دردسرهای نداشتن تعادل هورمونی

هورمون و سلامتی 
احساس نفخ و تحریک پذیری دارید؟ و یا فقط حس می کنید که حالتان خوب نیست؟ در تمامی اینها، عدم تعادل هورمون می تواند گناهکار اصلی باشد. هورمون ها مواد شیمیایی تحت عنوان " پیغام رسان ها " هستند که بر نحوه عملکرد سلول ها و اندام ها تاثیر می گذارند. تغییر سطح هورمون در زمان های خاص _ مانند قبل یا بعد از عادت ماهیانه، بارداری یا یائسگی_ امری طبیعی است. اما، برخی داروها و مسائل مربوط به سلامت جسمانی می تواند باعث بالا یا پایین رفتن سطح هورمون نیز شوند.

دوره های نامنظم عادت ماهیانه
به طور معمول، زنان هر 21 تا 35 روز یک بار دچار عادت ماهیانه می شوند. جلو یا عقب افتادن و یا عادت نشدن ممکن است نشانه ی وجود بیش از حد یا خیلی کم هورمونهای خاص (استروژن و پروژسترون) باشد. اگر در دهه 40 و یا ابتدای 50 سالگی هستید، این امر می تواند به دلیل " دوره ی پیش از قاعدگی " باشد. با این حال، دوره ی نامنظم می تواند نشانه ی اختلالات سلامتی باشد، مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS). در این خصوص با پزشک مشورت کنید. 

مشکل خواب
اگر چشمانتان به راحتی بسته نمی شود و یا خواب راحت ندارید، هورمون ها می توانند دلیل آن باشند. پروژسترون، هورمون ترشحه توسط تخمدانها، به خوابیدن کمک می کند. اگر سطح آن کمتر از حد معمول باشد، خواب رفتن و خوابیدن دچار اختلال می شود. استروژن پایین می تواند باعث  گر گرفتگی و تعرق شبانه شود که هر دو می توانند باعث اختلال در استراحت و خوابیدن شوند.

آکنه مزمن
در طول دوره عادت ماهیانه، جوش زدن امری طبیعی است. اما آکنه ایی که از بین نمی رود _ پس از پایان این دوره_ می تواند نشانه ی اختلال هورمونی باشد. آندروژن بیش از حد (هورمون "مردانه" که مردان و زنان، هر دو آن را دارند ) می تواند باعث عملکرد بالای غدد چربی شود. این هورمون بر سلول های پوستی در داخل و اطراف فولیکول های مو نیز تاثیر می گذارد. هر دو مورد باعث انسداد منافذ و در نتیجه آکنه می شوند.

حافظه مه گرفته
کارشناسان هنوز هم از چگونگی تاثیر هورمون ها بر مغز آگاه نیستند. آنچه آنها یافته اند این بوده است که تغییرات استروژن و پروژسترون می تواند احساس "مه گرفتگی" به ذهن بدهد و یاد آوری را سخت تر کند. برخی از کارشناسان معتقدند که استروژن ممکن است بر مواد شیمیایی مغز به نام " انتقال دهنده های عصبی " تاثیر بگذارد. مشکلات حافظه و تمرکز در طول دوره ی پیش از یائسگی و یائسگی رایج هستند. اما، این اختلالات می توانند نشانه ی بیماری مرتبط با هورمون دیگری، مانند بیماری تیروئید، باشند. چنانچه دچار مشکل در تمرکز و فکر کردن هستید، آن را با پزشک در میان بگذارید. 

مشکلات شکمی
روده با سلولهای کوچکی به نام " گیرنده " پوشیده شده است که به استروژن و پروژسترون واکنش نشان می دهند. هنگامی که این هورمون ها بالاتر یا پایین تر از حد معمول هستند، تغییراتی در هضم غذا مشاهده می شود. به این دلیل اسهال، درد معده، نفخ و تهوع ممکن است در طول دوره عادت ماهیانه ظاهر شده و یا بدتر شوند. وجود مشکلات گوارشی و همچنین مسائلی مانند آکنه و خستگی می تواند نشانه ی پایین بودن سطح هورمون باشد.

خستگی مداوم
آیا همیشه احساس خستگی می کنید؟ خستگی، یکی از شایع ترین علایم عدم تعادل هورمون است. پروژسترون اضافی می تواند باعث خواب آلودگی شود. و اگر تیروئید_غده پروانه ای شکل در گردن_ هورمون تیروئید کمتری تولید کند، کاهش انرژی دیده می شود. آزمایش خون ساده ایی به نام " پانل تیروئید " می تواند پایین بودن سطح تیروئید را مشخص کند و در صورت نیاز درمان مناسب شروع شود.

نوسانات خلقی و افسردگی
محققان معتقدند که کاهش و یا تغییرات سریع در سطح هورمون می تواند علت دمدمی مزاجی و افسردگی باشد. استروژن بر مواد شیمیایی اصلی مغز مانند سروتونین، دوپامین و نوراپی نفرین تاثیر می گذارد. اما هورمون های دیگر، که همان مسیر انتقال دهنده های عصبی را طی می کنند، نیز بر خلق و خوی تاثیر دارند.

اشتها و افزایش وزن
زمانی که احساس افسردگی یا تحریک شدن دارید، در هنگام پایین بودن سطح استروژن، میل به خوردن بیشتر می شود. این امر نشاندهنده ی ارتباط بین افت سطح هورمون و افزایش وزن است. سطح پایین استروژن بر سطح لپتین بدن_ هورمون ایجاد کننده ی احساس گرسنگی_ تاثیر دارد. 

سردرد
عوامل متعددی در ایجاد سردرد نقش دارند. اما در برخی زنان، کاهش سطح استروژن باعث سردرد است که این امر می تواند دلیل سردرد آنها در طول دوره عادت ماهیانه باشد_ در طول این دوره سطح استروژن پایین می آید. سردرد منظم و یا در زمان معین ماهیانه می تواند نشانه ی کاهش سطح این هورمون باشد.  

خشکی واژن
به طور طبیعی، در برخی زمان ها واژن دچار خشکی می شود. اگر این خشکی و تحریک پذیری قسمت تناسلی در اغلب اوقات دیده  شود، این امر می تواند نشانه ی استروژن پایین باشد. این هورمون به مرطوب ماندن و راحتی بافت واژن کمک می کند. چنانچه استروژن به دلیل عدم تعادل پایین بیاید، این امر می تواند باعث کاهش مایعات واژن، خشکی و سفتی آن شود.

از دست دادن میل جنسی
اکثر مردم فکر می کنند که تستوسترون یک هورمون مردانه است، در حالیکه بدن زنان نیز آن را تولید می کند. پایین بودن سطح تستوسترون باعث کاهش میل جنسی می شود. 

تغییرات پستان
افت استروژن می تواند تراکم بافت پستان را کمتر کند. از سوی دیگر، افزایش این هورمون می تواند باعث ضخیم شدن بافت پستان و حتی ایجاد توده و یا کیست جدید کند. در صورت مشاهده ی هر نوع تغییری در پستان ها، حتی در نبودن علایم نگران کننده، به پزشک مراجعه کنید.