رگ بست مایع آمنیوتیک
Amniotic fluid embolism
رگ بست مایع آمنیوتیک یک وضعیت بسیار نادر اما به شدت خطرناک است که زمانی اتفاق می افتد که مایع آمنیوتیک- مایعی در رحم که نوزاد در طول بادراری در آن قرار دارد- یا ماده ای از نوزاد مانند سلول هایش، وارد جریان خون مادر شود. رگ بست مایع آمنیوتیک عموما هنگام زایمان یا بلافاصله پس از آن اتفاق می افتد.
شرح بیماری
رگ بست مایع آمنیوتیک یک وضعیت بسیار نادر اما به شدت خطرناک است که زمانی اتفاق می افتد که مایع آمنیوتیک- مایعی در رحم که نوزاد در طول بادراری در آن قرار دارد- یا ماده ای از نوزاد مانند سلول هایش، وارد جریان خون مادر شود. رگ بست مایع آمنیوتیک عموما هنگام زایمان یا بلافاصله پس از آن اتفاق می افتد.
تشخیص رگ بست مایع آمنیوتیک دشوار است. اگر پزشک مشکوک شود که فرد رگ بست مایع آمنیوتیک دارد برای جلوگیری از پیامد های جدی که خطر جانی دارد بلافاصله درمان آغاز می شود.
نشانه ها
رگ بست مایع آمنیوتیک سریع و ناگهانی اتفاق می افتد.
علائم و نشانه های رگ بست مایع آمنیوتیک می توانند عبارت باشند از:
• تنگی نفس ناگهانی
• فزونی مایعات در ریه ها
• افت فشار خون ناگهانی
• ایست پمپاژ قلبی ناگهانی
• خون لختگی و در پی آن بروز مشکلاتی که خطر مرک دارند
• تغییر شرایط ذهنی از جمله اضطراب
• سرد شدن
• افزایش ضربان قلب یا ناهمگونی ضرباهنگ قلب
• بروز مشکل برای نوزد از جمله ضربان پایین قلب
• تشنج
• اغماء
• تغییر ناگهانی یکنواختی ضربان جنین
• خونریزی رحم، داخلی یا بیرونی
علل
رگ بست مایع آمنیوتیک زمانی رخ می دهد که مایع آمنیوتیک یا ماده ای از جنین وارد جریان خون مادر شود. دلیل وقوع آن هنوز مشخص نیست. علت محتمل می تواند آسیب حائل جفت مثلا ناشی از ضربه یا زخم باشد.
زمانی که به حائل جفت آسیب وارد می شود سیستم ایمنی با آزاد کردن موادی که موجب واکنش التهاب برانگیز می شوند باعث لختگی خون در ربه ها و رگ های مادر می شود که می تواند سبب بیماری خون لختگی گردد.
اگرچه رگ بست مایع آمنیوتیک ها نادر هستند- و معمولا مقداری ماایع آمنیوتیک در حین زایمان وارد خون مادر می شود- اما عموما مشکلی ایجاد نمی کنند. مشخص نیست چرا در برخی موارد این امر موجب رگ بست مایع آمنیوتیک می شود.
برای تعیین علت رگ بست مایع آمنیوتیک به تحقیقات بیشتری نیاز است.
عوامل تشدید
رگ بست مایع آمنیوتیک ها نادر هستند که این امر شناسایی عوامل تشدید را دشوار می کند. اینگونه تخمین زده شده است که بین 1 تا 12 مورد از هر.100000مورد زایمان دچار رگ بست مایع آمنیوتیک می شوند.
تحقیقات توصیه می کنند که عوامل بسیاری ممکن است به افزایش وقوع رگ بست مایع آمنیوتیک مرتبط باشند، عواملی که عموما عبارتند از:
• سن بالای مادر. اگر مادر در هنگام زایمان بالای 35 سال سن داشته باشد خطر وقوع رگ بست مایع آمنیوتیک افزایش می یابد.
• مشکلات مایع رحمی. اگر در جفت جنین مشکلی وجود داشته باشد- جفت اندامی است که در دوره ی بارداری در رحم ایجاد می شود- احتمال وقوع رگ بست مایع آمنیوتیک افزایش می یابد. مشکلات جفت می توانند عبارت باشند از پوشش کامل یا بخشی از گردن رحم یا جدا شدن جفت از دیواره ی داخلی رحم پیش زایمان. این وضعیت ها می توانند باعث درهم گسیختگی حائل بین مادر و جنین شوند.
• پیش تشنج آبستنی. اگر فرد دچار پیش تشنج آبستنی- فشار خون بالا و فزونی پروتئین در ادرار پس از 20 هفته بعد از بارداری- باشد ممکن است در خطر وقوع رگ بست مایع آمنیوتیک قرار بگیرد.
• وضع حمل القائی پزشکی. تحقیقات محدو نشان می دهند که برخی از روش های استقرائی به افزایش احتمال وقوع رگ بست مایع آمنیوتیک دامن می زنند. تحقیقات مربوط به این رابطه همچنان مورد بحث هستند.
