اختلال پسیکوتیک کوتاه مدت دوره ای از جنون است که مدت آن کوتاه و تکرار نشدنی است و ناشی از شرایط دیگری نیز نمی باشد. این اختلال با شروع ناگهانی علائم جنون مشخص می شود که شامل توهم، گفتار آشفته و رفتار جنون آمیز می باشد. این علائم به خاطر اسکیزوفرنی، اختلال اسکیزوافکتیو، اختلال هذیانی یا جنون در اختلال دو قطبی بروز نمی کنند. به علاوه مصرف دارو (مانند آمفتامین) یا برخی شرایط پزشکی (مانند تومور مغزی) باعث بروز این علائم نمی شوند. عبارت بوفه دلیران ( فوران ناگهانی رفتار پرخاشگرانه) یک اختلال حاد غیراسکیزوفرنی و غیر افکتیو را توصیف می کند که تا حد زیادی شبیه به اختلالات روانی و اسکیزوفرین DSM-III-R و DSM-IV می باشند.
این علائم حداقل یک روز طول می کشد، اما بیشتر از یک ماه دوام پیدا نمی کنند و یک بازگشت به آرامش و عملکردهای اولیه وجود دارد. این اختلال در پاسخ به یک عامل استرس زا در زندگی و یا عامل استرس زای دیگری که آشکار نیست، رخ می دهد، از جمله در هفته های پس از تولد نوزاد. در تشخیص این بیماری رفتارهای فرهنگی و اعتقادات و فعالیت های مذهبی به دقت در نظر گرفته می شوند. اعتقاد بر این است که با اعتقادات و پدیده های فرهنگی خاص در ارتباط باشد.
سه نوع اختلال پسیکوتیک کوتاه مدت مدت وجود دارد:
1. اختلال پسیکوتیک کوتاه مدت با یک عامل استرس زا، مانند مرگ یکی از اعضای خانواده.
2. اختلال پسیکوتیک کوتاه مدت بدون عامل استرس زا، در این حالت هیچ عامل تنش زای آشکاری وجود ندارد.
3. اختلال پسیکوتیک کوتاه مدت که پس از زایمان شروع می شود. معمولا 4 هفته پس از زایمان رخ می دهد.
علت بروز اختلال پسیکوتیک کوتاه مدت
علت اصلی بروز اختلال پسیکوتیک کوتاه مدت شناخته شده نیست، اما به طور کل یک اختلال غیرمعمول در نظر گرفته می شود. این اختلال در زنان دو برابر مردان بروز می کند و معمولا در اواخر دهه سوم زندگی و اوایل 40 سالگی رخ می دهد. علت اصلی بروز این اختلال مشخص نیست. یک نظریه نوعی علت ژنتیکی برای آن بیان می کند، زیرا این اختلال در بین افرادی بروز می کند که سابقه اختلالات روانی در خانواده خود دارند، اختلالاتی مانند افسردگی و اختلال دو قطبی. نظریه دیگر حاکی از این است که اختلال به خاطر یک استرس بزرگ و یا رویداد آسیب زا رخ می دهد. این عوامل احتمال بروز اختلال پسیکوتیک را افزایش می دهند. در بیشتر موارد این اختلال به خاطر یک اضطراب بزرگ یا واقعه آسیب زا شروع می شود. برخی زنان نیز پس از زایمان دچار این اختلال می شوند. از هر 10000 زن، یک نفر پس از زایمان اختلال پسیکوتیک کوتاه مدت را تجربه خواهد کرد.