لووتیروکسین (خوراکی)
(Levothyroxine (Oral Route
دارو شناسی
لووتیروکسین برای درمان کم کاری تیروئید_ تولید ناکافی هورمون تیروئید توسط غده تیروئید_ استفاده می شود. برای کمک به کاهش اندازه غده تیروئید بزرگ شده (گواتر) و برای درمان سرطان تیروئید نیز مصرف می شود.
این دارو فقط با نسخه پزشک در اختیار بیمار قرار می گیرد.
اشکال دارویی:
- کپسول، مایع پر
- قرص
پیش از مصرف
در صورتيكه تصميم به مصرف دارويی داريد همه جوانب آن بايد به دقت بررسی گردد. اين تصميمی است كه شما و پزشكتان می گيريد. درمورد مصرف اين دارو موارد زير بايد درنظر گرفته شود:
آلرژی و حساسیت
در صورت بروز هرگونه واکنش آلرژیک یا غیر معمول، به هر دارویی و یا این داروی خاص حتما پزشک معالج خود را مطلع سازید. همچنین درمانگران را آگاه نمایید از وجود حساسیت هایی که نسبت به برخي مواد غذايي، رنگ ها ، مواد نگهدارنده و يا حيوانات دارید. در صورتيكه بدون تجويز پزشك قصد استفاده از اين دارو را داريد حتما بروشور و يا توضيحات مندرج روي بسته را با دقت مطالعه فرماييد.
اطفال
مطالعات دقیق انجام شده تا به امروز هیچ اثر سوئی ناشی از مصرف لووتیروکسین در کودکان نشان نداده اند.
سالمندان
مطالعات دقیق و کافی انجام شده تا به امروز حاکی از اثر بخشی این دارو در سالمندان بوده است و اثر سویی در این زمینه گزارش نشده است. در هرصورت اقدامات احتیاطی برای سالخوردگان باید در نظر گرفته شود، زیرا به علت کهولت سن بیشتر در معرض بیماری های قلبی – ریوی و کلیوی و اثرات نامطلوب هستند. بنابراین، دوز و میزان مصرف لووتیروکسین باید به دقت بررسی شود.
دوران بارداری
مطالعات انجام شده تا به امروز هیچ اثر سوئی ناشی از مصرف لووتیروکسین در ایجاد اختلالات جنینی نشان نداده اند.
دوران شیردهی و مادران شیرده
مطالعات انجام شده بر این دارو نشان دهنده ی اثرات نامطلوب این دارو بر نوزاد در دوران شیردهی است.
تداخلات دارویی
بی شک هيچ دارويی نبايد همزمان مصرف شود، اما در برخی موارد با وجود رخ دادن تداخل دارويی، ممكن است نياز به مصرف همزمان دو داروی مختلف باشد. در چنين مواردی ممكن است پزشک مقدار مصرف دارو را تغيير دهد و يا داروی ديگری تجويز كند. بنابراين در صورت مصرف دارویی ديگر آنرا با پزشک خود مطرح سازيد.
استفاده از این دارو با هرکدام از داروهای زیر توصیه نمی شود. در صورت ضرورت تجویز، پزشک ممکن است تغییراتی در الگوی مصرف دارو ومیزان دوز مصرفی اعمال نماید.
- Amifampridine
استفاده از این دارو با هرکدام از داروهای زیر توصیه نمی شود، اما در پاره ایی موارد نیاز خواهد بود. در صورت ضرورت تجویز، پزشک ممکن است تغییراتی در الگوی مصرف دارو ومیزان دوز مصرفی اعمال نماید.
- Amineptine
- Amitriptyline
- Amitriptylinoxide
- Amoxapine
- Clomipramine
- Dasabuvir
- Desipramine
- Dibenzepin
- Doxepin
- Imipramine
- Ketamine
- Lofepramine
- Maprotiline
- Melitracen
- Mirtazapine
- Nortriptyline
- Opipramol
- Protriptyline
- Tianeptine
- Trimipramine
استفاده همزمان از این دارو با هرکدام از داروهای زیر ممکن است باعث افزایش خطر عوارض جانبی خاصی شود. اما، در پاره ای موارد می تواند بهترین درمان دارویی نیز به شمار آید که در این صورت پزشک تغییراتی در الگوی میزان مصرف به وجود می آورد.
