آمنوره ثانويه هنگامي اتفاق مي افتد كه چرخه قاعدگي طبيعي يك زن متوقف شود و براي مدتي (بيش از 6 ماه) پريود نشود.
زنان باردار، شيرده و يائسه جزء افراد مبتلا به آمنوره ثانويه تلقي نميشوند.
علل
در زناني كه قرص هاي پيشگيري از بارداري مصرف ميكنند يا از آمپول هاي هورموني مانند دپو پروورا استفاده ميكنند، ممكن است خونريزي ماهانه اتفاق نيافتد. اما پس از گذشت 6 ماه از توقف مصرف اينگونه داروهاي هورموني، مجددا خونريزي بازخواهد گشت.
احتمال بروز آمنوره ثانويه در موارد زير افزايش ميابد:
- چاقي مفرط
- انجام ورزش بيش از حد، به مدت طولاني
- دارا بودن توده چربي بسيار كم در بدن (كمتر از 15 الي 17 درصد)
- اضطراب شديد يا ناراحتي هاي رواني
- كاهش وزن بيش از حد (بطور مثال در اثر رژيم غذايي سخت و شديد يا پس از جراحي باي پس معده)
ساير علل بروز آمنوره ثانويه عبارتند از:
- تومور مغز (هيپوفيز)
- داروهاي مربوط به شيمي درماني
- داروهاي مربوط به درمان اسكيزوفرني يا روان پريشي
- پركاري غده تيروئيد
- كاهش عملكرد تخمدان ها
همچنين اعمال جراحي از قبيل اتساع و كورتاژ (D&C) ميتواند سبب تشكيل بافت اسكار شود. اين بافت نيز منجربه توقف خونريزي ماهانه در زنان ميشود. به بروز چنين وضعيتي سندرم آشرمن ميگويند. گاهي نيز ممكن است بافت اسكار در اثر بروز عفونت هاي شديد لگن بوجود آيد.
علائم
علاوه بر پريود نشدن، آمنوره ثانويه با علائم زير همراه است:
- تغيير در سايز سينه
- افزايش يا كاهش وزن
- ترشحات سينه
- آكنه و افزايش موي زائد به شكل مردانه
- خشكي واژن
- تغيير صدا
در صورتيكه عامل بروز آمنوره ثانويه، وجود توموري در هيپوفيز باشد، امكان بروز ساير علائم مانند از دست دادن بينايي و سردرد نيز وجود دارد.
معاينات و آزمايش
در ابتدا پزشك بيمار را از حيث بارداري معاينه ميكند و معمولا يك تست بارداري انجام ميشود.
جهت بررسي سطح هورمون هاي زير نيز آزمايش خون صورت ميگيرد:
- هورمون استراديول
- هورمون تحريك كننده فوليكول (FSH)
- هورمون جسم زرد (LH)
- هورمون پرولاكتين
- هورمون محرك تيروئيد (TSH)
ساير آزمايشات عبارتند از:
- سي تي اسكن يا ام آر آي جهت بررسي تومورها
- نمونه برداري از ديواره داخلي رحم
- آزمايش ژنتيك
- سونوگرافي از لگن يا هيستروسونوگرافي (قرار دادن محلول سالين استريل داخل رحم)
درمان
درمان آمنوره ثانويه به علت آن بستگي دارد. معمولا پس از حصول بهبودي، دوره طبيعي قاعدگي باز ميگردد.
قطع دوره قاعدگي ناشي از چاقي، ورزش بيش از حد يا كاهش وزن، معمولا با ايجاد تغييراتي در ميزان ورزش كردن و كنترل وزن درمان ميشود.
مطالب مرتبط: