دژنراسیون ماکولای مرطوب

دژنراسیون ماکولای مرطوب یک بیماری مزمن چشمی است که باعث تاری دید و یا بروز یک نقطه کور در میدان دید می شود. به طور کل این بیماری به وسیله رگ های خونی غیرطبیعی بروز می کند که از طریق این رگ ها مایع یا خون به ماکولا نشت می کند. ماکولا در بخشی از شبکیه مسئول دید مرکزی است. 
دژنراسیون ماکولای مرطوب یکی از دو نوع انحطاط ماکولا به خاطر افزایش سن می باشد – دژنراسیون ماکولای خشک و مرطوب که البته نوع خشک شایع تر و شدت آن نیز کم تر است. تشخیص سریع و درمان دژنراسیون ماکولای مرطوب به کاهش مشکل بینایی و در برخی موارد به بهبود دید نیز کمک می کند. 

نشانه های دژنراسیون ماکولای مرطوب معمولا به طور ناگهانی بروز کرده و به سرعت بدتر می شوند. این نشانه ها عبارتند از:
•    بروز مشکل در بینایی، مانند خطوط صاف و خمیده در مقابل چشم 
•    کاهش دید مرکزی در یک یا هر دو چشم 
•    کاهش شدت یا روشنایی رنگ 
•    بروز یک نقطه کور در میدان دید
•    شروع ناگهانی و بدتر شدن سریع علائم 
دژنراسیون ماکولا بر روی دید محیطی تاثیر نمی گذارد، بنابراین به ندرت باعث کوری کامل می شود. 

در صورت مشاهده موارد زیر بلافاصله به چشم پزشک مراجعه کنید:
•    تغییراتی در دید مرکزی رخ می دهد.
•    توانایی برای دیدن رنگ ها و جزئیات دچار اختلال می شود. 
این تغییرات اولین علائم دژنراسیون ماکولا می باشد، به ویژه اگر بیشتر از 50 سال سن دارید. 

هیچ کس علت دقیق دژنراسیون ماکولای مرطوب را نمی داند، اما در افرادی بروز می کند که دچار دژنراسیون ماکولای خشک شده باشند. از بین تمام افراد مبتلا به دژنراسیون ماکولا مربوط به افزایش سن، حدود 10 درصد آنها به نوع مرطوب آن مبتلا هستند. 
دزنراسیون ماکولای مرطوب به روش های مختلف بروز می کند: 
•    از دست دادن بینایی که به دلیل رشد رگ های خونی بروز می کند. گاهی اوقات رگ های خونی غیرطبیعی جدید، از کوروئید به ماکولا رشد می کند. کوروئید لایه ای از رگ های خونی بین شبکیه و لایه بیرونی چشم (صلبیه) است. از این رگ های خونی غیرطبیعی ممکن است مایع یا خون نشت کند و با عملکرد شبکیه تداخل پیدا کند. 
•    از دست دادن بینایی که به خاطر تجمع مایع در پشت چشم بروز می کند. وقتی مایع از کوروئید نشت می کند، می تواند بین کوروئید و لایه سلولی نازک به نام اپی تلیوم رنگدانه ای شبکیه جمع شود. این امر باعث بروز برآمدگی در ماکولا و در نتیجه اختلال در بینایی می شود. 

عواملی که خطر بروز دژنراسیون ماکولا را افزایش می دهند، عبارتند از: 
•    افزایش سن: این بیماری در بین افراد بالای 65 سال بسیار شایع می باشد. 
•    سابقه خانوادگی: این بیماری ارثی نیز می باشد. محققان چندین ژن را شناسایی کرده اند که باعث بروز این شرایط می شود. 
•    سیگار کشیدن: سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار خطر ابتلا به این شرایط را افزایش می دهد. 
•    اضافه وزن و چاقی: تحقیقات نشان داده اند که اضافه وزن باعث شدیدتر شدن دژنراسیون ماکولای خفیف یا متوسط می شود. 
•    بیماری قلبی و عروقی: اگر مبتلا به بیماری هستید که بر روی قلب و عروق خونی می گذارد، خطر ابتلا به دژنراسیون ماکولا نیز در شما افزایش می یابد. 

افرادی که در آنها دژنراسیون ماکولای مرطوب بر روی دید مرکزی تاثیر گذاشته و دید خود را از دست داده اند، ممکن است دچار افسردگی و تورم بینایی (سندروم چارلز بونت) شوند. 

قبل از مراجعه به پزشک، برای صرفه جویی در وقت، بهتر است آمادگی لازم را داشته باشید و علائم و سوالات خود را یادداشت کنید.

پزشک سابقه پزشکی و خانوادگی بیمار را بررسی کرده و یک معاینه پزشکی کامل از چشم انجام خواهد داد. برای تایید دژنراسیون ماکولا پزشک آزمایش های زیاد دیگری انجام می دهد، از جمله:
•    معاینه پشت چشم ها: پزشک چند قطره در داخل چشم بیمار خواهد انداخت تا آنها را گشاد کند و از ابزار خاصی استفاده می کند تا پشت چشم را معاینه کند. پزشک در پشت چشم به دنبال خون، مایع یا یک ظاهر خالدار می باشد که باعث بروز این مشکل شده است –یک توده زرد رنگ در زیر شبکیه تشکیل شده است. 
•    آزمایش هایی برای نقص هایی در مرکز بینایی: در طول معاینه، چشم پزشک از آمسلر (Amsler) برای آزمایش مشکلات مرکز بینایی استفاده می کند. اگر شما مبتلا به دژنراسون ماکولا هستید، برخی از خطوط شگسته، محو یا خراب به نظر خواهند رسید. 
•    آنژیوگرافی فلورسئین: در این آزمایش پزشک یک مایع رنگی به رگ بازو تزریق می کند. این مایع به سمت رگ های چشم حرکت می کند. با حرکت مایع در درون رگ ها یک دوربین خاص عکس می گیرد. این تصاویر عروق خونی غیرطبیعی را نشان می دهند. 
•    آنژیوگرافی با ایندوسیانین سبز ؛ مانند آنژیوگرافی فلورسئین، این آزمایش با استفاده از تزریق مایع رنگی انجام می شود. این آزمایش یافته های آنژیوگرافی فلورسئین را برای شناسایی انواع خاصی از دژنراسیون ماکولا تایید می کند. 
•    توموگرافی انسجام نوری؛ این آزمایش تصویربرداری و از نوع غیرتهاجمی است که جزئیاتی از مقطع شبکیه نمایش می دهد. این آزمایش بخش های نازک شده، سفت شده و یا ملتهب شده را نشان می دهد، به علاوه برای کنترل چگونگی پاسخ شبکیه به درمان های ماکولا دژنراسیون استفاده می شود. 