- Acenocoumarol
- Aluminum Carbonate, Basic
- Aluminum Hydroxide
- Aluminum Phosphate
- Anisindione
- Calcium Acetate
- Calcium Carbonate
- Calcium Citrate
- Cholestyramine
- Chromium
- Ciprofloxacin
- Colesevelam
- Conjugated Estrogens
- Dexlansoprazole
- Dicumarol
- Dihydroxyaluminum Aminoacetate
- Dihydroxyaluminum Sodium Carbonate
- Eltrombopag
- Esomeprazole
- Esterified Estrogens
- Estradiol
- Estriol
- Estrone
- Estropipate
- Fosphenytoin
- Imatinib
- Iron
- Kelp
- Lansoprazole
- Lanthanum Carbonate
- Lopinavir
- Magaldrate
- Magnesium Carbonate
- Magnesium Hydroxide
- Magnesium Oxide
- Magnesium Trisilicate
- Omeprazole
- Pantoprazole
- Phenindione
- Phenprocoumon
- Phenytoin
- Rabeprazole
- Rifampin
- Rifapentine
- Ritonavir
- Sevelamer
- Simvastatin
- Soybean
- Warfarin
تداخلات دارویی دیگر
بي شک هيچ دارويی را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالی آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز تداخلاتی ایجاد مي كند.
سایر مشکلات پزشکی
وقوع مشكلات پزشکی ديگر ممكن است بر اثربخشی اين دارو تاثير بگذارد. بنابراین پزشک را از وجود آنها آگاه کنید، به ویژه موارد زیر :
- نارسایی غده آدرنال (غده آدرنال کم کار)، درمان نشده
- حمله قلبی، حاد یا تازه
- تیروتوکسیکوز (تیروئید پر کار)، در صورت عدم درمان، نباید برای این بیماران تجویز شود.
- مشکلات غده آدرنال
- کم خونی، کشنده
- آنژین صدری (درد شدید قفسه سینه)، داشتن سابقه این بیماری
- اختلالات لخته شدن خون
- دیابت
- بیماری قلبی یا رگ های خونی (به عنوان مثال، بیماری عروق کرونر)، داشتن سابقه این بیماری
- مشکلات ریتم قلبی (به عنوان مثال، آریتمی، فیبریلاسیون دهلیزی)، داشتن سابقه این بیماری
- پوکی استخوان، داشتن سابقه این بیماری
- اختلالات غده هیپوفیز، با احتیاط مصرف شود، ممکن است شرایط را بدتر کند.
- بیماران دچار مشکل بلع کپسول (از جمله کودکان کمتر از 6 سال)، Tirosint® نباید برای این بیماران تجویز شود.
نحوه مصرف
معمولا، این دارو تا آخر عمر مصرف می شود. بدون مشورت با پزشک مصرف دارو را متوقف و یا تغییری در دوز مصرفی ایجاد نکنید. ممکن است چندین هفته پس از مصرف دارو، علایم بهبودی ظاهر شوند.
بهتر است این دارو با معده خالی، با یک لیوان پر از آب، حداقل 30 دقیقه تا 1 ساعت قبل از خوردن صبحانه مصرف شود.
این دارو باید حداقل 4 ساعت قبل یا 4 ساعت بعد از این داروها مصرف شود: آنتی اسیدها (Maalox®، Mylanta®، Tums®)، مکمل های کلسیم، کلستیرامین (Prevalite, ®Questran®)، کلستیپل (Colestid®)، مکمل آهن، ارلیستات (Alli®، Xenical®)، سایمتیکون (Gas-X® ، Mylicon®)، و سوکرالفیت (Carafate®).
کپسول را به طور کامل قورت دهید_ نباید آن را نصف و له کرد.. چنانچه از دوزهای مختلف این کپسول استفاده می کنید،از قبل آنها را از بسته محافظ خارج کنید تا دوز هر کپسول مشخص و قابل تشخیص باشد.
