اختلال شخصیت نمایشی یا هیستریونیک جزء گرهی از بیماری هاست که تحت عنوان اختلالات شخصیت خوشه B مطرح می شوند. افراد مبتلا به این اختلال شخصیتی دارای احساسات ناپایدار و تصویری تحریف شده نسبت به خود هستند. اعتماد به نفس این افراد بستگی به تایید دیگران دارد و از یک احساس واقعی ارزش دادن به خود ناشی نمی شود. این افراد تمایل شدیدی دارند تا مورد توجه قرار گیرند و هرکاری برای جلب توجه دیگران می کنند. لغت هیستریونیک نیز به معنای دراماتیک و نمایشی است. این اختلال در بین خانم ها رایج تر بوده و در دوره بلوغ یا اوایل دوره بزرگسالی بروز می کند.
علائم اختلال شخصیت نمایشی یا هیستریونیک :
در بسیاری موارد افراد مبتلا به این اختلال شخصیتی دارای مهارت های اجتماعی خوبی هستند. با این حال آنها سعی می کنند از این مهارت خود برای تحت تاثیر قرار دادن دیگران استفاده کنند و مرکز توجه قرار گیرند.
فرد مبتلا به این اختلال دارای علائم زیر نیز می باشد:
- • راحت نیست مگر اینکه مرکز توجه قرار گیرد.
- • احساسات خود را سریع تغییر می دهد.
- • خیلی نمایشی رفتار می کند، انگار در مقابل تماشاجیان در حال اجرای نمایش است با بیان احساسات مبالغه آمیز.
- • به شدت نگران وضعیت ظاهری خود است.
- • به طور مداوم تمایل دارد از طرف دیگران مورد تایید قرار گیرد.
- • زودباور است و سریعا تحت تاثیر دیگران قرار می گیرد.
- • به شدت نسبت به انتقاد دیگران حساس است.
- • خیلی زود ناامید می شود و به راحتی از کارهای روزمره خسته می شود و اغلب کارهایی راشروع کرده و ناتمام آنها را رها می کند.
- • بدون فکر عمل می کند.
- • تصمیمات عجولانه می گیرد.
- • بیشتر به خود توجه دارد و کمتر نگران دیگران می شود.
- • اغلب در برقراری رابطه با دیگران دچار مشکل می شود و روابط او با دیگران نیز خیلی سطحی است.
- • برای جلب توجه، تهدید به خودکشی می کند.
- • لباس های تحریک آمیز و اغوا کننده می پوشد و یا رفتار نامناسب از خود نشان می دهد.
علت بروز اختلال شخصیت نمایشی
علت دقیق بروز این اختلال مشخص نیست، اما بسیاری از متخصصان در زمینه مشکلات روحی و روانی معتقدند که عوامل اکتسابی و ارثی هر دو در بروز این اختلال دخیل هستند. به عنوان مثال وجود چند نمونه اختلال شخصیت نمایشی در یک خانواده نشان دهنده ارثی بودن این مشکل می باشد. به هر حال اگر یکی از والدین به این اختلال دچار باشند، کودک نیز رفتارهای آنها را تکرار خواهد کرد.
دیگر عوامل محیطی که در بروز این اختلال نقش دارند، عبارتند از انتقاد یا تنبیه نشدن در دوران کودکی، تشویق شدن تنها زمانی که کودک برخی رفتارهای تایید شده را انجام می دهد و توجهات پیش بینی نشده ای که به کودک از طرف والدین داده می شود، همه این عوامل باعث سردرگمی در مورد رفتار مورد تایید می شود. به علاوه اختلالات شخصیت تحت تاثیر چگونگی مقابله شخص با موقعیت های بحرانی زندگی می باشند.
چگونگی تشخیص اختلال شخصیت نمایشی
اگر علائم این اختلال وجود داشته باشند، پزشک ابتدا یک ارزیابی کامل از سابقه پزشکی و روانپزشکی فرد انجام خواهد داد. سپس یک سری معاینات جسمی و آزمایشات ( مانند آزمایش های تصویری عصبی و آزمایش خون) بر روی فرد انجام خواهد شد تا ازمینان حاصل شود که این علائم نتیجه مشکل دیگری نیستند.
اگر پزشک هیچ دلیل جسمی برای بروز این علائم پیدا نکند، فرد به متخصص مشکلات روانی و روانپزشک ارجاع داده خواهد شد. اختلال شخصیت نمایشی بر روی روابط اجتماعی، عاطفی، شغل و دیگر مسائل مهم زندگی فرد تاثیر خواهد گذاشت. به علاوه افراد مبتلا به این اختلال بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی هستند.
