افسردگی پس از زایمان یک شرایط پزشکی قابل درمان است که حدود 13 درصد خانم ها پس از زایمان به آن مبتلا می شوند. این مشکل ممکن است 1 هفته تا یک سال پس از تولد نوزاد طول بکشد، اما معمولا در سه ماهه اول پس از زایمان رایج تر است. تشخیص این نوع افسردگی به خاطر وجود نوزاد و تغییر روحیات نوزاد و مادر، مشکل می باشد. بررسی های جدید نشان داده اند که بیشتر از 70 درصد مادران جدید تحت تاثیر این افسردگی هستند.
علائم افسردگی پس از زایمان
عاطفی و احساسی شدن روحیات در زمان بچه دار شدن طبیعی است. تغییرات هورمونی، کمبود خواب و سازگاری با زندگی جدید با وجود یک نوزاد، خسته کننده به نظر می رسد. اما اگر فرد بیشتر از دو هفته فرد احساس ناراحتی، گناه و ناامیدی کند، در حقیقت علائم افسردگی پس از زایمان را نشان می دهد. بعضی خانم ها نیز نسبت به وجود نوزاد جدید خود احساس شادی و هیجان نمی کنند و چیزهایی که زمانی برایشان لذت بخش بود، دیگر هیچ شادی برایشان ندارد.
به خاطر وجود نوزاد، خواب مادر به طور مکرر خراب می شود، اما افسردگی پس از زایمان باعث بروز مشکلات بزرگی در خواب می شود. فرد مبتلا به این افسردگی یا دچار بی خوابی می شود یا اینکه بیش از حد تمایل به خوابیدن پیدا می کند. نداشتن خواب کافی باعث بروز یک چرخه معیوب در خواب می شود – کمبود خواب باعث بروز افسردگی شده و سپس افسردگی به نوبه خود با خواب تداخل پیدا می کند.
یکی از مهم ترین علائم این نوع افسردگی تغییر اشتها می باشد. برخی بیش از حد معمول غذا می خورند و برخی دیگر تمایلی به خوردن غذا ندارند. اگر فرد به نوزاد خود شیر می دهد، تغذیه مناسب در این دوران بسیار مهم است. به هرحال اگر شما در دوران پس از زایمان به سر می برید و اشتهای شما دچار تغییرات زیادی شده و احساس ناراحتی و خستگی می کنید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
اضطراب از دیگر علائم این افسردگی است. به هرحال تمام خانم ها دچار اضطراب نمی شوند. در این شرایط فرد مضطرب احساس ترس و بیقراری می کند. برخی خانم ها نگران سلامت نوزاد خود هستند. اگر فرد دائم احساس درگیری با مسئولیت های مربوط به نوزاد داشته باشد و یا اعصاب و توانایی خود را برای رسیدگی به کارهای روزمره خود از دست دهد، علائم افسردگی پس از زایمان را نشان می دهد.
اختلالات خلقی بخش طبیعی زندگی پس از ورود نوزاد می باشد، به ویژه در دو هفته اول زایمان. اگر فرد پس از زایمان لحظه ای می خندد و پس از آن گریه کند، مسئله عجیبی نیست. اما اگر این تغییرات در احساسات و عواطف بیشتر از دو هفته طول بکشد یا شدیدتر شوند، نشان دهنده علائم افسردگی پس از زایمان می باشد.
چه چیزی باعث بروز افسردگی پس از زایمان می شود؟
علت دقیق افسردگی پس از زایمان مشخص نشده است. افت شدید هورمون های استروژن و پروژسترون پس از زایمان ممکن است عامل بروز بیماری باشند. برخی خانم ها نیز نسبت به هویت و مسئولیت های جدید خود دچار تضاد می شوند. اگر فرد قبلا دچار افسردگی شده باشد، احتمال بروز افسردگی پس از زایمان نیز بدر وی یشتر می شود.
چگونگی تشخیص افسردگی پس از زایمان
اگر فرد در مقابله با تغییرات شرایط جدید دچار مشکل شود، بهتر است به پزشک مراجعه کند. برخی مادران ممکن است این شرایط را جدی نگیرند و یا از بروز آن خجالت بکشند. اما در حقیقت افسردگی نقش فرد را به عنوان مادر تغییر نمی دهد و روش های درمانی نیز برای آن موجود می باشد.
در ادامه راهکارهایی برای مقابله با این افسردگی ارائه می شود؛ اگر احساس افسردگی می کنید، بهتر است موارد زیر را مورد توجه قرار دهید:
- قبول کمک از خانواده و دوستان
- استفاده از هر زمانی برای استراحت
- صرف زمان با مادران جدید
- استخدام پرستار کودک و بهره گیری از زمان برای خود
رژیم غذایی و ورزش نیز موثر خواهند بود. خانم ها پس از زایمان سعی کنند هر روز زمانی را به ورزش اختصاص دهند، حتی حرکت ساده ای مانند هل دادن کالسکه می تواند باعث بهبود خلق و خو شود. انتخاب یک رژیم غذایی سالم و متعادل و نوشیدن آب فراوان می تواند به داشتن احساس خوب کمک کند. یکی دیگر از مزایای داشتن تغذیه خوب و ورزش کردن این است که بدن سریعتر به حالت سابق خود بازگشته و فرد می تواند عزت نفس خود را به دست آورد.
عدم پشتیبانی از طرف خانواده یک عامل مهم در تشدید افسردگی پس از زایمان است. راه های زیادی وجود دارند که اعضای خانواده می توانند به فرد بیمار کمک کنند. از جمله ملاقات های منظم و رسیدگی به فرد، آماده کردن یک وعده غذایی مقوی، مراقبت از کودک و فراهم کردن زمان استراحت برای فرد و کمک در انجام کارهای خانه.