اگر نوزادان و کودکان توانایی قورت دادن قرص را ندارند، قرص را نصف کرده با مقدار کمی آب (5 تا 10 میلی لیتر [ml] و یا 1 تا 2 قاشق چایخوری) مخلوط کنید و با یک قاشق و یا قطره چکان بخورانید. مخلوط را کامل استفاده کنید و آن را برای استفاده مجدد نگه ندارید.
کنجاله یا مواد غذایی تهیه شده از پنبه دانه، رژیم غذایی پر فیبر، آرد سویا (مخصوص نوزاد)، یا گردو ممکن است بر جذب این دارو توسط بدن تاثیر بگذارد. در صورت مصرف این مواد غذایی نیاز به استفاده لووتیروکسین در زمان های مختلف روز است. در این خصوص می توانید با پزشک معالج خود صحبت کنید.
میزان مصرف
میزان مصرف این دارو در بیماران مختلف متفاوت است؛ در این خصوص از دستور پزشک و یا توضیحات برچسب دارو پیروی نمایید . اطلاعات نوشته شده روی داروها منحصراً شامل دوز متوسطه این دارو می باشد و در صورتی که دوز مصرفی شما متفاوت است بدون مشورت با پزشک اقدامی انجام ندهید.
مقدار داروی مصرفی شما در روز، همچنین تعداد دفعات استفاده از دارو و فواصل زمانی آن بستگی به قوی بودن داروها و ریشه مشکلات پزشکی و بیماری شما دارد.
دوز اشکال خوراکی (قرص)
برای درمان کم کاری تیروئید:
- بزرگسالان و نوجوانان .... بر اساس وزن بدن، دوز دارو توسط پزشک تعیین می شود. دوز معمول 1.7 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم در روز است اما ممکن است در افراد مسن کمتر باشد.
- کودکان بزرگتر از 12 سال .... بر اساس وزن بدن، دوز دارو توسط پزشک تعیین می شود. دوز معمول 2 تا 3 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم در روز است.
- کودکان 6 تا 12 سال .... بر اساس وزن بدن، دوز دارو توسط پزشک تعیین می شود. دوز معمول 4 تا 5 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم در روز است.
- کودکان 1 تا 5 سال .... بر اساس وزن بدن، دوز دارو توسط پزشک تعیین می شود. دوز معمول 5 تا 6 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم در روز است.
- نوزادان 6 تا 12 ماه .... بر اساس وزن بدن، دوز دارو توسط پزشک تعیین می شود. دوز معمول 6 تا 8 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم در روز است.
- نوزادان 3 تا 6 ماه .... بر اساس وزن بدن، دوز دارو توسط پزشک تعیین می شود. دوز معمول 8 تا 10 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم در روز است.
- نوزادان 0 تا 3 ماه .... بر اساس وزن بدن، دوز دارو توسط پزشک تعیین می شود. دوز معمول 10 تا 15 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم در روز است.
دوز اشکال خوراکی (کپسول)
برای درمان کم کاری تیروئید:
- بزرگسالان و نوجوانان .... بر اساس وزن بدن، دوز دارو توسط پزشک تعیین می شود. دوز معمول 1.7 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم در روز است اما ممکن است در افراد مسن کمتر باشد.
- کودکان بزرگتر از 12 سال (با رشد و بلوغ ناقص) .... بر اساس وزن بدن، دوز دارو توسط پزشک تعیین می شود. دوز معمول 2 تا 3 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم در روز است.
- کودکان 6 تا 12 سال .... بر اساس وزن بدن، دوز دارو توسط پزشک تعیین می شود. دوز معمول 4 تا 5 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم در روز است.
- کودکان کوچکتر از 6 سال .... توصیه نمی شود، ممکن است کودک قادر به بلع کپسول نباشد.
برای درمان سرطان تیروئید:
- بزرگسالان .... بر اساس وزن بدن، دوز دارو توسط پزشک تعیین می شود. دوز معمول بیشتر از 2 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم در روز است.
