پانیک مشکل شایعی است که بیشتر در سنین جوانی اتفاق می افتد و معمولا اگر درمان صورت نگیرد افسردگی نیز اضافه می شود. در ادامه کمی درباره پانیک توضیح می دهم

اختلال پانیک و اگورافوبیا

تقریبا همه افراد در زمان هایی احساس اضطراب می کنند اما یک حمله پانیک سطح بالایی از اضطراب است. به طوریکه شما احساس می کنید دچار حمله قلبی شده اید، یا احساس دیوانگی و عدم کنترل دارید. در طول یک حمله پانیک مکن است علائم فیزیکی زیر را نیز داشته باشید: نفس مفس زدن، وز وز گوش، احساس نزدیک بودن یک حادثه بد، لرزش بدن، احساس خفگی، درد سینه، تعریق شدید و تپش قلب. هنگامی که شخصی حملات پانیک غیرمنتظره و عودکننده دارد یا از حملات بیشتر یا در رابطه با حملات بیشتر نگران است و در نتیجه در رفتار خود تغییراتی ایجاد می کند، گفته می شود که این فرد اختلال پانیک دارد.

بسیاری از بیماران مبتلا به اختلال پانیک، اگورافوبیا را نیز تجربه می کنندتحقیقات نشان می دهند که اختلال پانیک و اگورافوبیا دارای برخی منشاهای ژنتیکی هستند اما کاملا ارثی نیستند. هر ساله 30 الی 40 درصد کل افراد دچار حمله پانیک می شومد. اگرچه بیشتر این افراد هراسشان را به عنوان نشانه ای از یک خطر فاجعه امیز نمی دانند. و بنابراین دچار اختلال پانیک و یا اگورا فوبیا نمی شوند.

معمولا در ابتدای یک حمله پانیک توسط شرایط پر استرس فعال می شود مثل ترک خانه، مشکلات ارتباطی، عمل جراحی، مسئولیت های جدید و بیماری های جسمی. احساسات برانگیختگی فیزیکی مثل تنگی نفس، تعریق شدید، سرگیجه، تپش قلب و غیره ممکن است اشتباها به عنوان علائم خطر فاجعه امیز تفسیر شود. برای مثال شخصی که بر افزایش ضربان قلب قلبش متمرکز می شود ممکن است اینطور نتیجه گیری کند که دچار یک حمله قلبی خواهد شد، در نتیجه این شخص دچار گوش به زنگی ( که ان نوعی تمرکز بیش از حد بر حس های فیزیکی است) می شود که منجر به افزایش برانگیختگی (نگرانی و احساسات فیزیکی) خواهد شد. این برانگیختگی به عنوان ماشه چکانی برای تفسیرهای فاجعه امیز بعدی است که ما انها را "هشدارهای کاذب" می نامیم. زیرا آنها علامت می دهند که خطر در راه است در حالی که واقعا چنین نیست. یک حمله پانیک تمام عیار می توند از چنین برانگیختگی و یک درک نادرست ایجاد شود. در نتیجه در شخص یک "اضطراب انتظار" ایجاد می کند( ترسی که به دنبال آن حملات هراس اتفاق می افتد) و باعث اجتناب از موقعیت هایی می شود که اضطراب اور هستند. به خصوص اگر فرار از این موقعیت ها به سخای صورت گیرد و باعث دستپاچگی فرد شود. یا کمک رسانی به راحتی صورت نگیرد. در حقیقت، زمانی که اجتناب و فرار به عنوان مکانیسم های مقابله ای عمده در دستکاری اضطراب مورد استفاده قرار می گیرند، اگورافوبیا در شخص ایجاد می شود.

