سندروم شوک سمی
Toxic shock syndrome
سندروم شوک سمی پیامدی نادر و مرگبار ناشی از برخی انواع عفونت های باکتریایی است. سندروم شوک سمی عموما در نتیجه ی سموم تولید شده به وسیله ی باکتری خوشه ی گوییزه(Staphylococcus aureus) اتفاق می افتد، اما این وضعیت همچنین ممکن است به واسطه ی سموم تولید شده توسط گروه الف باکتری پیچ گوییزه(streptococcus) نیز ایجاد شود.
شرح بیماری
سندروم شوک سمی پیامدی نادر و مرگبار ناشی از برخی انواع عفونت های باکتریایی است. سندروم شوک سمی عموما در نتیجه ی سموم تولید شده به وسیله ی باکتری خوشه ی گوییزه(Staphylococcus aureus) اتفاق می افتد، اما این وضعیت همچنین ممکن است به واسطه ی سموم تولید شده توسط گروه الف باکتری پیچ گوییزه(streptococcus) نیز ایجاد شود.
سندروم شوک سمی ابتداعا به استفاده از پنبه ی قاعدگی(تامپون) سوپر جاذب مربوط است. هرچند از زمانی که تولیدگنندگان برخی انواع نوار های بهداشتی را از بازار خارج کردند، وقوع سندروم شوک سمی در زنان قاعده کاهش یافت.
سندروم شوک سمی می تواند بر هر کسی اثر بگذارد از جمله مردان، کودکان و زنان یائسه. عوامل تشدید برای سندروم شوک سمی عبارتند از زخم های پوستی و جراحی.
نشانه ها
علائم و نشانه های محتمل سندروم شوک سمی عبارتند از:
- تب شدید ناگهانی
- فشار خون پایین
- حالت تهوع یا اسهال
- جوش ها و لکه هایی مانند آفتاب سوختگی به خصوص روی کف دست
- منگی
- تیر کشیدن عضلات
- قرمزی چشم ها، دهان و گلو
- تشنج
- سردرد
زمان مناسب مراجعه به پزشک
اگر علائم سنروم شوک سمی را داشتید سریعا با پزشک تماس بگیرید. این امر به خصوص زمانی مهم است که اخیرا از نوار بهداشتی استفاده کرده باشید یا زخم و پوست عفئنی داشته باشید.
علل
بیشتر باکتری خوشه گوییزه باعث بروز سندروم شوک سمی می شود. سندروم همچنین می تواند به واسطه ی باکتری گروه الف پیچ گوییزه ایجاد شود.
عوامل تشدید
سندروم شوک سمی می تواند بر همه اثر بگذارد. تقریبا نیمی از موارد سندروم شوک سمی به باکتری خوشه گوییزه مربوط بوده اند و در زنان قاعده اتفاق افتاده اند. باقی موارد در زنان، مردان و کودکان اتفاق افتاده است. سندروم شوک سمی خوشه گوییزی در افرادی از هرسن اتفاق می افتد.
سندروم شوک سمی به وارد زیر ارتباط دارد:
- وجود بریدگی یا سوختگی روی پوست
- سابقه ی متاخر جراحی
- استفاده از اسفنج های ضد بارداری، حجاب حاجز پادبارور یا نوار های بهداشتی سوپر جاذب
- ابتلا به عفونت شایع مانند آنفلوآنزا یا آبله مرغان
آمادگی برای ملاقات پزشک
سندروم شوک سمی عموما در شرایط اورژانسی تشخیص داده می شود. هرچند اگر در مورد خطر ابتلایتان به سندروم شوک سمی شک دارید بهتر است برای بررسی عوامل و انجام پیشگیری به پزشک مراجعه نمایید. درزیر به برخی اطلاعات که به آماده سازی پیش از ملاقات کمک می کنند اشاره شده است.
چه کاری می توانید انجام دهید
- از محدویت های پیش از جلسه آگاه باشید. زمانی که قرار جلسه را تنظیم می نمایید از هرگونه پیش آمادگی مانند محدودیت رژیم غذایی سوال کنید.
- علائمتان را یادداشت نمایید. حتی آنهایی که به نظر به بیماری نامربوط می آیند.
- اطلاعات شخصی کلیدی را یادداشت نمایید. از جمله عوامل استرس زا و تغییرات اخیر در زندگی.
- اگر قاعده هستید، زمان شروع آخرین دوره قاعدگی را یاددشات نمایید.
- فهرستی از دارو ها، دارو های گیاهی و مکمل هایی که مصرف می نمایید تهیه کنید.
