کم کاری تیروئید یا تیروئید کم کار شایع ترین بیماری غده تیروئید است.
کم کاری تیروئید هنگامی رخ میدهد که غده تیروئید به اندازه کافی هورمون های تیروئید تولید نمی کند.
غده تیروئید_ اندام کوچک واقع در قاعده گردن_ هورمون هایی تولید می کند که بر سوخت و ساز / متابولیسم (نحوه استفاده بدن از انرژی) و فرآیندهای دیگر بدن تاثیر دارند.
به اندازه کافی تولید نشدن این هورمون ها باعث کاهش سرعت بسیاری از فرایندهای بدن می شود.
علائم کم کاری تیروئید
- افزایش وزن
- خستگی
- حساسیت به هوای سرد
- افسردگی
- پوست خشک
- نازک شدن مو
- قاعدگی سخت
- مشکل خواب
- مشکل در تمرکز
- درد یا تورم مفاصل
- یبوست
- کلسترول بالا
- ضعف عضلانی
پزشک با انجام آزمایش فیزیکی، آزمایش خون، و یا تصویر برداری کم کاری تیروئید را بررسی می کند.
علل کم کاری تیروئید
هر فردی می تواند دچار کم کاری تیروئید شود اما احتمال ابتلا در زنان مسن تر از 60 سال بیشتر است.
احتمال ابتلا به کم کاری تیروئید بالا است اگر:
- دارای سابقه خانوادگی این بیماری هستید.
- دچار نوعی بیماری خود ایمنی (مانند آرتریت روماتوئید، دیابت نوع 1، یا لوپوس) هستید.
- داروهای ضد تیروئید مصرف می کنید.
- جراحی تیروئید انجام داده ایید.
تیروئیدیت هاشیموتو
تیروئیدیت هاشیموتو نوعی بیماری است که در آن سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله کرده باعث کم کاری تیروئید می شود.
تیروئیدیت هاشیموتو معمولا در زنان میانسال رایج است، اما هر فردی می تواند دچار آن شود.
پزشک با آزمایش عملکرد غده تیروئید می تواند این بیماری را تشخیص دهد. درمان معمولا شامل داروهای جایگزینی هورمون های تیروئید است.
مصرف ید
مقدار ید در غده تیروئید باید به حدی باشد که تولید هورمون های تیروئید مختل نشوند. میزان ناکافی ید منجر به کم کاری تیروئید می شود. هرچند، مقدار زیاد آن هم باعث ( و یا بدتر کردن) پرکاری تیروئید است.
ید در مواد غذایی مانند جلبک دریایی، غذاهای دریایی، و نمک ید دار وجود دارد.
در برخی مناطق جهان، کمبود ید شایع است. اما در دیگر نقاط به دلیل غنی کردن نمک طعام با ید این شرایط دیده نمی شود.
تیروئیدکتومی_ جراحی برای برداشتن تمام یا بخشی از غده تیروئید_ می تواند باعث کاهش یا توقف تولید هورمون های تیروئید و در نتیجه کم کاری تیروئید شود.
افراد مبتلا به سرطان تیروئید، بیماری گریوز، یا ندول های تیروئید ممکن است نیاز به انجام این جراحی داشته باشند.
دیگر علل کم کاری تیروئید
- دارو: داروهای مختلف می توانند بر غده تیروئید تاثیر بگذارند. لیتیم داروی رایجی است که می تواند باعث کم کاری تیروئید شود. همچنین، داروهایی مانند ید رادیواکتیو_ که در درمان پرکاری تیروئید (تیروئید پر کار) استفاده می شود_ ممکن است عملکرد تیروئید را مختل کنند.
- پرتو درمانی: پرتو درمانی سرطان های سر و گردن می تواند به کم کاری تیروئید منجر شود.
- اختلالات مادرزادی: گاهی اوقات، نوزادان بدون غده تیروئید و یا با غده تغییر شکل یافته به دنیا می آیند که می تواند به کم کاری تیروئید منجر شود.
- اختلالات نادر: برخی بیماری ها مانند آمیلوئیدوز، سارکوئیدوز، یا هموکروماتوزیس باعث ته نشینی مواد غیر طبیعی در غده تیروئید می شوند. این امر بر عملکرد غده تیروئید تاثیر می گذارد.
- بارداری: برخی زنان باردار آنتی بادی ها یی در غده تیروئید تولید می کنند که منجر به کم کاری تیروئید در طول و یا بعد از حاملگی می شوند.
- اختلال هیپوفیز: وقتی غده هیپوفیز نتواند به اندازه کافی هورمون محرکه تیروئید (TSH) تولید کند، کم کاری تیروئید رخ می دهد.
میگزدم
میگزدم، کم کاری تیروئید پیشرفته است. این بیماری نادر است و می تواند تهدید کننده زندگی باشد.علائم آن عبارتند از:
- کاهش تنفس
- درجه حرارت پایین بدن
- فشار خون پایین
- از دست دادن هوشیاری
درمان کم کاری تیروئید
درمان کم کاری تیروئید شامل مصرف لووتیروکسین خوراکی (Levothroid، Synthroid، و غیره) است.
لووتیروکسین نوعی هورمون تیروئید ساخته شده در آزمایشگاه است که جایگزین تیروکسین می شود_ زمانی که بدن به اندازه کافی تیروکسین تولید نمی کند.
برای کاهش علائم کم کاری تیروئید، لووتیروکسین به صورت روزانه مصرف می شود.
لووتیروکسین با کاهش سطح کلسترول خود باعث کاهش وزن و برگشت وزن به وضعیت نرمال می شود. این دارو عوارض جانبی بسیار کمی دارد و نسبتا ارزان است.
درمان با لووتیروکسین معمولا تا آخر عمر ادامه دارد، اما پزشک ممکن است در طول زمان تغییراتی در دوز ایجاد کند.
کم کاری تیروئید و رژیم غذایی
هیچ شواهد پزشکی دال بر بهبود کم کاری تیروئید با استفاده از رژیم غذایی خاص وجود ندارد. با این حال محققان بر این باورند که رژیم غذایی دارای فیبر بالا می تواند توانایی بدن در جذب داروهای تیروئید را مختل کند.
اگر هورمون های جایگزین تیروئید جهت درمان کم کاری تیروئید مصرف می کنید تا چند ساعت پس از مصرف این داروها مواد غذایی زیر را نخورید:
- آرد سویا و کنجاله پنبه دانه
- مکمل آهن و کلسیم
- آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم یا منیزیم
- داروهای کاهنده کلسترول یا درمان کننده جراحت
- گردو
برای یافتن اطلاعاتی در خصوص درمان کم کاری تیروئید اینجا کلیک کنید.
جهت مطالعه بیشتر در خصوص تیروئیدیت هاشیموتو اینجا کلیک کنید.
چنانچه در خصوص پرکاری تیروئید اطلاعاتی می خواهید، اینجا کلیک کنید.
برای مطالعه در خصوص تیروئیدکتومی اینجا کلیک کنید.
