نحوه زندگی برسلامت اسپرم ها و بهبود باروری مؤثراست.
اگرشما و همسرتان برای بچه دارشدن برنامه ریزی می کنید ابتدا باید ازسالم بودن اسپرم های خود مطمئن باشید. ابتدا می پردازیم به شناخت عوامل مختلفی که در باروری آقایان مؤثرهستند پس ازآن روشهایی برای عملکرد بهتراسپرم ها را برایتان شرح می دهیم.
ویژگیهای اسپرم سالم چیست؟
عوامل مختلفی ازجمله تعداد، حرکت و ساختاردر سلامت اسپرم مؤثرهستند:
تعداد اسپرم
اگرمایع منی تخلیه شده در انزال شامل حداقل 15 میلیون اسپرم درهرمیلی لیترباشد شما مشکلی درباروری نخواهید داشت. اما چنانچه تعداد اسپرم کم باشد، احتمال بارورشدن تخمک کمترخواهد بود.
حرکت اسپرم
اسپرم برای بارورکردن تخمک باید ازدهانه رحم ، رحم و لوله های رحمی عبورکند. این وضعیت به نام حرکت شناخته می شود. اگرحداقل 40% اسپرم های شما حرکت داشته باشند، احتمال باروری شما ممکن می شود.
ساختار(مرفولوژی) اسپرم
اسپرم های طبیعی دارای سربیضی شکل و دم بلند هستند که باهم حرکت می کنند تا به جلو رانده شوند. البته ساختاراسپرم ها به اندازه تعداد و حرکت آنها درباروری مؤثرنیست اما داشتن فرم طبیعی آنها احتمال باروری را بالا می برد.
چه مشکلاتی باعث ناباروری مردان می شود؟
مسائل پزشکی مختلفی درناباروری مردان تأثیردارد ازجمله:
- وجود مشکل در هیپوتالاموس و یا غده هیپوفیز
- قسمتی ازمغز که به بیضه ها فرمان می دهد تا تستوسترون و اسپرم ترشح کند. (هیپوگنادیسم ثانویه)
بیماری بیضه - اختلالات درجابجایی اسپرم
نقش سن را نیزنباید نادیده گرفت. توانایی اسپرم برای حرکت و نسبت میزان اسپرم طبیعی با کاهش سن درباروری مردان موثرمی باشد. بعضی ازتحقیقات نشاندهنده این است که میزان باروری مردان در اواسط 30 سالگی و اوایل 40 سالگی نسبت به جوانترها کمترمی باشد.
بهترین روش برای تولید اسپرم سالم چیست؟
روشهایی ساده ای برای افزایش شانس تولید اسپرم سالم وجود دارد:
حفظ وزن مناسب
بعضی ازتحقیقات نشان داده اند که افزایش وزن با کاهش تعداد و حرکت اسپرم درارتباط است.
رعایت رژیم غذایی سالم
مصرف زیاد میوه ها و سبزیجاتی که سرشارازآنتی اکسیدان هستند ممکن است به بهبود سلامت اسپرم ها کمک کند.
جلوگیری ازعفونتهای جنسی (مقاربتی)
عفونتهای مقاربتی نظیرکلامیدیا و گنوره ازعلتهای ناباروری مردان می باشند. به منظورجلوگیری از ابتلای خود و شریک جنسیتان به این بیماریها از وسایل پیشگیری کننده استفاده کنید و یا با فردی که آلوده نیست درتماس باشید.
مدیریت استرس
استرس عاملی است که عملکرد جنسی را کاهش می دهد و با هورمونهای مورد نیازبرای تولید اسپرم تداخل پیدا می کند.
فعال بودن
فعالیتهای فیزیکی درحد متعادل سطح آنزیم های آنتی اکسیدان را قوی کرده و به این ترتیب ازاسپرم ها بهترمحافظت می کند.
ازچه عواملی باید پرهیزکرد؟
اسپرم ها ممکن است با قرارگرفتن درمعرض عوامل محیطی مانند حرارت بیش ازحد و یا موادشیمیایی سمی آسیب ببینند. اگرمی خواهید باروری خود را حفظ کنید از انجام کارهای زیرخودداری کنید:
- سیگارکشیدن: احتمال کاهش تعداد اسپرم درمردان سیگاری بیشتراست. سیگارکشیدن می تواند برروی حرکت اسپرم ها و ساختارآنها تأثیرداشته باشد. اگرسیگارمی کشید، به دنبال راهکاری برای ترک آن باشید و ازپزشک خود کمک بگیرید.
- مصرف الکل را محدود کنید: نوشیدن زیاد الکل ممکن است به کاهش تولید تستوسترون واسپرم و همچنین ناتوانی جنسی منجرشود. بهتراست که درمصرف الکل رعایت اعتدال را بکنید.
- خودداری ازمصرف روغن درطول آمیزش: درحالی که تحقیقات بیشتری درمورد اثرات روان کننده ها درباروری لازم است بهتراست که درصورت لزوم ازروغن بچه، روغن کانولاو یا سفیده تخم مرغ استفاده کنید.
- درمورد استفاده ازدارو با پزشکتان مشورت کنید: مسدود کننده های کانال کلسیم، داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، ضد آندروژن و سایرداروها می تواند به مسائل باروری کمک کند. استروئیدهای آنابولیک هم می تواند همان اثررا داشته باشد.
- درمان سرطان: شیمی درمانی و اشعه درمانی می تواند تولید اسپرم را مختل کرده و باعث ناباروری دائمی شود. قبل ازشروع درمان درمورد احتمال ناباروری و یا بازیابی و ذخیره سازی اسپرم با پزشکتان مشورت کنید.
- مراقب مسمویت باشید: قرارگرفتن درمعرض آفت کش ها، سرب و دیگرمواد سمی می تواند برکمیت و کیفیت اسپرم تأثیربگذارد. اگرکارشما درارتباط با سموم می باشد برای اجتناب از تماس پوستی با مواد شیمیایی ازلباس و تجهیزات لازم استفاده کنید.
- اجتناب ازگرما: افزایش دمای اسکروتوم می تواند تولید اسپرم را مختل کند. لباس زیرگشاد بپوشید . مدت طولانی یکجا ننشینید. ازسونا و وان داغ اجتناب کنید. ازقرارگرفتن بیضه ها درمعرض اشیاء گرم مانند لپ تاپ خودداری کنید زیرا ممکن است کیفیت اسپرم را پایین بیاورد.
چه موقع نیاز به کمک داریم؟
شیوه زندگی سالم به افزایش باروری کمک می کند. با اجتناب از هرچه که ممکن است به باروری شما آسیب برساند، شانس باروری خود را افزایش دهید. اگرپس ازگذشت یکسال اززندگی مشترک بچه دارنشدید باید به دنبال شناسایی عوامل ناباروری خود باشید.