- یکی از دوستان یا اعضای خانواده را همراه خود ببرید. کسی شما را همراهی کند و در یادآوری اطلاعات مطرح شده کمک نماید.
- سوالاتی را که از پزشک دارید یادداشت نمایید.
آماده سازی سوالات پیش از جلسه به بهره وری بیشتر از زمان محدود جلسه کمک شایانی میکند. در زیر به برخی سوالت پایه ای در مورد سندروم شوک سمی اشاره شده است:
- علت وضعیت من چیست؟
- علت های محتمل دیگر چیست؟
- به چه آزمایش هایی نیاز دارم؟
- بهترین کار چیست؟
- جایگزین های راهکار پیشنهدی شما چیست؟
- دچار وضعیت های سلامت دیگر هستم، چگونه هر دو را در کنار هم مدیریت نمایم؟
- آیا محدیدت خاصی هست که باید آن را دنبال کنم؟
- ایا نیاز به مراجعه به یک متخصص دارم؟
- آیا داروی بدون نسخه ی جایگزینی برای نسخه شما وجود دارد؟
- آیا برگه راهنما یا سایتی را می توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر معرفی نمایید؟
در پرسیدن سوالاتی که در طول جلسه به ذهنتان می اید تردید نکنید.
انتظاراتی که ی توان از پزشک داشت
پزشک ممکن است سوالات زیر را از شما بپرسد.
- علائم از کی آغاز شد؟
- علائمتان گاه به گاه بوده است یا دائم؟
- علائمتان چقدر شدید است؟
- از نوار بهداشتی سوپر جاذب استفاده می کنید؟
- از چه روش های ضد/ پیشگیری بارداری استفاده می نمایید؟
- چه چیز هایی به نظر علائتان را بهتر یا بدتر می کند؟
آزمایشات و تشخیص بیماری
هیچ کس برای سندروم شوک سمی آزمایش نداده است. ممکن است برای آزمایش وجود باکتری های خوشه یا پیچ گوییزه به نمونه خون یا ادرار احتیاج شود. ممکن است برای تحلیل آزمایشگاهی به نمونه هایی از واژن، گردن رحم یا گلو احتیاج شود.
از آنجاییکه سندروم شوک سمی می تواند اندام های زیادی را تحت تاثیر قرار دهد، پزشک ممکن است برای تعیین گستردگی بیماری دستور سی تی اسکن یا اشعه ی ایکس دهد.
درمان و دارو
اگر فرد به سندروم شوک سمی مبتلا شود احتمالا در بیمارستان بستری خواهد شد. وی:
- با انتی بیوتیک درمان می وشد تا پزشک منبع عفونت را بیابد
- از دارو هایی برای ثابت نگه داشتن فشار خون، در صورت پایین بودن، و از مایعات برای کاهش دمای بدن استفاده خواهد کرد
- برای درمان دیگر علائم و نشانه ها مراقبت پشیتیبانی خواهد شد
سم تولید شده توسط باکتری خوشه یا پیچ گوییزه به همراه فشار خون پایین می تواند موجب نارسایی کلیه شود. اگر کلیه ها از کار بیفتند ممکن است فرد به دیالیز احتیاج پیدا کند.
عمل جراحی
برای برداشتن بافت مرده از قسمت عفونت و برای خشکاندن عفونت ممکن است عمل جراحی صورت بگیرد.
پیشگیری
تولید کنندگان نوار بهداشتی های آمریکا دیگر از مواد سا طرح هایی که به سندروم شوک سمی ارتباط پیدا می کرند، در محصولاتشان استفاده نمی کنند. همچنین وزارت تغذیه و درمان تولید کنندگان را موظف به کنترل جذب نوار ها و زدن برچسب میزان جذب روی بسته ها نمود.
اگر از نوار بهداشتی استفاده می کنید برچسب روی آن را به دقت خوانده و سپس کم جذب ترین نوع آن را انتخاب نمایید. نوار را مرتبا هر 4 یا 8 ساعت تعویض کنید. جایگزین نوار بهداشتی از دستمال های بهداشتی استفاده نموده و از دستمال های کوچک در زمان کمی جریان خونریزی استفاده کنید.
سندروم شوک سمی می تواند بازتکرار شود. افراد که یک بار به آن دچار شدند می توانند دوباره به آن مبتلا گردند. اگر مبتلا به سندروم شوک سمی یا عفونت خوشه یا پیچ گوییزه هستید از نوار بهداشتی استفاده نکنید.