- کودکان .... نوع مصرف و میزان آن توسط پزشک تعیین می شود.
در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟
در صورت فراموش كردن دوز اين دارو، به محض يادآوری آن را مصرف كنيد. چنانچه زمان دوز بعدی فرا رسيده بود، طبق همان زمانبندی پيش برويد و دوز فراموش شده را تكرار نكنيد. هيچگاه دوز دارو را 2 بار متوالي تكرار نكنيد و برای جبران آن داروی اضافی نخورید.
درصورت استفاده بیش از حد و وموارد اورژانسی چه کنیم ؟
در این شرایط به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه نموده و یا با مرکز فوریت های اورژانس تماس بگیرید.
در هنگام مصرف دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظر گرفت؟
رژیم غذایی نرمال و سالم داشته باشید. برخی غذاها و نوشیدنی ها، به ویژه آنهایی که حاوی سویا، گردو، و فیبر هستند، ممکن است بر جذب لووتیروکسین توسط بدن تاثیر بگذارند. بنابراین، لووتیروکسین را نیم تا یک ساعت قبل از صبحانه مصرف کنید.
شیوه نگهداری از دارو
اين دارو را در جعبه در بسته، در دماي اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقيم نگه داريد.
از يخ زدگي دارو جلوگيري شود.
دور از دسترس كودكان قرار دهيد.
داروی تاریخ گذشته را دور بریزید ( در خصوص بهترین روش از بین بردن دارو از پزشک سوال کنید) .
اقدامات احتیاطی
بررسی پیشرفت درمان، اثربخشی دارو و عوارض ناخواسته در ویزیت های منظم توسط پزشک، امری بسیار مهم است. از این طریق، پزشک از تاثیر دارو، میزان دوز مصرفی و یا ادامه ی مصرف آن اطمینان حاصل می کند. برای بررسی عوارض ناخواسته ممکن است آزمایش خون گرفته شود.
برای درمان چاقی و یا از دست دادن وزن نباید لووتیروکسین تجویز شود. این دارو در کاهش وزن بی اثر است. در صورت مصرف در دوزهای بالا ممکن است به شرایط حاد پزشکی منجر شود.
گاهی اوقات، کم کاری تیروئید می تواند باعث ناباروری در مردان و زنان شود. لووتیروکسین نباید برای درمان ناباروری استفاده شود، مگر این که کم کاری تیروئید باعث این ناباروری باشد.
بسیار مهم است که بیماران مبتلا به دیابت بر طبق برنامه تنظیم شده توسط پزشک، سطح قند خون یا ادرار را چک کنند. با مشاهده ی هر گونه تغییر در میزان قند به سرعت به پزشک مراجعه کنید.
در طول درمان با این دارو، در صورت بارداری بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. در طول بارداری ممکن است به دوز بالاتری از لووتیروکسین نیاز باشد.
استفاده طولانی مدت از این دارو توسط زنان ممکن است باعث از بین رفتن استخوان ها و در نهایت پوکی استخوان شود. در این خصوص می توانید با پزشک معالج صحبت کنید.
با مشاهده ی ضربان سریع یا نامنظم قلب، درد قفسه سینه، تنگی نفس، گرفتگی عضلات پا، سردرد، عصبانیت و برافروختگی، تحریک پذیری، بی خوابی، لرزش، تغییر در اشتها، افزایش یا از دست دادن وزن، استفراغ، اسهال، تعرق بیش از حد، عدم تحمل گرما، تب، تغییرات در دوره های قاعدگی، کهیر یا خارش پوست بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.. این علایم می توانند نشانه ی وجود مقدار بالای دارو در بدن باشند.
بدون مشورت با پزشک معالج، مصرف لووتیروکسین را متوقف نکنید . پزشک ممکن است به طور تدریجی دوز دارو را تا توقف کامل کم کند.
اطمینان حاصل کنید که پزشک و یا دندانپزشک اطلاع داشته باشد که این دارو را مصرف می کنید. چند روز قبل از عمل جراحی یا آزمایشات پزشکی ممکن است نیاز به توقف این دارو باشد.
