اگر گاهی جای کلید خود یا نام برخی اقوام را فراموش می کنید، خیلی عجیب نیست. با افزایش سن به خاطر آوردن مسائل کمی بیشتر طول می کشد. همه سالمندان دچار تغییرات حافظه نمی شوند، اما تغییر در حافظه یا بروز چنین مشکلاتی بخش طبیعی افزایش سن محسوب می شود. این نوع مشکلات حافظه اغلب آزاردهنده تر از نوع جدی تر آن هستند.
مشکل حافظه یا به طور ناگهانی بروز می کند و یا عملکردهای روزانه تان را مختل می کند که مشکل بسیار جدی محسوب می شود.
• زوال عقل، به طور آهسته در حافظه، توانایی در حل مشکل، توانایی در یادگیری و قضاوت اختلال ایجاد می کند و چند هفته تا چند ماه طول می کشد. بسیاری از بیماری ها و شرایط پزشکی منجر به بروز زوال عقل یا علائم مشابه آن می شوند. در برخی موارد زوال عقل برگشت پذیر است. بیماری آلزایمر رایج ترین علت زوال عقل در افراد بالای 65 سال محسوب می شود.
• روان آشفتگی یا دلیریوم، تغییر ناگهانی در چگونگی کار کردن مغز فرد می باشد. دلیریوم منجر به آشفتگی، تغییرات چرخه خواب و رفتارهای غیر طبیعی می شود. دلیریوم علت های زیادی دارد، از جمله ترک الکل یا مواد مخدر یا یک داروی خاص، بروز عفونت یا بدتر شدن شرایط عفونت و دیگر مشکلات جسمی.
• فراموشی، نوعی از دست دادن حافظه محسوب می شود که به دلیل ضربه به سر، سکته مغزی، مصرف مواد مخدر یا رویدادهای شدید عاطفی یا تصادف رخ می دهد. بسته به علت آن، این نوع فراموشی ممکن است موقت یا دائم باشد.
آشفتگی یا کم شدن هوشیاری اولین علائم جدی مشکل حافظه می باشد که به ویژه در افراد مسن مشاهده می شود. مشکلاتی که منجر به آشفتگی یا کم شدن حافظه می شوند، عبارتند از:
• عفونت، مانند عفونت ادراری، عفونت های تنفسی یا سپسیس
• بیماری آلزایمر
• آسم یا COPD که باعث کاهش میزان اکسیژن یا افزایش سطح دی اکسید کربن در خون می شود.
• مشکلات قلبی، مانند نارسایی قلبی، بیماری قلبی و عروقی یا نامنظم بودن ضربان قلب (آریتمی) که جریان خون را کاهش می دهد.
• مشکلات ناشی از دیابت
• نارسایی کلیه یا کبد که باعث بالا رفتن سطح سموم در خون می شود.
• سوء تغذیه و کمبود ویتامین های ناشی از مشکلات بهداشتی، مانند اعتیاد طولانی مدت به الکل.
• مشکلات تیروئید، کم کاری یا پرکاری تیروئید یا میکزدم
الکل و بسیاری از داروهای با نسخه و بدون نسخه منجر به آشفتگی و کاهش هوشیاری می شوند. این مشکلات به دلایل زیر بروز می کنند:
• مصرف بیش از حد یک دارو یا مصرف داروهایی که با یکدیگر تداخل پیدا می کنند. مصرف بیش از حد داروها ممکن است تنها دلیل مهم از دست دادن حافظه در سالمندان باشد.
• تداخل دارویی با الکل. این مشکل باز هم در افراد سالمند رایج تر است که همزمان از داروهای مختلف استفاده می کنند.
• سوء مصرف دارو یا الکل
• مسمومیت به مواد مخدر یا مسمومیت ناشی از ترک دارو
دیگر علل آشفتگی یا کاهش هوشیاری عبارتند از:
• آسیب رسیدن به سر
• کاهش جریان خون یا مسدود شدن مسیر خون به مغز، این مشکل ممکن است در طول یک حمله گذرای ایسکمیک (TIA) و یا سکته مغزی رخ دهد.
• عفونت، مانند آبسه مغز، آنسفالیت، مننژیت یا سپسیس
• عفونت های مقاربتی، مانند سفلیس و ویروس HIV
• صرع
• تومورهای مغزی
شرایط محیطی نیز منجر به تغییر در سطح هوشیاری می شوند که این شرایط عبارتند از:
• قرار گرفتن در معرض هوای سرد که منجر به هیپوترمی یا سرمازدگی می شود.
• قرار گرفتن در معرض هوای گرم که منجر به گرمازدگی می شود.
• بستری شدن. این مسئله به ویژه بر روی سالمندان تاثیر دارد، زیرا آنها با تغییر در زندگی روزمره خود دچار مشکل در حافظه می شوند.
• کاهش سطح اکسیژن خون در ارتفاعات
• قرار گرفتن در معرض سموم مانند مونوکسید کربن
گاهی علائم دیگری نیز بروز می کنند، مانند تب، درد قفسه سینه یا ناتوانی در راه رفتن و ایستادن. زمانی که دچار مشکل حافظه یا عدم هوشیاری می شوید، علائم دیگر همراه با این موارد را نیز برای پزشک بیان کنید. این امر به پزشک کمک می کند تا علت بروز علائم را تعیین کند.
کم شدن حافظه ممکن است پیشروی کرده و منجر به از دست دادن هوشیاری شود. فردی که هوشیاری خود را از دست داده بیدار نمی باشد یا از محیط پیرامون خود آگاه نیست. غش کردن شکلی از عدم هوشیاری موقت است. از دست دادن هوشیاری عمیق و طولانی مدت منجر به کما می شود.
برای تصمیم گیری و زمان مراجعه به پزشک علائم خود را بررسی کنید.
دراینجا به پنج اختلال که مورد بررسی قرارگرفته و به موسیقی درمانی جواب داده اند، می پردازیم: