آیا در ماه های سرد زمستانی بیشتر از حالت عادی احساس انزوا و ناراحتی می کنید؟ اگر چنین است، احتمالا به افسردگی فصلی دچار شده اید که اختلال خلقی فصلی نیز نامیده می شود.
افسردگی فصلی نوعی اختلال خلقی است که هر سال در یک زمان مشخص بروز می کند. شکل کمیاب افسردگی فصلی، افسردگی تابستان نامیده می شود که در اواخر فصل بهار واوایل تابستان بروز کرده و در پاییز بهبود پیدا می کند. اما به طور کل افسردگی فصلی در پاییز یا زمستان شروع شده و در بهار و اویل تابستان به پایان می رسد.
علل بروز افسردگی فصلی
علت دقیق افسردگی فصلی مشخص نیست، اما برخی دانشمندان معتقدند که برخی هورمون ها که در مغز ساخته می شوند، در زمان های خاصی از سال باعث بروز تغییراتی می شوند. یک نظریه این است که تابش کم خورشید در طول پاییز و زمستان باعث می شود مغز سروتونین کمتری بسازد. سروتونین یک ماده شیمیایی مربوط به مسیرهای مغزی است که تنظیم کننده خلق و خو در مغز می باشند. هنگامی که سلول های عصبی تنظیم کننده خلق و خو عملکرد طبیعی خود را از دست بدهند، احساس افسردگی همراه با خستگی و افزایش وزن بروز می کند.
افسردگی فصلی معمولا در دوران جوانی بروز می کند و بیشتر در بین خانم ها رایج است. برخی افراد مبتلا به این نوع افسردگی دارای علائم خفیف هستند و تا حدی تحریک پذیر می باشند. برخی دیگر دچار علائم شدید می شوند که بر روی روابط و کار آنها تاثیر می گذارد.
کافی نبودن نور خورشید در طول روز یکی از علل بروز افسردگی فصلی است، به همین دلیل اغلب در کشورهایی که خورشید زیاد می تابد، این نوع افسردگی کمتر مشاهده می شود.
علائم افسردگی زمستان
افراد مبتلا به این افسردگی دارای علائم معمول و هشدار دهنده افسردگی هستند، از جمله:
- کم بودن انرژی
- مشکل در تمرکز
- خستگی زیاد
- افزایش اشتها
- تمایل زیاد به تنها بودن
- افزایش ساعات خواب
- افزایش وزن
علائم افسردگی تابستان
- کم شدن اشتها
- اختلال در خواب
- کاهش وزن
تشخیص ابتلا به افسردگی فصلی
اگر احساس افسردگی می کنید و دارای برخی علائم بالا هستید، برای معاینه به پزشک مراجعه کنید. پزشک روش درمانی درستی به شما معرفی خواهد کرد.
نحوه درمان افسردگی فصلی
بسته به شدت علائم روش های درمانی مختلفی برای این بیماری وجود دارد. به علاوه اگر به افسردگی دیگری مبتلا باشید یا دچار اختلال دو قطبی باشید، شکل درمان متفاوت خواهد بود.
ضدافسردگی های موجود اغلب برای درمان افسردگی های فصلی استفاده می شوند. بوپروپیون XL یکی از داروهای مورد تایید FDA است که به ویژه برای پیشگیری از افسردگی های جدی استفاده می شود.
بسیاری از پزشکان پیشنهاد می کنند که افراد مبتلا به افسردگی فصلی صبح زود از خانه خارج شوند تا در معرض نور طبیعی قرار گیرند. اگر این امکان به دلیل ابری بودن ماه های زمستان وجود ندارد، داروهای ضدافسردگی یا نور درمانی ممکن است موثر واقع شوند.
نور درمانی
برخی محققان افسردگی فصلی را با هورمون ملاتونین مرتبط می دانند. هورمون ملاتونین باعث خواب آلودگی می شود. نور باعث تغییر میزان ملاتونین در سیستم عصبی می شود و میزان سروتونین را در مغز افزایش می دهد. نور درمانی دارای اثر ضدافسردگی می باشد.
طیف کامل نور به طور مستقیم به چشمان بیمار می تابد. فرد در فاصله ای حدود دو متر از منبع دور می نشیند – 20 برابر روشن تر از اتاق با نور طبیعی. درمان با جلسات 10 تا 15 دقیقه ای در روز آغاز می شود. سپس این زمان به 30 تا 45 دقیقه در روز افزایش می یابد، که این امر بستگی به پاسخ بدن به درمان دارد. در زمان برگزاری جلسات فرد باید از نگاه کردن مستقیم به منبع نور خودداری کند تا آسیبی به چشم وی نرسد.
پیشگیری از افسردگی فصلی
هر روز زمانی را در محیط باز و بیرون از خانه سپری کنید، حتی اگر هوا ابری باشد. نور تا حدی تاثیر گذاشته و کمک می کند. یک رژیم غذایی متعادل برای خود انتخاب کنید. غذای مناسب و سالم به بدن انرژی می رساند. روزانه 30 دقیقه ورزش کنید. در فعالیت های اجتماعی شرکت کرده و با دوستان خود رابطه برقرار کنید.
اگر هر سال در یک زمان خاص احساس خستگی، افسردگی و تحریک پذیری دارید و این احساسات به نظر می رسد فصلی باشند، ممکن است مبتلا به افسردگی فصلی شده باشید. در مورد احساسات و علائم خود با پزشک صحبت کرده و به توصیه های وی عمل کنید.
