افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز توانایی هضم قند (لاکتوز) شیر را ندارند . در نتیجه پس از خوردن ونوشیدن فرآورده های لبنی دچار اسهال ، گاز و نفخ معده می شوند . این بیماری که به آن سوء جذب لاکتوز هم می گویند ، معمولا بی ضرر است، اما دارای علائم و نشانه های آزاردهنده ای با خود به همراه دارد.
معمولا كمبود لاكتاز (آنزيمی كه در روده كوچک توليد ميشود) عامل اصلی اين بيماری محسوب می شود . بسياری از افراد، سطح پايينی از لاكتاز دارند، اما بدون هيچ مشكليی قادر به هضم فرآورده های لبنی ميباشند. اگر به بيماری عدم تحمل لاكتوز مبتلا هستيد، بايد بدانيد كه كمبود لاكتاز منجر به بروز علائم اين بيماری پس از مصرف محصولات لبنی می گردد.
تعدادی از افراد مبتلا به اين بيماری به راحتي ميتوانند با اين مشكل مقابله كنند و از فراورده های لبنی هم مصرف نمايند.
علائم و نشانه های عدم تحمل لاکتوز
معمولا علائم و نشانه های عدم تحمل لاکتوز 30 دقیقه تا 2 ساعت بعد از خوردن غذا یا نوشیدن مواد غذایی حاوی لاکتوز آغاز خواهد شد. علائم و نشانه های شایع عبارتند از:
- اسهال
- تهوع و در برخی اوقات استفراغ
- گرفتگی عضلات شکم
- نفخ
- گازمعده
علل بروز عدم تحمل لاکتوز
هنگاميكه روده كوچک برای هضم قند شير (لاكتوز) به اندازه كافی آنزيم لاكتاز توليد نكند، فرد دچار عدم تحمل لاكتوز می شود . بطور طبيعي قند شير به دو قند ساده، يعنی گلوكز و گالاكتوز تبديل می شود كه از طريق مخاط روده، جذب جريان خون می شوند.
اگر دچار كمبود لاكتاز هستيد، لاكتوز موجود در غذايتان بجای پردازش و جذب ، به سمت روده بزرگ حركت ميكند. باكتری های طبيعي در داخل روده بزرگ با لاكتوزِ هضم نشده تعامل پيدا ميكنند و منجربه بروز علائم و نشانه های عدم تحمل لاكتوز می شود.
عدم تحمل لاكتوز سه نوع دارد و عوامل مختلف باعث کمبود لاکتاز می شود:
عدم تحمل لاكتوز اوليه
اين نوع، شايع ترين نوع عدم تحمل لاكتوز محسوب می شود . در عدم تحمل لاكتور اوليه ، توليد لاكتاز بشدت كاهش می یابد و هضم فرآورده های لبنی را با مشکل روبرو می کند . عدم تحمل لاكتور اوليه مشكلی ژنتيكی تشخيص داده شده است كه در بسياری از افراد افريقايی، آسيایی و اسپانيایی تبار ظاهر می شود . اين عارضه در بين افراديكه از تبار مديترانه و جنوب اروپا هستند نيز شايع تر است.
عدم تحمل لاكتوز ثانويه
اين نوع از عدم تحمل لاكتوز هنگامی رخ ميدهد كه پس از يک بيماری ، آسيب يا جراحی مرتبط با روده كوچک ، توليد لاكتاز در روده كوچك كاهش می یابد. بيماریهای مرتبط با عدم تحمل لاكتوز ثانويه عبارتند از بيماری سلياک ، رشد بيش از حد باكتری ها و بيماری كرون . درمان زمینه ای اين عارضه سطح لاكتاز را بازمی گرداند و علائم و نشانه ها آنرا بهبود می بخشد كه البته اين امر نیاز به زمان دارد.
عدم تحمل لاكتوز مادرزادی
بسيار نادر نوزادی با بيماری عدم تحمل لاكتوز ناشی از فقدان كامل فعاليت لاكتاز متولد شود. اين اختلال از طريق الگوی وراثت به نام اوتوزومال مغلوب از نسلي به نسل ديگر منتقل می شود. اين بدان معناست كه هم پدر و هم مادر ژن های مشابهی را به نوزاد منتقل كرده اند. نوزادان نارس ممكن است بدليل سطح پايين لاكتاز با بيماری عدم تحمل لاكتوز متولد شوند.
