سلنیوم ، ماده معدنی است که به طور طبیعی در خاک و برخی مواد غذایی خاص (مانند غلات سبوس دار، جوز یا دانه های خوراکی برزیلی، دانه های آفتابگردان، غذاهای دریایی) وجود دارد. سلنیوم در بدن تولید نمی شود، اما برای عملکرد درست تیروئید و سیستم ایمنی بدن نیاز است.
سلنیوم و مکمل های آن برای درمان یا پیشگیری کمبود سلنیوم مصرف می شوند.
در شاخه های مختلف طب برای درمان تیروئیدیت هاشیموتو (نوعی اختلال خود ایمنی تیروئید) و کلسترول بالا از سلنیوم استفاده می شود.
سلنیوم نباید به عنوان جایگزینی برای داروهای تجویزی توسط پزشک استفاده شود_ این جنبه از مصرف خودسرانه سلنیوم مورد تایید FDA نمی باشد.
دوزهای بالا و یا استفاده طولانی مدت از سلنیوم می تواند منجر به مشکلات جدی پزشکی _ مانند دیابت_ و یا مرگ شود. بنابراین، میزان مصرف تجویز شده توسط پزشک و یا نوشته شده بر برچسب دارو یا مکمل باید به دقت رعایت شود و پزشک یا درمانگر را باید از تمامی شرایط پزشکی، آلرژی و داروهای مصرفی مطلع ساخت. در خصوص ابهامات و یا سوالات خود با پزشک یا درمانگر صحبت کنید.
در صورت داشتن حساسیت به سلنیوم به هیچ عنوان مکمل یا داروی آن نباید مصرف شود.
قبل از مصرف سلنیوم با پزشک یا درمانگر صحبت کنید تا در صورت داشتن موارد زیر، دوز دارو را به درستی تنظیم کنند :
- بیماری مزمن کلیوی (و یا در حال دیالیز بودن)
- کم کاری غده تیروئید
- سرطان پوست
در دوران بارداری و یا شیر دهی باید از دوز متفاوت استفاده شود. بنابراین، در این دوران بدون تجویز پزشک سلنیوم مصرف نشود و یا طبق دوز تجویزی پزشک استفاده شود.
بدون تجویز پزشک هیچ گونه گیاه دارویی یا مکملی نباید به کودکان خورانده شود.
عوارض جانبی سلنیوم
با مشاهده هر یک از علایم آلرژی سریع به اورژانس مراجعه کنید : کهیر، مشکل در تنفس، تورم صورت، لبها، زبان یا گلو.
استفاده طولانی مدت از سلنیوم در دوزهای بالا می تواند به عوارض جانبی حادی منجر شود. با مشاهده ی هر یک از علایم زیر، مصرف سلنیوم را قطع کرده و بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
- تهوع، استفراغ
- فقدان انرژی، احساس تحریک پذیری یا خستگی بیش از حد
- ریزش مو، بثورات خفیف، ناخن شکننده یا دردناک، و یا رگه های سفید روی ناخن ها
- لرز، احساس سبکی سر
- حساسیت به لمس
- گرگرفتگی (گرمی، قرمزی، یا احساس خارش)
- طعم فلز در دهان، بوی بد نفس، بوی زیاد بدن
- کبودی یا خونریزی
ممکن است عوارض دیگری که در این لیست نیامده در برخی بیماران رخ دهد. در این خصوص به پزشک معالج مراجعه شود.
تداخلات سلنیوم
دستورالعمل پزشک در مورد هر گونه محدودیت غذایی، نوشیدنی، و یا فعالیت بدنی را دنبال کنید.
در طول مصرف سلنیوم، داروهای دیگر را مصرف نکنید مگر آنکه از قبل با پزشک معالج هماهنگ کرده باشید. این امر مر بوط به تمام داروهای با نسخه، بدون نسخه ، مکمل های گیاهی یا ویتامین نیز می شود.
اقدامات احتیاطی
قبل از مصرف هر گونه مکمل یا داروی گیاهی باید با پزشک معالج مشورت شود. چنانچه تصمیم به مصرف سلنیوم دارید، طبق دستور تجویزی پزشک یا نوشته شده بر برچسب مصرف کنید.
استفاده طولانی مدت از سلنیوم در دوزهای بالاتر از 400 میکروگرم در روز می تواند منجر به مشکلات جدی پزشکی یا مرگ شود.
در صورت نیاز به عمل جراحی، جراح را از مصرف سلنیوم مطلع کنید. گاهی اوقات، حداقل 2 هفته قبل از عمل جراحی باید مصرف سلنیوم قطع شود.
این دارو می تواند بر نتایج آزمایشگاهی خاص تاثیر بگذارد. بنابراین، قبل از انجام هر نوع آزمایشی پزشک را از مصرف سلنیوم آگاه کنید.
در دمای اتاق، دور از رطوبت و گرما نگهداری شود.
مصرف بیش از حد سلنیوم می تواند کشنده باشد.
در صورت فراموش كردن دوز اين دارو، به محض يادآوری آن را مصرف كنيد. چنانچه زمان دوز بعدی فرا رسيده بود، و یا تا زمان دوز بعدی کمتر از چهار ساعت زمان داشتید، طبق همان زمانبندی پيش برويد و دوز فراموش شده را تكرار نكنيد. هيچگاه دوز دارو را 2 بار متوالي تكرار نكنيد و برای جبران آن داروی اضافی نخورید.
