سولفامتوکسازول و تری‌متوپریم

ازترکیب سولفامتوکسازول و  تری‌ متوپریم  برای درمان بیماری های عفونی مانند عفونت های دستگاه ادراری، عفونت گوش میانی (اوتیت مدیا)،  برونشیت،  اسهال مسافرتی و شیگلا (اسهال خونی باسیلی) استفاده می شود. 
 این دارو همچنین به جلوگیری و یا درمان پنومونی jiroveci  یا  پنومونی کارینی  (PCP) که نوعی ذات الریه بسیارشدید است،  استفاده می شود. این نوع پنومونی معمولا در بیمارانی که سیستم ایمنی بدن آنها بصورت طبیعی کارنمی کند،  مانند بیماران مبتلا به سرطان،  بیماران پیوندی و بیماران مبتلا به سندروم نقص ایمنی اکتسابی (AIDS) رخ می دهد.

این دارو برای درمان سرماخوردگی، آنفولانزا یا عفونت های ویروسی مؤثرنیست.
این دارو فقط با نسخه پزشک دردسترس بیماران می باشد.
این دارو درشکل های زیرموجود می باشد:
•    قرص
•    سوسپانسیون

اسامی تجاری
1.    Bactrim
2.    Bactrim DS
3.    Septra
4.    Septra DS
5.    SMZ-TMP Pediatric
6.    Sulfatrim
7.    Sulfatrim Pediatric
 
1.    Apo-Sulfatrim
2.    Novo-Trimel
3.    Nu-Cotrimox
4.    Septa Pediatric
5.    Septra Pediatric Suspension
 

درتصمیم گیری برای استفاده از یک دارو، خطرات ناشی از مصرف دارو باید کمتر ازمزایای آن باشد.  درانتخاب این دارو دقت کنید.  حتما با نظر پزشک ازاین دارو استفاده کنید.  

آلرژی و حساسیت
وجود هرگونه حساسیت به این دارو یا داروهای دیگررا به اطلاع پزشکتان برسانید.  همچنین وجود هرگونه حساسیت به غذا،  رنگ،  مواد نگهدارنده و یا حیوانات را به پزشکتان اطلاع دهید.  برای استفاده ازداروهای بدون نسخه حتما بروشورآنها را به دقت مطالعه کنید.

اطفال
مطالعات مناسب درمورد مصرف ترکیب سولفامتوکسازول و تری متوپریم درکودکان 2 ماهه و بزرگترمشکلات خاصی را نشان نداده است.  مصرف داروبه دلیل سمی بودن ترکیب سولفامتوکسازول و تری متوپریم درنوزادان زیر2 ماه توصیه نمی شود.

سالمندان
مطالعات مناسب درمورد مصرف ترکیب سولفامتوکسازول و تری متوپریم  درسالمندان محدودیت خاصی را نشان نداده است.  با این وجود،  افراد مسن که به بیماری کلیه یا کبد و یا کمبود فولات مربوط به سن مبتلا هستند ممکن است به احتمال بیشتردچارعوارض جانبی ناخواسته مانند بثورات شدید پوستی،  افزایش پتاسیم بدن،  مشکلات لخته شدن خون و یا سیستم ایمنی بدن بشوند.  باید این دارو را با احتیاط و تنظیم صحیح دوزتوسط پزشک مصرف کنند.

دوران بارداری
هرچند مطالعات انجام شده برروی حیوانات اثرات سوء نشان داده اند اما مطالعات کافی برروی زنان  بارداردراین زمینه انجام نشده است.

دوران شیردهی و مادران شیرده
مطالعات انجام شده برروی زنان  شیرده انجام شده نشان دهنده حداقل خطر برای نوزاد دردوران شیردهی باشد.  دردوران شیردهی برای استفاده از یک دارو،  خطرات ناشی از مصرف دارو باید کمتر ازمزایای آن باشد.

تداخلات دارویی
اگرچه بعضی ازداروها نباید با یکدیگرمصرف بشوند،  اما گاهی اوقات لازم است دو دارو همزمان استفاده شوند حتی اگرتداخل دارویی داشته باشند.  درچنین مواردی ممکن است پزشک دوزدارو را عوض کند و یا سایراقدامات احتیاطی لازم را به عمل آورد.  

