پیشگیری از بروز پیامدهای خاص در سنین پایین به جراحی ترمیمی نیاز دارد.
 

علائم و نشانه های نقایص جدی قلبی اغلب در روزها، هفته ها یا ماه های نخست عمر نوزاد ظاهر میشوند.
علائم نقص دیواره بین بطنی در کودکان عبارتند از:
-    بد غذا خوردن، اختلال رشد
-    تنفس سریع یا تنگی نفس
-    سریع خسته شدن
ممکن است شما یا پزشک متوجه علائم نقص دیواره بین بطنی در زمان تولد نشوید. در صورتیکه سوراخ کوچک باشد، تا رسیدن به دوران کودکی هیچ نشانه ای ظاهر نمیگردد.علائم و نشانه ها بسته به اندازه سوراخ و سایر نقایص قلبی مرتبط، متفاوت هستند.
ممکن است پزشک در اولین معاینه منظم، حین گوش کردن صدای قلب کودک توسط گوشی پزشکی، به نقص دیواره بین بطنی مشکوک شود. گاهی اوقات نیز پیش از تولد نوزاد، این نقص طی سونوگرافی تشخیص داده میشود.
گاهی اوقات تا زمان رسیدن به دوران بزرگسالی، نقص دیواره بین بطنی در فرد تشخیص داده نمیشود. علائم و نشانه ها شامل سوفل قلبی (صداهای غیر معمول قلب) و تنگی نفس میباشد که پزشک حین گوش کردن صدای قلب توسط گوشی پزشکی متوجه آنها خواهد شد.

چنانچه کودکتان دارای علائم زیر بود به پزشک مراجعه کنید:
-    فورا خسته شدن حین خوردن غذا یا بازی
-    عدم افزایش وزن
-    نفس کم آوردن حین گریه یا خوردن غذا 
-    فورا به نفس نفس افتادن یا تنگی نفس
در موارد زیر نیز به پزشک مراجعه کنید:
-    تنگی نفس حین فعالیت یا هنگامیکه دراز کشیده اید
-    ضربان سریع و نامنظم قلب
-    ضعف یا خستگی

نقایص قلبی مادرزادی از مشکلات اولیه در رشد قلب نشات میگیرند؛ اما اغلب علت دقیق و روشنی ندارد. به احتمال زیاد ژنتیک و عوامل محیطی در بروز این نقایص دخیلند. نقص دیواره بین بطنی میتواند به تنهایی یا به همراه سایر نقص های مادرزادی رخ دهد.
در دوران رشد جنین، زمانی نقص دیواره بین بطنی اتفاق می افتد که دیواره عضلانی که قلب را به دو حفره چپ و راست جدا میکند، بطور کامل بین بطن ها رشد نمیکند.
بطور معمول، سمت راست قلب، جهت تامین اکسیژن، خون را به ریه ها پمپاژ میکند. سمت چپ نیز خون غنی از اکسیژن را به سایر نقاط بدن پمپاژ میکند. نقص دیواره بین بطنی سبب میشود خون اکسیژن دار با خون بدون اکسیژن مخلوط شود. در نتیجه، قلب به سختی میتواند اکسیژن کافی بافت های بدن را تامین کند.
همچنین ممکن است نقص دیواره بین بطنی در مراحل بعدی زندگی و معمولا پس از یک حمله قلبی بروز یابد.
 

به نظر میرسد نقص دیواره بین بطنی در خانواده شایع باشد و گاهی نیز به همراه سایر مشکلات ژنتیکی، از جمله سندرم داون رخ میدهد. اگر در حال حاضر کودکی مبتلا به نقص قلبی دارید، در خصوص خطر ابتلای سایر فرزندانتان با یک مشاور ژنتیک مشورت نمایید.

نقص دیواره بین بطنی ممکن است هرگز مشکی بوجود نیاورد. نقص های متوسط تا بزرگ میتوانند منجربه بروز طیف وسیعی از ناتوانی ها، از خفیف گرفته تا تهدید کننده شوند. درمان میتواند از بروز پیامدهای متعددی پیشگیری کند.
-    فشار خون ریوی. افزایش جریان خون به ریه ها ناشی از نقص دیواره بین بطنی سبب بالا رفتن فشار خون در شریان ریه ها میگردد که میتواند منجربه وارد آمدن آسیب دائمی به ریه ها شود. این عارضه میتواند منجربه جریان خون معکوس (سندرم آیزن منگر) از طریق این سوراخ شود.
-    اندوکاردیت. این بیماری قلبی، یک عارضه نادر محسوب میگردد.
-    سایر مشکلات ریتم قلب. این مشکلات شامل ریتم غیرطبیعی قلب و مشکلات دریچه قلب میباشد.
 

نقص دیواره بین بطنی اغلب منجربه سوفل قلبی میگردد و پزشک حین استفاده از گوشی پزشکی قالدر به شنیدن آن خواهد بود. اگر پزشک صدای سوفل قلبی را بشوند یا سایر علائم و نشانه های یک نقص قلبی را کشف کند، یک یا چند مورد از آزمایشات زیر را توصیه خواهد کرد:
-    رادیوگرافی (اشعه ایکس) قفسه سینه
-    نوار قلبی (ECG)
-    اکوکاردیوگرام
-    کاتتریزاسیون قلبی
-    پالس اکسی متری
 

داروها
داروهای مربوط به نقص دیواره بین بطنی عبارتند از:
-    داروهای افزایش دهنده قدرت فعل و انفعالات قلب مانند دیگوکسین (لانوکسین)
-    داروهای کاهش دهنده میزان مایعات در گردش خود و ریه ها. این داروها با نام دیورتیک ها شناخته میشوند مانند فوروزماید (لازیکس)
-    داروهای تنظیم کننده ضربان قلب مانند مسدود کننده های بتا (لوپرسور، ایندرال LA و غیره) و دیگوکسین (لانوکسین، لانوکسین کودکان)

اعمال جراحی
درمان جراحی نقص دیواره بین بطنی شامل بستن حفره ناهنجار بین بطن ها به یکی از این روش هاست:
-    جراحی ترمیمی
-    روش کاتتر
-    روش ترکیبی (جراحی مبتنی بر کاتتر)

آنتی بیوتیک پیشگیرانه
چنانچه برای شما یا فرزندتان آنتی بیوتیک تجویز شد، جهت پیشگیری از اندوکاردیت عفونی با پزشکتان مشورت کنید.