سوء هاضمه چیست و چه عاملی موجب سوءهاضمه می شود ؟

سوء هاضمه ممکن است هر فردی را در هر زمانی درگیر کند . عادات غذایی و یا مشکل گوارشی می تواند  آغاز کننده سوء هاضمه باشد . سوء هاضمه می تواند موجب درد یا نفخ معده ، سوزش سر دل، تهوع و استفراغ شود .

از دیگرعلائم شایع سوء هاضمه نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• احساس  سیری بهنگام غذا خوردن 
• احساس پری شکم آزار دهنده بعد از خوردن غذا
• احساس سوزش در معده یا مری
• گاز بیش از حد در معده یا آروغ زدن

علایم شدید سوء هاضمه نباید نادیده گرفته شود . اگر دچار هر یک از علائم زیر شدید ، بلافاصله به دکتر مراجعه کنید  :

• استفراغ شدید
• استفراغ خونی که به رنگ قهوه ای به نظر می رسد
• کاهش وزن بدون علت
• مدفوع سیاه رنگ
• مشکل در بلع

علل سوء هاضمه

در برخی موارد، سوء هاضمه در نتیجه پرخوری رخ می دهد . خوردن غذاهای تند، چرب و روغنی  خطر ابتلا به سوء هاضمه را افزایش می دهد و همچنین خیلی سریع دراز کشیدن بعد از خوردن غذا می تواند هضم غذا را سخت کند و خطر ابتلا به درد شکم را افزایش دهد .

سایر علل شایع سوء هاضمه خفیف عبارتند از:

• استعمال دخانیات
• مصرف مشروبات الکلی 
• عوارض جانبی داروها (به خصوص داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند آسپیرین، ایبوپروفن، ناپروکسن )

عادات غذایی بد و انتخاب شیوه زندگی نامناسب تنها علل احتمالی سوء هاضمه محسوب نمی شود . گاهی اوقات، علائم سوء هاضمه نشان دهنده یک مشکل جدی در دستگاه گوارش فوقانی است . بیماری های گوارشی شایعی که ممکن است موجب سوء هاضمه شوند ، عبارتند از :

• بیماری ریفلاکس اسید (GERD)
• سرطان معده
• اختلالات پانکراس یا صفرا 
• زخم های گوارشی (زخم در مخاط معده و مری ناشی از باکتری H. پیلوری)

گاهی اوقات، سوء هاضمه  هیچ علت مشخصی ندارد که به آن سوء هاضمه عملکردی گفته می شود . سوء هاضمه عملکردی ممکن است توسط تحریک ماهیچه های غیر عادی ایجاد شود.

گزینه های درمانی برای سوء هاضمه

دارو درمانی:

برای درمان سوء هاضمه می توان از داروهای مختلفی استفاده کرد . داروهای ضد آنتی اسید مانند Maalox و Mylanta اسید معده را خنثی می کند ولی ممکن موجب اسهال یا یبوست شود.

گیرنده آنتاگونیست H2 (H2RAs)، مانند زانتک و پپسید  اسید معده را کاهش می دهد . عوارض جانبی این داروها عبارتند از:

• حالت تهوع
• استفراغ
• اسهال
• بثورات و خارش
• یبوست
• سردرد
• خونریزی یا کبودی

پروکینیتیکت ها(Prokinetics ) مانند داروهای تجویزی رگلان و موتیلیوم، عملکرد عضلانی (تحرک) دستگاه گوارش را بهبود می بخشد. این داروها ممکن است موجب افسردگی، اضطراب، حرکات غیر ارادی و یا اسپاسم و خستگی شود.

مهارکننده های پمپ پروتون (PPI ها) مانند Prilosec ، اسید معده را کاهش می دهد، اما به طور معمول قوی تر از H2RAs هستند . عوارض جانبی این داروها عبارتند از:

• تهوع و استفراغ
• یبوست
• اسهال
• سرفه کردن
• سردرد
• كمر درد
• سرگیجه
• درد شکم

تغییر در شیوه زندگی و مراقبت در خانه

مصرف دارو تنها گزینه برای درمان سوءهاضمه محسوب نمی شود . علائم این بیماری  با تغییر کوچک در شیوه زندگی و ترک عادات غذایی بد بهبود و تسکین می یابد ، به عنوان مثال:

• خوردن وعده های غذایی کمتر در طول روز.
• اجتناب از خوردن غذاهای تند و چرب که مممکن است موجب سوزش سر دل شودد.
• خوردن به طور آهسته و بلافاصله دراز نکشیدن بعد از خوردن غذا .
• عدم استعمال دخانیات
• کاهش وزن بدن.
• کاهش میزان مصرف قهوه، نوشابه، و الکل
• استراحت به مقدار کافی 
• قطع مصرف داروهایی که باعث تحریک دیواره معده، می شود، مانند NSAIDs و آسپرین.
• کاهش استرس (انجام یوگا یا آرامش درمانی)