درصورتی که هرنوع داروی دیگری چه با نسخه پزشک و چه بدون نسخه پزشک مصرف    می کنید حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
استفاده ازاین دارو با داروهای زیرتوصیه نمی شود.  درچنین مواردی ممکن است پزشک دوزدارو را عوض کند و یا سایراقدامات احتیاطی لازم را به عمل آورد:
•    Dofetilide
•    Levomethadyl
•    Methenamine

استفاده ازاین دارو با هریک ازداروهای زیرممکن است خطربعضی ازعوارض جانبی را افزایش دهد اما استفاده ازدو دارو بطورهمزمان ممکن است بهترین درمان برای شما باشد درچنین مواردی ممکن است پزشک دوزیک دارویا هردو دارو را عوض کند:
•    Acecainide
•    Acenocoumarol
•    Ajmaline
•    Amiloride
•    Amiodarone
•    Amisulpride
•    Amitriptyline
•    Amoxapine
•    Aprindine
•    Arsenic Trioxide
•    Astemizole
•    Azathioprine
•    Azilsartan
•    Azilsartan Medoxomil
•    Azimilide
•    Benazepril
•    Bretylium
•    Candesartan Cilexetil
•    Captopril
•    Ceritinib
•    Chloral Hydrate
•    Chloroquine
•    Chlorpromazine
•    Clarithromycin
•    Dabrafenib
•    Desipramine
•    Dibenzepin
•    Disopyramide
•    Dolasetron
•    Doxepin
•    Droperidol
•    Eltrombopag
•    Enalapril
•    Enalaprilat
•    Enflurane
•    Eplerenone
•    Eprosartan
•    Erythromycin
•    Flecainide
•    Fluconazole
•    Fluoxetine
•    Foscarnet
•    Fosinopril
•    Gemifloxacin
•    Halofantrine
•    Haloperidol
•    Halothane
•    Hydroquinidine
•    Ibutilide
•    Imipramine
•    Irbesartan
•    Isoflurane
•    Isradipine
•    Leucovorin
•    Lidoflazine
•    Lisinopril
•    Lorcainide
•    Losartan
•    Mefloquine
•    Mercaptopurine
•    Methotrexate
•    Moexipril
•    Nortriptyline
•    Octreotide
•    Olmesartan Medoxomil
•    Pentamidine
•    Perindopril
•    Pirmenol
•    Prajmaline
•    Probucol
•    Procainamide
•    Prochlorperazine
•    Propafenone
•    Pyrimethamine
•    Quinapril
•    Quinidine
•    Ramipril
•    Risperidone
•    Sematilide
•    Sertindole
•    Sotalol
•    Spiramycin
•    Spironolactone
•    Sultopride
•    Tedisamil
•    Telithromycin
•    Telmisartan
•    Trandolapril
•    Triamterene
•    Trifluoperazine
•    Trimipramine
•    Valsartan
•    Vasopressin
•    Warfarin
•    Zofenopril
•    Zotepine
 
استفاده ازاین دارو با هریک ازداروهای زیرممکن است خطربعضی ازعوارض جانبی را افزایش دهد اما استفاده ازدو دارو بطورهمزمان ممکن است بهترین درمان برای شما باشد درچنین مواردی ممکن است پزشک دوزیک دارویا هردو دارو را و یا زمان مصرف یک یا هردو دارو را عوض کند:
•    Acetohexamide
•    Amantadine
•    Anisindione
•    Didanosine
•    Digoxin
•    Fosphenytoin
•    Phenytoin
•    Repaglinide
•    Rifabutin
•    Rosiglitazone
•    Tolbutamide

تداخلات دارویی دیگر
بعضی ازداروها را نباید باغذا و یا درنزدیکی وقت غذا و یا با غذاهای خاصی مصرف کرد چون ممکن است تداخل داروی پیش بیاید. استفاده ازالکل یا سیگاردرهنگام مصرف بعضی ازداروها هم ممکن است موجب تداخل دارویی بشود. 
استفاده ازاین دارو با داروهای زیرتوصیه نمی شود.  درچنین مواردی ممکن است پزشک دوزدارو را عوض کند و یا سایراقدامات احتیاطی لازم را به عمل آورد:
•    الکل اتیلیک

سایرمشکلات پزشکی
وجود مشکلات پزشکی دیگری ممکن است برروی استفاده ازاین دارو اثرگذارباشد.  وجود هرگونه مشکل پزشکی دیگری از قبیل موارد زیررا به اطلاع پزشک خود برسانید:
•    سوء مصرف الکل یا سابقه آن
•    کمبود فولات یا ویتامین  B9      
•    اچ آی وی یا ایدز  
•    بیماری های کلیوی  
•    بیماری کبدی  
•    سندرم سوء جذب (مشکل جذب مواد غذایی در بدن)  
•     سوء تغذیه (اختلال تغذیه)  با احتیاط مصرف شود.  ممکن است عوارض جانبی را افزایش دهد.
•    کم خونی مگالوبلاستیک (ناشی از سطوح پایین اسید فولیک در بدن)  
•    ترومبوسیتوپنی ناشی از مصرف دارو (پلاکت پایین در خون)  
•    آسم  
•    دیابت  
•    هیپرکالمی (پتاسیم بالا در خون)  
•    هیپوناترمی ( سدیم پایین در خون)  
•    پورفیری (مشکل آنزیم)  
•    آلرژی شدید  
•    مشکلات تیروئید  با احتیاط مصرف شود.  ممکن است بیماری را تشدید کند.
•    کمبود گلوکز 6 فسفات دهیدروژناز (G6PD)  (مشکل آنزیمی که باعث کم خونی همولیتیک در بیماران مبتلا به این بیماری می شود.)
•    عفونت استرپتوکوکی  گروه A β همولیتیک  Sulfonamides    در بیماران مبتلا به این بیماری استفاده نمی شود.

