تب کیو
Q fever
تب کیو عفونتی است که به دلیل باکتریوم کاکسیلا بورنتی ایجاد می شود. تب کیو عموما بیماری ملایمی است که علائمی شبیه آنفوآنزا دارد. بسیاری از افراد مبتلا حتی هیچ علائمی ندارند. در درصد کمی از مردم عفونت می تواند سال ها بعد دوباره بروز پیدا کند. این شکل بسیار خطرناک تب کیو می تواند به قلب، کبد، مغز یا ریه آسیب وارد کند.
شرح بیماری
تب کیو عفونتی است که به دلیل باکتریوم کاکسیلا بورنتی ایجاد می شود. تب کیو عموما بیماری ملایمی است که علائمی شبیه آنفوآنزا دارد. بسیاری از افراد مبتلا حتی هیچ علائمی ندارند. در درصد کمی از مردم عفونت می تواند سال ها بعد دوباره بروز پیدا کند. این شکل بسیار خطرناک تب کیو می تواند به قلب، کبد، مغز یا ریه آسیب وارد کند.
تب کیو از حیوانات به انسان منتقل می شود. حیواناتی از قبیل گوسفند، بز و گاو. زمانی که فرد ذرات گرد و خاک طویله را که به حیوانات مبتلا آلوده شده، نفس می کشد ممکن است به بیماری مبتلا شود. شغل هایی که خطر ابتلا به تب کیو در آنها بیشتر است عبارتند از مزرعه داری، دامپزشکی و تحقیقات حیوانی.
موارد ملایم ابتلا به تب کیو به سرعت توسط درمان های آنتی بیوتیکی رفع می شوند. اما اگر تب کیو بازگردد ممکن است تا 18 ماه به مصرف آنتی بیوتیکها احتیاج پیدا شود.
نشانه ها
بسیاری از افراد مبتلا به تب کیو هیچگاه علائمی از خود بروز نمی دهند. اگر علائمی وجود داشته باشد احتمالا بین روز 3 تا 30 ام پس از ورود باکتری به بدن بروز پیدا می کند. علائم و نشانه ممکن است عبارت باشند از:
• تب شدید، تا 105 درجه ی فارنتهایت
• سردرد شدید
• خستگی
• سردی کردن
• سرفه
• حالت تهوع
• استفراغ
• اسهال
• حساسیت به نور
علل
تب کیو به واسطه ی وجود باکتریوم کاکسیلا بورنتی که معمولا در گوسفند، بز و گاو پیدا می شود ایجاد می گردد. این باکتریوم همچنین می تواند به حیوانات خانگی از جمله گربه، سگ و خرگوش نیز سرایت پیدا کند.
این حیوانات باکتری را از طریق ادرار، صورت، شیر و محصولات زایمانیشان-مانند جفت جنین و مایع آمنیوتیک(زهدانی)- منتقل می کنند. زمانی که این مواد خشک می شوند باکتری درون انها بین ذرات گرد و غبار طویله آزاد می شود و در هوا جریان پیدا می کند. عفونت معمولا از طریق هوا و ریه در هنگام تنفس در طویله به انسان منتقل می شود.
عوامل تشدید
برخی عوامل می توانند احتمال ابتلا به باکتریای تب کیو را افزایش دهند. از جمله:
• شغل ها. برخی شغل ها شما را بیشتر در معرض خطر قرار می دهد چرا که سر و کار داشتن با این حیوانات بخشی از شغل محسوب می شود. شغل های خطرناک در باب ابتلا به این بیماری عبارتند از: دامپزشکی، قصابی، کشاورزی سنتی و تحقیق بر روی حیوانات.
• مکان. بودن در نزدیکی مزرعه یا وسایل مزرعه ممکن است فرد را در خطر ابتلا به تب کیو قرار دهد چرا که باکتری حامل بیماری می تواند از طریق گرد و خاک تا مسافت های طولانی در هوا پخش شود.