در طول چند ماه اولیه درمان با لووتیروکسین ممکن است از دست دادن موقت مو رخ دهد. هر نوع ابهام، سوال، و نگرانی را با پزشک در میان بگذارید.
در طول دوره ی درمان، داروهای دیگر را مصرف نکنید مگر آنکه از قبل با پزشک معالج هماهنگ کرده باشید. این امر مر بوط به تمام داروهای با نسخه، بدون نسخه ، مکمل های گیاهی یا ویتامین نیز می شود.
عوارض جانبی
عليرغم تاثيراتی كه یک دارو دارد، امكان بروز برخي عوارض جانبي ناخواسته نيز وجود دارد. بروز هريك از این عوارض نيازمند مراقبتهای پزشكی و مراجعه به پزشک است.
در صورت مشاهده ی هر یک از عوارض زیر سریع به پزشک مراجعه کنید:
علایم کمتر رایج
- درد یا احساس ناراحتی در قفسه سینه
- کاهش برون ده ادرار
- تنفس مشکل و یا با زحمت
- عدم وجود بلع
- گشاد شدگی رگ گردن
- خستگی شدید
- غش
- تپش و یا ضربان قلب سریع، نامنظم، و یا پالس دار
- تب
- عدم تحمل گرما
- کهیر یا تاول
- افزایش فشار خون
- افزایش نبض
- تنفس نامنظم
- کج خلقی
- تغییرات قاعدگی
- حالت تهوع
- درد و ناراحتی در بازوها، فک، کمر، گردن
- تنگی نفس
- خارش، بثورات جلدی، یا قرمزی پوست
- تعرق
- تورم چشم، صورت، لب ها، گلو، زبان
- تنگی قفسه سینه
- لرزش
- تنفس مشکل
علایم نادر
- تاری دید یا دو بینی
- سرگیجه
- چشم درد
- فقدان و یا کاهش رشد طبیعی در کودکان
- لنگ لنگان راه رفتن
- درد در مفصل ران و زانو
- تشنج
- سردرد شدید
در صورت مشاهده ی علایم اوور دوز، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید:
علایم مصرف بیش از حد
- تغییر در هوشیاری و آگاهی فرد
- پوست رنگ پریده و سرد
- گیجی
- سردرگمی
- تپش سریع یا ضعیف
- سبکی سر
- از دست دادن هوشیاری
- سردرد ناگهانی
- از دست دادن ناگهانی تعادل
- تغییر ناگهانی در ریتم و نحوه ی صحبت کردن
تعدادی از عوارض جانبی نیاز به توجه پزشکی ندارد. این عوارض به مرور و با عادت بدن به دارو از بین می روند. درمانگر می تواند راه هایی برای جلوگیری و یا کاهش برخی از این عوارض جانبی ارایه دهد. چنانچه این عوارض طولانی و آزار دهنده شدند، و یا ابهامی در موردشان داشتید به پزشک مراجعه کنید.
علایم کمتر رایج
- شکم یا معده درد
- تغییر در اشتها
- گریه
- اسهال
- احساس تندرستی و بهبودی کاذب و یا غیر معمول
- ترس
- احساس خوب و یا ناراضی بودن
- احساس ناراحتی
- احساس گرما
- احساس غیر واقعی بودن همه چیز
- احساس بدگمانی و عدم اعتماد
- ریزش مو
- سردرد
- افزایش اشتها
- افسردگی
- ضعف عضلانی
- عصبانیت و برافروختگی
- واکنش سریع و یا بیش از حد احساسی
- تغییر سریع خلق و خو
- قرمزی پوست صورت، گردن، بازوها، و گاهی اوقات قسمت بالای قفسه سینه
- بی قراری
- باردار نشدن
- مشکل در نشستن
- خستگی یا ضعف غیر معمول
- استفراغ
- افزایش وزن
- کاهش وزن
ممکن است عوارض دیگری که در این لیست نیامده در برخی بیماران رخ دهد. در این خصوص به پزشک معالج مراجعه شود.