• زایمان غیر طبیعی. انجام سی. سکشن، زایمان با عمل یا برون کشی با مکش شانس وقوع رگ بست مایع آمنیوتیک را افزایش می دهد. این روند ها می توانند توانند باعث درهم گسیختگی حائل بین مادر و جنین شوند. هرچند هنوز معلوم نیست کدام یک از روش های زایمان غیر طبیعی عامل بروز رگ بست مایع آمنیوتیک هستند یا پس از پیشرفت وضعیت برای زایمان سریع استفاده می شوند.
• پولیهایدرامنیوس(Polyhydramnios): زیاد بودن مایع آمنیوتیک به دور جنین احتمال وقوع رگ بست مایع آمنیوتیک را افزایش می دهد.
پیامدهای مورد نظر
رگ بست مایع آمنیوتیک می تواند پیامد های جدی برای نوزاد به همراه داشته باشد.
اگر رگ بست مایع آمنیوتیک دارید در خطر موارد زیر هستید:
• ضربه ی مغزی. کمبود اکسیژن خون می تواند موجب آسیب عصبی دائم و شدید یا حتی مرگ مغزی شود.
• بستری طولانی مدت در بیمارستان. زنانی که از رگ بست مایع آمنیوتیک نجات پیدا می کنند معمولا نیازمند درمان در بخش آی سی یو – بسته به شدت پیامد هایشان- هستند و ممکن است هفته ها یا حتی ماه ها در بیمارستان بستری بمانند.
• مرگ مادر. تعداد زنانی که در اثر رگ بست مایع آمنیوتیک فوت می کنند بسیار بالاست. این تعداد می تواند متوع باشد اما حدودا 20 درصد مرگ مادران در هنگام زایمان در کشور های پیشرفته در اثر وقوع رگ بست مایع آمنیوتیک می باشد. هرچند پیش بینی و آمادگی به همراه درمان می تواند جان مادر را نجات دهد.
• مرگ نوزاد. نوزاد در خطر اسیب مغزی یا مرگ قرار دارد. آمادگی و پیش بینی به زایمان مناسب می تواند نوزاد را نجات دهد.
آزمایشات و تشخیص بیماری
تشخیص رگ بست مایع آمنیوتیک به ارزیابی پزشک بستگی دارد. تشخیص عموما پس از جلوگیری از وضعیت های دیگر اتفاق می افتد. در برخی موارد تنها پس از مرگ مادر داده می شود. طی ارزیابی پزشک پزشک ممکن است دستور انجام آزمایش های زیر را صادر نماید:
• آزمایش خون برای تشخیص خون لختگی، آنزیم های قلبی، الکترولیت ها و گروه خونی به همراه آزمایش انداز گیزی خون بدن(CBC)
• نوار قلب برای ارزیابی ضرباهنگ قلب
• اوکسیمتری نبض برای اندازه گیری اکسیژن موجود در خون
• اشعه ی ایکس برای دیدن مایع دور قلب
• قلب نگاری پژواکی برای ارزیابی عملکرد قلب
درمان و دارو
رگ بست مایع آمنیوتیک نیازمند درمان سریع برای تصحیح کمبود اکسیژن خون و پایین بودن فشار خون می باشد.
درمان های اورژانسی عبارتند از:
• کارگذاشتن میله توخالی. پزشک یک لوله ی نازک داخل یکی از شاهرگ می کند تا فشار خون را بررسی کند. لوله ی دیگری درون رگی از قفسه ی سینه ی فرد فرو می رود که می تواند علاوه بر کشیدن خون برای تزریق جهت مایع و دارو رسانی مورد استفاده قرار گیرد.
• اکسیژن. فرد ممکن است به برای کمک به تنفس به تیوپ اکسیژن نیاز پیدا کند.
• دارو. پزشک ممکن است برای کمک به کعملکرد قلب به فرد دارو بدهد. دیگر دارو ها ممکن است برای کاهش فشار ناشی از شریان مایعات در قلب و ریه مورد استفاده قرار بگیرند.
• تزریق. اگر فرد دچار خونریزی غیر قابل کنترل باشد به تزریق خون، محصولات خونی و مایعات جایگزین نیاز است.
اگر مادر دچار رگ بست مایع آمنیوتیک پیش از زایمان باشد پزشک وی را با هدف تامین امنیت زایمان در زودترین زمان ممکن درمان خواهد کرد. درمان اورژانسی سی سکشن نیز ممکن است نیاز شود.
همراهی و حمایت
تجربه ی بارداری به همراه خطر جانی می تواند برای خانواده ترسناک و اضطراب آمیز باشد. مادر و فرزند ممکن است پیامد های جدی و بستری طولانی مدت در بیمارستان را تجربه کنند.
رگ بست مایع آمنیوتیک یک وضعیت اورژانسی است که هیچ زمانی برای آماده شدن نمی دهد. اگر در مورد احتمال رگ بست مایع آمنیوتیک نگران هستید با پزشک مشورت کنید. یادتان باشد رگ بست مایع آمنیوتیک ها نادر، غیر قابل پیشبینی و اجتناب ناپذیر هستند.
طی این برحه ی حساس به حمایت دوستداران تکیه کنید. به شرکت در شبکه ی نجات یافتگان فکر کنید. همچنین با پزشک همکاری کنید با بفهمید چگ.نه می توانید به طور ایمن هم مراحل بهبودی را طی کرده و هم نقشتان به عنوان مادر یک نوزاد را به درستی ایفا نمایید.