• جنسیت. احتمال ابتلای مرد ها به تب کیو بیشتر است.
• فصل سال. تب کیو در هر زمانی از سال می تواند اتفاق بیفتد اما تعداد مبتلایان معمولا در ماه های آپریل و می در آمریکای شمال ی افزایش پیدا می کند.
عوامل خطرزا برای تب کیو شدید
احتمال بروز شکل خطرناکتری از تب کیو در برخی از افراد افزایش می یابد. به خصوص اشخاصی که:
• بیماری دردریچه قلبی دارند
• دچار ناهنجاری های رگ های خونی هستند
• سیستم ایمنی ضعیفی دارند
• دچار ضعف کارکرد کلیوی هستند
پیامدهای مورد نظر
عود کردن تب کیو می تواند باعث تاثیر بر قلب، کبد، ریه و مغز شود که این امر موجب برخی پیامد های جدی می گردد. از جمله:
• التهاب پوشش داخلی قلب. این التهاب می تواند شدیدا به دریچه های قلبی آسیب وارد کند. التهاب پوشش داخلی قلب مرگبار ترین پیامد تب کیو می باشد.
• مشکلات ریوی. برخی افراد مبتلا به تب کیو دچار ذات الریه می شوند. این امر می تواند باعث درد حاد تنفسی شود، وضعیتی اورژانسی که طی آن به فرد اکسیژن کافی نمی رسد.
• مشکلات بارداری. تب کیوی شدید می تواند خطر سقط جنین، زایمان نوزاد کم وزن، زایمان زودرس و زایمان بچه ی مرده را افزایش دهد.
• آسیب کبدی. برخی افراد مبتلا به تب کیو دچار هپاتیت می شوند، التهابی کبدی که در کارکرد آن اثر گذار است.
• مننژیت. تب کیو می تواند موجب مننژیت شود. التهاب عضو پوشاننده ی مغز و ستون فقرات.
آمادگی برای ملاقات پزشک
ابتدا به یک پزشک عمومی مراجعه کنید. او ممکن است شما را به یک متخصص بیماری های عفونی ارجاع دهد.
در زیر به برخی اطلاعات که به شما برای آماده سازی برای ملاقات با پزشک کمک می کند اشاره شده است.
کار هایی که باید انجام دهید
• از محدودیت های پیشا ملاقاتی آگاه باشید. هنگام ملاقات با پزشک حتما از کارهایی که ممکن است به بهبودتان کمک کند از جمله محدود کردن رژیم غذایی بپرسید.
•
• هر علائمی را که دارید یادداشت کنید. حتی آنهایی را که به نظرتان به مورد بیماری نامربوط می باشند.
• اطلاعات شخصی کلیدی را یادداشت نمایید. از جمله استرس های اصلی و تغییرات اخیر در زندگی.
• فهرستی از دارو هایی که مصرف می کنید تهیه نمایید. شامل ویتامین ها یا مکمل هایی که استفاده می نمایید.
• سوالاتی را که می خواهید از پزشک بپرسید یادداشت نمایید.
آماده کردن فهرستی از سوالات کمک می کند تا بتوانید بیشترین استفاده از زمان ملاقات را ببرید. برای تب کیو برخی سوالات پایه ای عبارتند از:
• محتمل تر ین دلیل علائم من چیست؟
• به چه آزمایشاتی احتیاج دارم؟ آیا این آزمایشات به آماده سازی خاصی احتیاج دارند؟
• آیا وضعیت کوتاه مدت است یا بلند مدت؟
• چه درمان هایی در دسترس هستند که توصیه شان می کنید؟
• چه عوارض جانبی را می توانم از درمان پیشنهادی انتظار داشته باشم؟
• آیا درمان جایگزینی برای پیشنهاد شما وجود دارد؟
• من دچار دیگر مشکلات سلامت نیز هستم. چطور می توانم به بهترین نحو آنها را در کنار هم مدیریت کنم؟
• هیچ برگه راهنمایی برای آشنایی بیشتر وجود دارد؟ چه وب سایتی را پیشنهاد می کنید؟
علاوه بر سوالات آماده شده برای پرسیدن سوالاتی که در طول ملاقات به ذهنتان می رسید تردید نکنید. اگر متوجه نکته ای نشدید بپرسید.
