گاستریت نوعی التهاب، سوزش یا فرسایش از پوشش داخلی معده است. این بیماری ممکن است به طور ناگهانی (حاد) و یا به تدریج (مزمن) بروز کند.
گاستریت با چند روش ساده خانگی قابل درمان است. برای آشنایی با دو روش خانگی برای درمان گاستریت اینجا کلیک کنید.
چه عواملی باعث گاستریت یا التهاب معده می شوند؟
گاستریت بر اثر تحریک معده بروز می کند، تحریک به علت استفاده بیش از حد از الکل، استفراغ مزمن و یا مصرف برخی داروها مانند آسپیرین و یا سایر داروهای ضدالتهاب، رخ می دهد. هر یک از عوامل زیر باعث بروز این مشکل می شوند:
- هلیکوباکترپیلوری (H. pylori): نوعی باکتری است که در پوشش مخاطی معده زندگی می کند. اگر درمان نشود منجر به زخم معده ویا در برخی افراد سرطان معده می شود.
- ریفلاکس صفرا: یک جریان برگشتی از صفرا به داخل معده است که از طریق مسیر صفراوی اتفاق می افتد ( که کبد را به کیسه صفرا متصل می کند).
- عفونت ها که ناشی از باکتری ها و یروس ها هستند.
اگر گاستریت درمان نشود، منجر به از دست دادن شدید خون می شود و خطر بروز سرطان معده را افزایش می دهد.
علائم گاستریت چیست؟
علائم گاستریت در افراد مختلف یکسان نیست و در بسیاری از افراد نشانه ای وجود ندارد. به هرحال برخی از رایج ترین نشانه های آن عبارتند از:
- تهوع یا دل پیچه مداوم
- نفخ شکم
- درد شکم
- استفراغ
- سوء هاضمه
- احساس سوزش در معده بین وعده های غذایی یا در شب
- سکسکه
- از دست دادن اشتها
- بالا آوردن خون یا موادی شبیه به قهوه
- سیاه یا تیره شدن مدفوع
تشخیص گاستریت چگونه است؟
برای تشخیص این بیماری پزشک سوابق پزشکی فرد و خانواده وی را مورد بررسی قرار داده، یک معاینه جسمی کامل انجام می دهد و ممکن است هر یک از آزمایشات زیر را توصیه کند:
- آندوسکوپی فوقانی: آندوسکوپ یک لوله کوچک است که دارای یک دوربین کوچک است و از طریق دهان وارد معده می شود تا لایه داخلی معده را مورد بررسی قرار دهد. پزشک التهاب این بخش را مورد بررسی قرار می دهد و ممکن است از این قسمت نمونه برداری کند و برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه بفرستد.
- آزمایش خون. پزشک آزمایش های خون مختلفی انجام می دهد، از جمله بررسی تعداد سلول های قرمز خون تا مشخص شود که آیا فرد به کم خونی دچار است یا خیر، در حالت کم خونی تعداد گلبول های قرمز خون کمتر از حد معمول هستند. عفونت هلیکوباکترپیلوری و کم خونی خطرناک از طریق آزمایش خون بررسی می شوند.
- آزمایش مدفوع. در این آزمایش وجود خون در مدفوع، یکی از نشانه های احتمالی گاستریت، مورد بررسی قرار می گیرد.
درمان گاستریت چگونه است؟
درمان گاستریت معمولا شامل موارد زیر می شود:
- مصرف ضد اسید و دیگر داروها (از جمله مهار کننده های پمپ پروتون یا مسدود کننده های H-2) برای کاهش اسید معده
- پرهیز از خوردن غذاهای تند و دارای ادویه
- برای گاستریت ناشی از عفونت باکتری هلیکوباکتر پیلوری، پزشک یک رژیم حاوی چندین آنتی بیوتیک و داروی مسدود کننده اسید (برای سوزش سر دل) تجویز می کند.
- اگر ورم معده ناشی از کم خونی خطرناک باشد، ویتامین B12 تزریق می شود.
- حذف غذاهای تجریک کننده از رژیم غذایی، مانند لاکتوز و گلوتن، موثر خواهد بود.
زمانی که علت زمینه ای بروز گاستریت برطرف شود، گاستریت نیز برطرف خواهد شد. قبل از توقف مصرف هر گونه دارو یا شروع روش درمانی جدید بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. اغلب افراد مبتلا به گاستریت با شروع یک روش درمانی به سرعت بهبود پیدا می کنند.
اصولی که باید پس از درمان گاستریت رعایت کرد:
- از مصرف موادی که باعث تحریک معده یا شروع علائم می شوند، اجتناب کنید.
- تمام داروهای تجویز شده را طبق دستورات پزشک مصرف کنید.
- اگر علائم بدتر شد یا ادامه پیدا کرد، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
- هر گونه نشانه جدیدی را فورا به پزشک اطلاع دهید.
چطور می توان از بروز گاستریت پیشگیری کرد؟
اگر کسی علت بروز گاستریت را می داند، ساده ترین راه اجتناب از تمام آن عوامل است.
- آسپیرین و الکل دو ماده مهمی هستند که باعث التهاب معده می شوند، به ویژه اگر الکل باعث تهوع و دل پیجه می شود، لازم است فرد جدا از نوشیدن الکل اجتناب کند.
برخی دیگر از عوامل تحریک کننده معده عبارتند از:
- آسپیرین (اگر فرد مجبور به مصرف آسپیرین است بهتر است از نوع پوشش دار آن استفاده کند)
- داروهای NSAID مانند ایبوپروفن (Motrin, Advil) و ناپروکسن (Naprosyn).
- سیگار کشیدن
- کافئین، نوشیدنی ها و مواد حاوی کافئین
اگر بیمار در حال مصرف داروهایی است که تصور می کند باعث بروز علائم گاستریت می شوند، بهتر است با پزشک خود در مورد این داروها مشورت کند.
منابع مورد استفاده:
http://www.emedicinehealth.com/gastritis/article_em.htm
http://www.webmd.com/digestive-disorders/digestive-diseases-gastritis#1
