برونشکتازی به بیماری اطلاق می شود که در آن لوله های برونش در ریه ها به طور دائم دچار آسیب و بزرگی می شود. مجرای تنفسی آسیب دیده اجازه می دهد باکتری ها و مخاط در ریه ها ساخته شوند .در نتیجه باعث عفونت و انسداد راه های تنفسی می گردد .
برونشکتازی قابل درمان است، اما بهبود نمی یابد . با درمان این عارضه ، می توان به زندگی عادی ادامه داد .
علل برونشکتازی چیست؟
شایع ترین علت برونشکتازی عفونت در ریه ها است که این شامل عفونت های ویروسی مثل آنفولانزا و عفونت های باکتریایی مانند استاف یا سل می شود .سلیر علل بروز برونشکتازی عبارتند از:
• استنشاق جسم خارجی و یا مواد غذایی
• تنفس اسید معده
• فیبروز کیستیک
• GERD (بیماری ریفلاکس معده و مری)
• ضعف سیستم ایمنی بدن (به عنوان مثال HIV، دیابت کنترل نشده)
به گفته موسسه ملی آلرژی و بیماری های عفونی (NIH)، یک سوم از تمام موارد برونشکتازی توسط فیبروز کیستیک ایجاد می شود. فیبروز کیستیک یک بیماری ارثی است که در آن مخاط در ریه ها و سایر اندام ها مانند معده تجمع می یابد .در نتیجه موجب عفونت های مکرر می شود .
بیماری های مزمن انسدادی ریه (COPD)، برونشیت مزمن و آمفیزم موجب انسداد ریه ها می گردد و خطر ابتلا به برونشکتازی را افزایش می دهد .
علائم برونشکتازی چیست؟
علائم برونشکتازی می توانید ماه ها یا حتی سالها به طول بیانجامد . علائم برونشکتازی عبارتند از:
• سرفه مزمن
• سرفه خونی
• صداهای غیر طبیعی و یا خس خس سینه در قفسه سینه
• تنگی نفس
• درد قفسه سینه
• سرفه همراه با خلط
• بوی بوی بد دهان
• کبودی پوست
• کاهش وزن
• خستگی
• ضخیم شدن پوست زیر ناخن ها و انگشتان پای
اگر هریک از علائم ذکر شده را تجربه کردید باید بلافاصله برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
برونشکتازی چگونه تشخیص داده میشود؟
در ابتدا دکتر ریه ها را معاینه می کند تا هر گونه صداهای غیر طبیعی و یا شواهدی از انسداد راه تنفسی را بررسی کند. به احتمال زیاد برای تشخیص عفونت نیاز به آزمایش خون است .
سایر آزمایشات عبارتند از :
• تست خلط برای بررسی مخاط ویروسی یا باکتریایی
• اشعه ایکس قفسه سینه یا سی تی اسکن از ریه ها
• تست عملکرد ریوی
• تست پروتئین خالص شده یا PPD
گزینه های درمانی برای برونشکتازی
هیچ درمانی برای برونشیت وجود ندارد، اما درمان به موقع می تواند این عارضه را مدیریت کند. هدف اصلی درمان کنترل عفونت و ترشحات برونش و جلوگیری از انسداد بیشتر راه های تنفسی و به حداقل رساندن آسیب ریوی است. روشهای درمانی برونشکتازی عبارتند از:
• آنتی بیوتیک برای مقابله با عفونت
• برونشیلیتور مانند آلبوترول (Proventil) و تیوتروپیوم (Spiriva) برای باز کردن راه های تنفسی
• داروهای خلط آور
• اکسپکتورانت
• اکسیژن تراپی
اگر خونریزی در ریه وجود داشته باشد و یا اگر برونشکتازی تنها بخشی از ریه ها را فرا گرفته باشد ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد .
ممکن است تخلیه ترشحات برونش به صورت روزانه به عنوان بخشی از درمان انجام شود. متخصص تنفس می تواند به شما تکنیک های برای کمک به سرفه کردن موکوس اضافی آموزش می دهند.
اگر برونشکتازی توسط شرایطی مانند اختلالات سیستم ایمنی یا COPD ایجاد شود، دکتر می توند این شرایط را به خوبی درمان کند.
پیشگیری از بروز برونشکتازی
درمان سریع عفونت ریوی ازبروز برونشکتازی پیشگیری می کند . از قرار گرفتن در معرض هوای آلوده و گازهای شیمایی اجتناب کنید . اگر سیگار می کشید آنرا ترک کنید .
همچنین باید فرزندان خود را در برابر آنفولانزا، سیاه سرفه، و سرخک واکسینه کنید .