اختلال اضطراب اجتماعی یک ناراحتی عاطفی ، اضطراب، ترس و یا نگرانی بیش از حد است که در بعضی موقعیت های اجتماعی بروز می کند. فرد مبتلا به این اختلال فوق العاده نگران موقعیت های اجتماعی و مورد ارزیابی قرار گرفتن توسط دیگران است – نوعی ترس بیش از حد از برقراری تعامل با دیگران وجود دارد.
اختلال اضطراب اجتماعی گاهی فوبیای اجتماعی نیز نامیده می شود. فوبیا نوعی ترس غیر منطقی از یک شرایط یا محیط یا شی خاص می باشد.
فرد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی معمولا بیش از حد از موقعیت های اجتماعی می ترسد و خجالت می کشد – این ترس گاهی تاثیرات ناتوان کننده بر روابط شحصی و اجتماعی فرد می گذارد.
فرد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی معمولا سرخ می شود، دچار لرز و ضربان قلب می شود، تنش عضلانی، تهوع، تعریق، شکم درد و احساس سبکی سر نیز دیگر علائمی است که فرد تجربه می کند.
اختلال اضطراب اجتماعی اغلب در اوایل دوران کودکی بروز می کند و یک بخش طبیعی در روند رشد اجتماعی کودک محسوب می شود. محرک ها و فرکانس اختلال اضطراب اجتماعی به طور قابل توجهی در بیماران مختلف، تفاوت دارد و به فرد بستگی دارد.
اکثر ما ممکن است در برخی موقعیت های اجتماعی عصبی شویم، از جمله موقعیت هایی مانند ارائه سخنرانی، قرار ملاقات یا شرکت در یک رقابت. این حالت طبیعی است و معمولا اختلال اضطراب اجتماعی محسوب نمی شود. اختلال اضطراب اجتماعی حالتی است که تمام تعاملات اجتماعی روزانه باعث ترس بیش از حد و خجالت می شوند. حتی فعالیت های ساده ای مانند پر کردن یک پرسشنامه در جمع، یا خوردن غذا در مکان های عمومی برای فرد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی مشکل ساز می شوند.
نشانه های اختلال اضطراب اجتماعی
نشانه های اختلال اضطراب اجتماعی عبارتند از:
- اضطراب به حدی می رسد که انجام فعالیت های روزانه، مانند رفتن به مدرسه، کار کردن و دیگر فعالیت ها تحت تاثیر قرار می گیرند.
- فرد مبتلا از قرار گرفتن در موقعیت هایی که ممکن است مرکز توجه قرار بگیرد، اجتناب می کند.
- کودکان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی در مقابل هم سن و سالان خود راحت نیستند و عموما در برابر بزرگسالان این احساس را ندارند.
- ترس بیش از حد از رویارویی با غریبه ها
- این بیماران از نظر و اعتقاد دیگران در مورد خود می ترسند.
- ترس بیش از حد از مسخره شدن یا مورد انتقاد قرار گرفتن
- ترس از اینکه دیگران به مضطرب بودن وی پی ببرند.
- نگرانی بیش از حد از مضطرب شدن که باعث تشدید اضطراب می شود.
- نگرانی بیش از حد از تحقیر شدن
- ترس از رویارویی با افراد مهم و صاحب منصب
- اضطراب شدید از برخی موارد خاص یا ترس از صحبت کردن با دیگران به دلیل تحقیر شدن
- ترس از قضاوت شدن توسط دیگران
- زمانی که فرد دچار اضطراب می شود، ذهن فرد خالی می شود.
علائم و نشانه های جسمی اختلال
- بالا رفتن ضربان قلب
- درد شکم یا ناراحتی معده
- اجتناب از برقراری تماس چشمی
- قرمز شدن
- کودکان مبتلا به فوبیای اجتماعی اوقات تلخی می کنند، به والدین خود می چسبند و یا ساکت می شوند.
- عرق کردن دست ها
- سرد شدن دست ها
- آشفتگی
- گریه
- اسهال
- مشکل در صحبت کردن، در این شرایط صدای فرد می لرزد.
- خشکی دهان
- خشکی گلو
- عرق کردن زیاد
- تنش عضلانی
- تهوع
- لرز
- ناهماهنگی در هنگام راه رفتن – فرد در مورد چگونگی راه رفتن خود خیلی نگران است و ممکن است تعادل خود را از دست بدهد.
فرد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است دچار علائم زیر نیز باشد:
- نسبت به انتقادات خیلی حساس است
- اعتماد به نفس پایین دارد
- دارای مهارت های اجتماعی ضعیف است
- قاطعانه صحبت نمی کند
- نسبت به خود دیدگاه منفی دارد – با افکار خود معمولا خودش را سرزنش می کند.
این افراد به دلیل اجتناب از رویارویی با دیگران معمولا در محل کار و در مدرسه عملکرد خوبی ندارند. در حالت شدید این اختلال منجر به بروز دیگر حالات روحی، مانند افسردگی، می شود.
رویارویی با موقعیت خای زیر برای فرد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی بسیار سخت است:
- معرفی شدن به افرادی که نمی شناسد
- صحبت کردن با افرادی که نمی شناسد
- وارد شدن به اتاقی که دیگران در ان حضور دارند
- برقراری ارتباط چشمی با دیگران
- سفارش غذا در رستوران
- شروع یک مکالمه
- استفاده از تلفن عمومی
- استفاده از توالت عمومی
- نوشتن در حضور دیگران
- انجام دادن کاری در حضور دیگران (زمانی که دیگران به وی نگاه می کنند).
افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی معمولا از شدت اضطراب خود آگاهی دارند. با این حال در بسیاری از موارد این اضطراب تداوم پیدا کرده و بدون روش های درمانی مناسب بهبود پیدا نمی کند.
