سل نوعی عفونت خطرناک است که بروی شش ها تاثیر میگذارد و باکتری ناقل این بیماری از طریق قطره های کوچکی که با سرفه و یا عطسه در هوا پراکنده شده اند ، از فردی به فرد دیگری منتقل میشود .
انواع متفاوتی از سل در برابر داروهای درمانی مقاوم هستند و افرادی که مبتلا به سل فعال هستند ،باید چندین نوع دارو را در طی چندین ماه مصرف کنند تا عفونت به کلی از بین برود و از بروز مقاومت در برابر آنتی بیوتیک پیشگیری شود .
اگرچه بدن انسان به باکتری عامل سل پناه میدهد ولی سیستم ایمنی بدن معمولا از بروز بیماری پیشگیری میکند .به همین علت پزشکان تفاوتی میان این دو مورد قائل هستند :
سل نهفته :
در این شرایط بدن انسان به عفونت سل مبتلا می شود ؛ ولی باکتری در بدن انسان غیر فعال است و هیچ علائم یا نشانه ای ندارد . به این نوع از سل ، سل غیر فعال یا عفونت سل هم میگویند. این نوع از سل مسری نیست . ولی در صورت عدم درمان میتواند فعال شود بنابراین فرد مبتلا به نوع نهفته سل باید تحت درمان قرار گیرد تا شیوع این بیماری کنترل شود .
سل فعال :
این نوع از سل واگیردار است و به دیگران سرایت میکند .این بیماری میتواند در طی چندین هفته پس از عفونت با ویروس سل آغاز شود و یا چندین سال بعد بروز کند .
علائم سل فعال عبارتند از :
- سرفه ای که بیش از 3 تا 4 ماه ادامه پیدا کند
- سرفه با خون
- درد قفسه سینه و یا درد به هنگام تنفس یا سرفه
- کاهش وزن ناگهانی
- خستگی
- تب
- تعریق شبانه
- لرز
- از دست دادن اشتها
سل میتواند سایر بخش های بدن از جمله کلیه ،ستون فقرات و مغز را نیز درگیر کند .هنگامیکه سل خارج از شش ها اتفاق بیافتد ، علائم آن با توجه به ارگان مورد نظر تغییر خواهد کرد ؛ به عنوان مثال سل ستون فقرات باعث بروز علائمی مانند درد پشت و سل کلیه منجربه بروز خون در ادرار میشود .
علل موثر دربروز سل
- اچ آی وی و سل
از سال 1980 میزان ابتلا به سل بطور چشمگیری به دلیل گسترش ویروس اچ آی وی ، افزایش یافته است. عفونت با ویروس HIV سیستم ایمنی بدن را سرکوب کرده و مقابله با باکتری سل را برای بدن دشوار می سازد . در نتیجه، احتمال ابتلا به سل و یا تبدیل نوع نهفته سل به نوع فعال سل در افراد مبتلا به ایدز بیشتر است .
- سل مقاوم در برابر دارو
تعدادی از انواع این میکروب ها نیز در برابر دارو های درمانی کم مصرف سل مقاوم هستند مانند انتی بیوتیکی به نام فلوروکوئینولونز و دارو های تزریقی مانند امیکاسین ،کانامایسین و کاپرئومایسین .در بیشتر موارد از این دارو ها به منظور درمان عفونت هایی استفاده میشود که در برابر داروهای پر مصرف مقاومت زیادی دارند .
از دیگر دلایل سل می توان مقاومت سل در برابر دارو را نام برد . حدود 60 سال پیش اولین آنتی بیوتیک برای مبارزه با بیماری سل مورد استفاده قرار گرفت، اما برخی از میکروب های سل توانستند زنده بمانند و این توانایی را به نسل های بعدی هم منتقل کردند.
سل مقاوم در برابر دارو زمانی پدیدار میشود که یک آنتی بیوتیک نتواند تمام باکتری ها را از بین ببرد . این باکتری باقی مانده در برابر داروی خاص و دیگر آنتی بیوتیک ها مقاوم می شوند . برخی باکتری های سل در برابر داروهای پرمصرف رایج مانند ایزونیازید و ریفامپین مقاوم هستند .
انواع دیگری از میکروب های سل نیز در برابر داروهای کم مصرف ، مانند آنتی بیوتیکی به نام فلوروکینولون، و داروهای تزریقی از جمله آمیکاسین، کانامایسین و کاپرئومایسین مقاوم هستند . این داروها اغلب برای درمان عفونت هایی استفاده می شوند که در برابر داروهای پرمصرف مقاومت زیادی دارند.
عوامل تشدید کننده سل
ممکن است هر کسی به این بیماری مبتلا شود ولی عوامل مشخصی احتمال ابتلا به سل را افزایش میدهند مانند :
- سیستم ایمنی ضعیف
سیستم ایمنی قوی اغلب میتواند به خوبی با باکتری سل مبارزه کند ولی در صورتی که مقاومت بدن کم باشد ،نمیتواند به خوبی با این باکتری های مبارزه کند .
- سفر به مکانهای خاص و یا اقامت در آنجا
احتمال ابتلا به سل در افرادی که در مناطقی با میزان ابتلای بالا به سل و یا سل مقاوم در برابر دارو ها زندگی میکنند و یا به این مناطق سفر میکنند ،بیشتر از دیگران است .
- فقر و سومصرف مواد
کمبود مراقبت های پزشکی :در صورتی که درآمد شما ناکافی یا متغیر باشد ، در مناطق دور افتاده ای زندگی کنید ،تازگی به امریکا مهاجرت کرده باشید و یا بی سرپناه باشید ،احتمالا دسترسی مناسبی به مراقبت های پزشکی نخواهید داشت که برای تشخیص و درمان سل ضروری میباشد.
سومصرف مواد :مصرف مواد تزریقی و یا سومصرف الکل سیستم ایمنی بدن را ضعیف میکند و شما را بیشتر در معرض ابتلا به سل قرار میدهد .
استعمال دخانیات : استعمال دخانیات احتمال ابتلا به بیماری سل و مرگ و میر ناشی از آنرا افزایش می دهد.
- محل زندگی یا کار
محل کار سالم :ارتباط دائم با افراد بیمار میتواند شما را در معرض خطر ابتلا به بیماری سل قرار دهد .استفاده از ماسک و شست و شوی منظم دستها به میزان زیادی این خطر را کاهش میدهد.
کار و یا اقامت در مراکز مراقبتی :افرادی که در زندان ،مراکز مهاجرتی و یا خانه های سالمندان زندگی میکنند ،بیشتردر معرض خطر ابتلا به سل هستند .
زندگی در پناهگاه یا اردوگاه : پناهندگان به دلیل تغذیه نامنساب ،وضعیت بد سلامتی و زندگی در محیط های شلوغ و شرایط غیر بهداشتی بیشتر درمعرض خطر ابتلا به سل قرار دارند.
.jpg "چگونه می توان از بروز سل پیشگیری کرد ؟")