روش های درمانی برای کم کردن سرعت پیشروی این بیماری، حفظ دید موجود و بهبود بینایی از دست رفته به کار می روند. 
داروهایی برای متوقف کردن رشد رگ های خونی غیرطبیعی
داروهایی وجود دارد که رشد رگ های خونی را با مسدود کردن اثرات سیگنال های رشد بدن که برای تولید رگ های خونی جدید فرستاده می شود، متوقف می کنند. این داروها به عنوان اولین روش های درمانی برای درمان تمام مراحل دژنراسیون ماکولای مرطوب استفاده می شوند. 
داروهایی که برای درمان دژنراسیون ماکولای مرطوب استفاده می شوند، عبارتند از:
•    بواسیزوماب (آواستین)
•    رانیبیزوماب (Lucentis)
•    افلیبرسپت (Eylea)
پزشک این داروها را به چشم عفونی تزریق می کند. این تزریق هر 4 هفته انجام می شود تا اثر مفید دارو زودتر مشخص شود. در برخی موارد ممکن است تا حدی دید بهبود یابد و مایع زیر شبکیه جذب شده و شبکیه تا حدی برخی از عملکردهای خود را مجددا به دست آورد. 
خطرات احتمالی تزریق به چشم عبازتند از خونریزی ملتحمه، درد چشم، مگس پران، افزایش فشار چشم و التهاب چشم. برخی از این داروها خطر سکته مغزی را نیز افزایش می دهند. 
استفاده از نور برای فعال کردن داروهای تزریق شده (درمان فتودینامیک)
درمان فتودینامیک گاهی برای درمان عروق خونی غیرطبیعی در مرکز ماکولا استفاده می شود. در این روش پزشک دارویی به نام ورتپورفین (Visudyne) را به یکی از رگ های بازو که به عروق خونی چشم می رسد، تزریق می کند. پزشک یک نور متمرکز از یک لیزر خاص به عروق خونی غیرطبیعی در چشم می تاباند. این کار دارو را فعال می کند و باعث بسته شدن عروق خونی و متوقف کردن نشت مایع می شوند. 
درمان فتودینامیک دید را بهبود بخشیده و سرعت کم شدن بینایی را کاهش می دهد. تکرار درمان در طول زمان نیاز خواهد بود تا رگ های خونی مجددا باز شوند. 
پس از درمان فتودینامیک، لازم است از قرار گرفتن در معرض نور خورشید و چراغ های روشن اجتناب شود تا دارو از بدن خارج شود که چند روز طول می کشد. 
استفاده از لیزر برای از بین بردن رگ های خونی غیرطبیعی (فوتوآگولاسیون)
در لیزر درمانی پزشک با استفاده از پرتو لیزر با انرژی بالا، عروق خونی غیر طبیعی زیر ماکولا را می بندد. لیزر باعث بروز زخم می شود که می تواند یک نقطه کور ایجاد کند، اما این روش برای متوقف کردن خونریزی رگ های خونی با هدف کم کردن آسیب به ماکولا، استفاده می شود. با این روش درمانی رگ های خونی ممکن است رشد مجدد داشته باشند و درمان مجدد نیاز باشد. 
برخی افراد مبتلا به دژنراسیون ماکولای مرطوب نامزدهای خوبی برای این درمان هستند. اما اگر عروق خونی غیر طبیعی در زیر مرکز ماکولا وجود داشته باشند، این روش مناسب شما نیست. به علاوه هرچه ماکولا بیشتر آسیب دیده باشد، میزان موفقیت درمان کاهش می یابد. 
بهبود بینایی
دژنراسیون ماکولا که در نتیجه افزایش سن بروز کرده، بر روی دید محیطی تاثیر نمی گذارد و باعث کوری کامل نمی شود. اما می تواند دید مرکزی را کاهش داده یا حذف کند – دید مرکزی برای رانندگی، خواندن و یا شناسایی چهره افراد ضروریست. در این مواقع کار با متخصص توانبخشی بینایی و یا مشورت با چشم پزشک موثر خواهد بود. این افراد می توانند راه هایی برای انطباق با تغییر بینایی پیدا کنند. 
 

در رابطه با سبک زندگی و روش های مراقبت در خانه با پزشک خود مشورت کنید.

در مورد داروهای جایگزین مربوط به بیماری دژنراسیون ماکولای مرطوب با پزشک مشورت کنید.

در مورد پیشگیری از بروز بیماری دژنراسیون ماکولای مرطوب با پزشک خود مشورت کنید.

در مورد همراهی و حمایت از بیمار مبتلا به دژنراسیون ماکولای مرطوب با پزشک خود مشورت کنید.