مراقبت ازپوست نوزادان به اندازه تغذیه و حفظ دمای بدن او اهمیت دارد. پوست نوزاد به اندازه سیستم ایمنی بدن آنها ظریف و حساس است.
ازمصرف مواد شیمیایی، عطری، مواد شوینده و پاک کننده و محصولاتی که پوست نوزاد را تحریک می کند و موجب خشکی، ساییدگی و یا خارش پوست او می شوند خودداری کنید. روش های بسیاری برای محافظت ازپوست نوزاد وجود دارد.
بدن نوزاد دربدو تولد با لایه ای ازورنیکس که پوشش محافظی ازچربی است پوشیده شده است که درطول هفته اول زندگی نوزاد خودبخود ازبین می رود. اگرنوزاد دیرترازموعد بدنیا بیاید احتمال دارد پروسه ازبین رفتن چربی دررحم مادرانجام شده باشد.
دراینجا نکاتی برای محافظت ازپوست و پیشگیری ازآلرژی و خارش پوست نوزاد را یادآوری می کنیم:
• خودداری ازحمام هرروزه نوزاد: حمام کردن بیش از سه بار درهفته درسال اول زندگی موجب ازبین رفتن چربی طبیعی بدن نوزاد می شود. این چربی از پوست کودک محافظت می کند و همچنین ممکن است پوست نوزاد را آسیب پذیر و خشک کرده و باعث تشدید اگزما شود.
تنها عاملی که موجب کثیفی نوزاد می شود با تعویض پوشک برطرف می شود. دریکی دو ماه اول نوزاد را دو یا سه باردرهفته با اسفنج بشویید. برای تمیزکردن دهان کودک هم می توانید ازکمی آب یا دستمال استفاده کنید.
برای نوزادان که پوست تیره تری دارند مانند آمریکایی های آفریقایی تبار حمام با اسفنج یک باردرهفته کافی است زیرا این نوزادان بیشتردرمعرض خشکی پوست قراردارند.
• عدم استفاده ازمحصولات معطر: این کارپوست ظریف کودک را تحریک می کند.
• شستن لباسهای جدید نوزاد قبل ازپوشیده شدن: برای شستن لباس های نوزاد ازمواد شوینده فاقد عطرو رنگ استفاده کنید. لباس ، ملافه و پتوی نوزاد را جدا از لباس های سایرافراد خانواده بشویید.
شایع ترین مشکل پوستی نوزادان اگزما یا راش پوشک است که البته پس ازدو ماه اول زندگی بروزمی کند. اگزما بصورت راش های قرمز و دردناک برروی صورت و پوست سر، آرنج و زانو دیده می شود.
چند نکته برای جلوگیری از خشکی پوست تحریک شده و اگزما:
• نوزاد را بیشتر ازیک باردرهفته حمام نکنید.
• ازمحصولات پوستی معطربرای کودک استفاده نکنید. اگر پوست او خشک است، از پماد ولوسیون فقط در قسمت های خشک پوست استفاده کنید.
• لباس های نرم و ترجیحاً پنبه ای به تن کوک بپوشانید.
با پزشک متخصص اطفال درمورد استفاده بیش از حد از لوسیون یا کرم برای درمان اگزما مشورت کنید.
در بیشترموارد، بثورات پوشک براثر رطوبت تحریک کننده پوشک کثیف ایجاد می شود. بثورات همچنین ممکن است در زمانی که پوست نوزاد پس از حمام بخوبی خشک نشده باشد، ایجاد شود.
گاهی اوقات، یک باکتری یا مخمر عفونی موجب بروزبثورات پوشک می شود. همچنین کودکانی که درحال مصرف آنتی بیوتیک هستند، مستعد ابتلا به عفونت های قارچی بثورات پوشک می شوند زیرا مصرف داروی آنتی بیوتیک باعث رشد قارچ می شود.
بسیاری ازبثورات پوشک نیازی به مراقبت های پزشکی دارد. برای درمان بثورات پوشک و جلوگیری از مشکلات پوستی نوزادان موارد زیررا رعایت کنید:
• پوشک نوزاد را مرتباً چک کنید.
• پوشک نوزاد را بلافاصله پس از خیس و یا کثیف شدن تعویض کنید.
• قسمت های بدن نوزاد که با پوشک درتماس است را با پاک کننده های بدون عطریا آب ساده بشوید. اگر بثورات شدید است، فقط آب روی بدن نوزاد بریزید و با دست پوست اورا لمس نکنید.
• دستمال های مرطوب نوزادان حاوی مواد عطری و یا الکل هستند و می تواند باعث تحریک و خشکی پوست نوزاد بشود. برای تمیزکردن کودک از دستمال های نرم و تمیزاستفاده کنید.
• قبل ازبستن پوشک جدید اجازه دهید بدون او درمعرض هوا خشک شود
• ازیک لایه ضخیم از وازلین و یا یک پماد محافظت کننده ازپوست مانند Desitin یا A & D استفاده کنید.
• اگراز پودر بچه استفاده می کنید آن را دور از صورت کودک نگه دارید. پودر تالک یا نشاسته ذرت می تواند باعث مشکلات تنفسی بشود.
اگر بثورات درعرض دو تا سه روز ازبین نرفت به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید. اگرراش ناشی از اگزما، باکتریایی و یا عفونت قارچی و یا شرایط دیگری باشد ممکن است برای درمان نیازبه تجویز نسخه باشد.
لمس پوست نوزاد آرامش بخش است و برای رشد کودک حیاتی است. ماساژدادن نوزاد راهی برای انتقال عشق و محبت به او است. درحقیقت لمس نوزاد باعث افزایش هورمون ها، افزایش ایمنی بدن و مبارزه با بیماری می شود. همچنین نوزاد آرامتر شده، راحتترمی خوابد و کمترگریه می کند.
تکنیک خاصی برای ماساژ کودک وجود ندارد. کودک را روی پتوی نرمی روی زمین بخوابانید. مقداری روغن یا لوسیون کف دست خود بریزید تا با حرارت دست گرم شود سپس به آرامی قفسه سینه و شکم کودک را ماساژدهید و درعین حال سعی کنید با اوارتباط چشمی داشته و آرام با اوصحبت کنید.