انتظاراتی که می توان از پزشک داشت
پزشک ممکن است تعدادی سوال از شما بپرشد. آماده بودن برای پاسخ دادن به آنها به استفاده ی بهینه از زمان ماقات کمک می کند. پزشک ممکن است سوالات زیر را مطرح کند:
• ابتدا چه زمانی علائم آغاز شد؟
• علائم دائم هستند یا گاه به گاه؟
• چیزی به نظر علائم را بهتر یا بدتر می کند؟
• آیا تا به حال مشکلات دریچه قلبی داشته اید یا سابقه ی جراحی قلبی دارید؟
• آیا اخیرا در محیط طویله یا محل نگه داری حیوانات بوده اید؟
• آیا طی هفته های گذشته تماسی با حیوانات تازه متولد شده داشته اید؟
• آیا نزدیک ناحیه ای کشاورزی زندگی می کنید؟
• باردار هستید؟
• آیا اخیرا سفر برون مرزی داشته اید؟
آزمایشات و تشخیص بیماری
در صورت مشکوک بودن به تب کیوی شدید، برای تشخیص پزشک یک یا چند آزمایش خون و دیگر آزمایشات را می گیرد.
آزمون های آزمایشگاه
پزشک ممکن است برای بررسی پادتن های آنتیژن کاسیلا بورنتی و نشانه های آسیب کبدی، خون بیمار را بررسی کند.
آزمون های تصویر برداری
• اشعه ی ایکس قفسه ی سینه. تب کیو می تواند در برخی از افراد باعث بروز ذات الریه شود. آزمایش اشعه ی ایکس از قفسه ی سینه می تواند برای بررسی سلانت ریه ها مورد استفاده قرار بگیرد.
• نوار قلب پژواکی. اگر فرد مشکوک به تب کیو شدید باشد پزشک ممکن است برای بررسی مشکلات دریچه ی قلبی یک نوار قلب پژواکی بگیرد.
درمان و دارو
تب کیو با آنتی بیوتیک دوکسیسیکلین درمان می شود. مدت زمان مصرف دارو به شدت تب بستگی دارد. برای عفونت های حاد درمان های آنتی بیوتیک دو تا سه هفته طول می کشد.
افرادی که تب کیو شدید دارند معمولا باید ترکیبی از آنتتی بیوتیک ها را حداقال تا 18 ماه مصرف نمایند. برای تشخیص بازگشت بیماری حتی پس از درمان موفق تب کیو شدید بیمار باید تا سال ها آزمایشات چک آپ را انجام دهد.
موارد ملایم یا بدون علائم تب کیو معمولا بدون درمان بهبود می یابند. هرچند اگر علائم تب کیو دارید و باردار هستید درمان با آنتی بیوتیک توصیه می شود. درمان در صورت ناتوانی در مصرف دوکسیسیکلین ممکن است تغییر کند.
اگر فرد دچار تب کیو با التهاب پوشش داخلی قلب باشد ممکن است برای جایگزینی دریچه ی قلب به جراحی احتیاج شود.
پیشگیری
واکسن تب کیو در استرلیا تولید شده تا برای افرادی که در شغل های پرخطر مربوط به این بیماری مشغول هستند مورد استفاده قرار بگید. اما این واکسن در آمریکا وجود ندارد.
چه در معرض تب کیو قرار دارید یا ندارید بهتر است از شیر و محصولات لبنی پاستوریزه استفاده نمایید. عمل پاستوریزه کردن عملی است که باکتری ها را می کشد.