یک فردی با اگورافوبیا از موقعیت های ترسیده شده اجتناب نمی کند در صورتیکه با فرد مطمئن همراه باشد- یعنی اینکه شخصی، فرد را در موقعیت ها و مواردی که اضطراب خیلی شدید است و فرد نیاز دارد که از این موقعیت فرار کند همراهی می کند. به واسطه اعتماد به شخص مطمئن اجتناب و دیگر رفتارهای ایمنی جویانه ممکن است که فرد تا ماهها دچار حمله پنیک نشود، و اغلب در ترس از جمله بعدی زندگی کند. دنیای انها به خاطر ترس و اجتناب های فردی کوچک و کوچکتر می شود. بخشی از ان بخاطر فشارهای زندگی و بخش دیگر بخاطر احساس کنترل و اینکه مطمئن نیستند چطور مشکلاتشان را حل کنند ایجاد می شود. بسیاری از افراد با اختلال پانیک و اگورافوبیا نیز افسردگی را بروز می دهند. بعضی از این افراد انقدر مضطرب و افسرده می شوند که به خوددرمانی با الکل می پردازند.

مفاهیم نادرست شایع درباره اختلال پانیک و اگورافوبیا

اغلب مردم بطور نادرست اعتقاد دارند که اختلال پانیک نتیجه مشکلات عمیق روانشناسی است. البته هر کس خواه با پانیک یا بدون ان ممکن است مشکلات عمیق تری داشته باشد. اما اختلال پانیک و اگورافوبیا لازم نیست به مشکلات عمیق روانشناسی نسبت داده شوند. ممکن است افسرده، وابسته یا خود انتقاد شوید، زیرا شما اختلال پانیک دارید- اما پانیک خودش می تواند به طور موثری بدون توجه به تجربیات دوران کودکی و درمان های طولانی مدت درمان شود. افراد مبتلا به اختلال پانیک و اگورافوبیا اغلب در مورد اضطراب عقاید غیرواقع بینانه دارند، از قبیل اینکه "همه انواع اضطراب بد است" و " من باید فورا حالت اضطراب را از خودم دور کنم". بعضی از این افراد به اشتباه اضطرابشان را علامتی از نوعی شرایط طبی خطرناک تعبیر می کنند. اعتقاد دیگر ان است که چون انها حملات پانیک و اگورافوبیا را برای سالیان متمادی دارند- زیرا درمان قدیمی ان برای حل این مشکلات موثر و کمک کننده نبوده است- انها هرگز خوب نمی شوند. درمان شناختی رفتاری با یا بدون دارو اغلب تاثیر کاملی بر اختلال پانیک و اگورافوبیا دارد.

مراحل درمان

در درمان شناختی رفتاری اختلال پانیک و اگو

رافوبیا چندین هدف سازمان داده شده است اول اینکه، به شما کمک می کند که ماهیت اضطراب، پانیک و اگورافوبیا را بفهمید؛ دوم دامنه موقعیت هایی را که شما از ان اجتناب می کنید یا می ترسید را مشخص کنید؛ سوم علائم خاص شما شدت و کثرت وقوع انها و موقعیت هایی که باعث پانیک می شود را مورد ارزیابی قرار دهید و چهارم مشخص کردن اینکه چه مشکلاتی همراه با پانیک وجود دارد. برای مثال افسردگی، اضطراب های دیگر، سوء مصرف مواد، پرخوری، تنهایی یا مشکلات ارتباطی.

درمان شامل تعدادی از درمان های زیر است: آرمیدگی، اموزش تنفسی، مواجهه تدریجی با موقعیت هایی که پانیک را ایجاد می کنند، شناسایی تعبیرات از علائم فیزیکی استرس، آموزش کلی درمان شناختی رفتاری( یعنی اموزش اینکه چطور افکارتان منجر به به ترس می شود و یادگیری اینکه چطور این تعابیر را بررسی کرد که احساس بهتری پیدا کنیم) و اموزش توانایی شناخت و کاهش نشانه های پانیک وقتی که رخ می دهند.

حمید ضرابی-روانشناسی بالینی متخصص در حیطه های وسواس، افسردگی، اختلالات اضطرابی و شکست های عاطفی