چه عواملی به سیستم ایمنی آسیب می رسانند؟

اگر از آن دسته افرادی هستید که اغلب اوقات بیمار هستید، بهتر است بدانید سیستم ایمنی بدن شما ضعیف است. سیستم ایمنی در پیشگیری از بیماری ها مهم ترین سیستم بدن است. ما انسان ها با سیستم های ایمنی مختلفی متولد می شویم. برخی دارای سیستم ایمنی قوی تری نسبت به دیگران هستند. اما به هرحال مواردی وجود دارند که می توانند سیستم ایمنی قوی را نیز ضعیف کنند. 
سیستم ایمنی از بدن در مقابل بیمای های مختلف، از جمله بیماری های ویروسی و عفونت ها دفاع می کند. بروز هر گونه مشکل در سیستم ایمنی بدن منجر به بروز بیماری می شود. پاسخ ایمنی بدن تحت تاثیر عوامل محیطی قرار می گیرند. در ادامه به بررسی برخی از عوامل تضعیف کننده سیستم ایمنی می پردازیم. 

•  برقراری ارتباط کم با دیگران 

بررسی ها نشان داده اند برقراری ارتباط با دیگران در خانه، محل کار و در جامعه از میزان بیماری ها می کاهد. تنهایی و عدم ارتباط باعث بالا رفتن میزان اضطراب شده و اضطراب بر روی سیستم ایمنی تاثیر مستقیم می گذارد. 

• کم خوابی شبانه 

نادیده گرفتن خواب شب تاثیر زیادی بر روی سیستم ایمنی دارد. بهترین مثال آن مربوط می شود به دانشجویان که پس از چند شب بی خوابی به خاطر درس خواندن برای امتحانات، به راحتی دچار بیماری می شوند. کم خوابی باعث عملکرد ضعیف سیستم ایمنی می شود و تعداد سلول های کشنده میکروب ها را کاهش می دهد. 

• اضطراب 

معمولا افراد اضطراب خود را نادیده می گیرند، اما اضطراب تاثیر شدیدی بر روی سیستم ایمنی دارد. اضطراب مزمن باعث بالا رفتن سطح هورمون کورتیزول در بدن می شود که افزایش این هورمون باعث کاهش میزان پروستاگلاندین خوب (prostaglandin) می شود. پروستاگلاندین خوب یک هورمون موضعی مانند پیغام رسان های سلولی است که از عملکرد سیستم ایمنی حمایت می کند، رگ های خونی را گشاد کرده و ضدالتهاب نیز می باشد. 
اضطراب مزمن شما را در مقابل بیماری های مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا و همچنین بیماری های جدی تر مانند مشکلات قلبی و دیابت، حساس تر می کند. 

• رژیم غذایی نامناسب 

استفاده زیاد و طولانی مدت از قند، چربی و غذاهای فرآوری شده حاوی مواد شیمیایی و افزودنی ها سیستم ایمنی را ضعیف کرده و شما را در مقابل ابتلا به بیماری های مختلف حساس می کند. 
طی یک پژوهش محققان دریافتند تا 5 ساعت پس از خوردن 100 گرم قند، توانایی سیستم ایمنی در از بین بردن باکتری ها به طور قابل توجهی کاهش پیدا می کند. یک رژیم غذایی سالم حاوی مقدار زیادی میوه، سبزیجات، غلات سبوس دار و شیر کم چرب است. 

• چاقی یا اضافه وزن 

چاقی باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی می شود. این عارضه بر روی توانایی گلبول های سفید خون برای تکثیر شدن، تولید آنتی بادی و پیشگیری از التهاب تاثیر می گذارد. 

• عدم تحرک و ورزش نکردن 

زمانی که به اندازه کافی ورزش می کنید، گردش خون افزایش پیدا می کند و فرایند خروج سم از بدن بهبود پیدا می کند. بهبود گردش خون باعث بهبود گردش آنتی بادی ها و گلبول های سفید خون در بدن می شود که برای محافظت از بدن بسیار مهم هستند. 20 دقیقه پیاده روی در 5 روز هفته کمک زیادی به سیستم ایمنی می کند. 
طی تحقیقی که در این زمینه انجام شد، افرادی که کمتر ورزش می کنند، طی 4 ماه دو برابر دیگران (کسانی که ورزش می کردند) مریض شدند. 

• ورزش بیش از اندازه 

عدم تحرک باعث آسیب دیدن سیستم ایمنی می شود، اما ورزش زیاد نیز تاثیر منفی دارد. ورزش زیاد ممکن است باعث ناتوان شدن بدن شود و آن را در مقابل برخی عفونت ها حساس تر می کند. توصیه می شود به طور مرتب و به اندازه مناسب ورزش کنید. 

• داروها 

برخی داروهای با نسخه و بدون نسخه در واقع سمومی هستند که وارد بدن خود می کنیم. مصرف بیش از حد از آنتی بیوتیک ها و داروهای سرماخوردگی و ضد تب باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می شود. محققان دریافتند برخی افرادی که آنتی بیوتیک مصرف می کنند، سطح سیتوکین (cytokine) در بدن آنها کاهش پیدا می کند – سیتوکین هورمون پیغام رسان سیستم ایمنی بدن است. 

• عدم رعایت بهداشت

عدم رعایت بهداشت فردی بدن را در معرض میکروب های بیشتری قرار می دهد و در نتیجه منجر به ضعیف شدن سیستم ایمنی می شود. سعی کنید خود را به این موارد عادت دهید: مسواک زدن دندان ها حداقل دو بار در روز، شستن مرتب دست ها، به ویژه قبل از خوردن غذا و تمیز نگه داشتن ناخن ها. 

• قرار گرفتن در معرض اشعه های مضر 

قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، اشعه UV و دیگر پرتوها سیستم ایمنی را ضعیف می کند. 

• سیگار کشیدن

سیگار حاوی بیش از 4000 هزار ماده شیمیایی است که همه آنها به شدت برای بدن سمی هستند. هر چه میزان مواد سمی بدن بیشتر شود، سیستم ایمنی ضعیف تر خواهد شد. 
حتی اگر خود شما سیگاری نیستید و با افراد سیگاری زیاد در ارتباط هستید، مطمئن باشید سیستم ایمنی شما تحت تاثیر این سموم قرار خواهد گرفت. 

• کم آب شدن بدن 

نوشیدن آب کافی برای بدن ضروریست تا به این ترتیب سموم را از بدن خارج کرده و به سیستم ایمنی در مبارزه با عفونت ها کمک کنید. کم آبی بر روی انرژی، خواب و توانایی شما برای دفع سموم تاثیر خواهد گذاشت. 

• جدی بودن یا کم خندیدن

محققان دریافته اند که افکار و احساسات مثبت که باعث خندیدن می شوند، هورمون استرس را کاهش داده و برخی سلول های ایمنی را افزایش می دهند و به عملکرد بهتر سیستم ایمنی کمک می کنند. طی تحقیقی که در این باره انجام شد، بزرگسالانی که به مدت یک ساعت یک برنامه تلویزیونی طنز تماشا می کردند، عملکرد سیستم ایمنی آنها به طور قابل توجهی افزایش پیدا می کرد. 

منابع استفاده شده:
http://www.prevention.com/health/healthy-living/10-ways-youre-harming-your-immune-system/slide/11

http://www.rediff.com/getahead/slide-show/slide-show-1-health-11-things-that-weaken-immune-system/20110104.htm#11