 این دارو فقط باید توسط پزشک برای شما تجویزشود تا شرایط شما را بهبود بخشد.  دارو را بیش از میزان تجویزشده مصرف نکنید.

بهتراست دارو با یک لیوان پرازآب  استفاده شود و درطول روز آب زیادی مصرف شود.  مصرف آب ازبروزعوارض جانبی پیشگیری می کند.

سوسپانسیون را با قاشق مخصوص اندازه گیری کرده و سپس مصرف کنید.  
دوره درمان را کامل کنید.  
 
دوز دارو
میزان مصرف این دارو دربیماران مختلف متفاوت می باشد.  ازاین دارو طبق دستورپزشک و یا دستورات روی جعبه استفاده کنید.  اطلاعات داده شده مقدارمتوسط مصرف این دارو را نشان می دهد.  

اگرمیزان مصرف شما با آنچه روی برچسب جعبه نوشته شده متفاوت است آن را طبق دستورپزشک تغییردهید.
مقدارمصرف شما بستگی به میزان دوزدارو دارد.  همچنین تعداد دفعاتی که درطول روز دارو مصرف می کنید و فاصله بین دوزهای دارویی و همچنین مدت زمان مصرف داروبستگی به بیماری شما دارد.

برای فرم دوزخوراکی قرص یا مایع برای درمان عفونت باکتریایی:
•    بزرگسالان و کودکان بالای 40 کیلوگرم  800 میلی گرم سولفامتوکسازول و 160 میلی گرم تری متوپریم هر12 ساعت به مدت 10 تا 14 روز.  ممکن است پزشک دوزدارو را به نسبت نیازتنظیم می کند. 
•    کودکان 2 ماه وبزرگتر زیر 40 کیلوگرم  به نسبت وزن بدن و توسط پزشک تنظیم می شود.  به ازای هرکیلوگرم وزن بدن 40 میلی گرم سولفامتوکسازول و8 میلی گرم تری متوپریم دردودوزهر12 ساعت به مدت 10 روز
•    نوزادان زیر2 ماه استفاده ازاین دارو توصیه نمی شود.  

برای فرم دوزخوراکی قرص یا مایع برای درمان پنومونی یا پنومونی کارینی:
•    بزرگسالان و کودکان 2 ماه وبزرگتربه نسبت وزن بدن و توسط پزشک تنظیم می شود.  دوزعادی75 تا 100  میلی گرم سولفامتوکسازول و 15 تا 20  میلی گرم تری متوپریم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن به مدت 14 تا 21 روزدردوزهای مساوی هر6 ساعت.   
•     نوزادان زیر2 ماه استفاده ازاین دارو توصیه نمی شود.  

برای فرم دوزخوراکی قرص یا مایع برای پیشگیری ازپنومونی یا پنومونی کارینی:
•    بزرگسالان و کودکان بالای 40 کیلوگرم  800 میلی گرم سولفامتوکسازول و 160 میلی گرم تری یکباردرروز
•    کودکان 2 ماه وبزرگتر زیر 40 کیلوگرم  به نسبت وزن بدن و توسط پزشک تنظیم می شود.  دوزمعمول به ازای هرکیلوگرم وزن بدن 750 میلی گرم سولفامتوکسازول و150 میلی گرم تری متوپریم تقسیم شده به 2 باردرروزدرروزبه مدت 3 روزپشت سرهم.  دوزدارو معمولاً بیش از1600 میلی گرم سولفامتوکسازول و 320 میلی گرم تری متوپریم درروزنیست.
•    نوزادان زیر2 ماه استفاده ازاین دارو توصیه نمی شود.  
 
برای فرم دوزخوراکی قرص یا مایع برای اسهال مسافرتی:

    بزرگسالان 800 میلی گرم  سولفامتوکسازول و 160 میلی گرم تری متوپریم هر 12 ساعت به مدت 5 روز.
    کودکان 2 ماه  و بزرگتر استفاده و دوز باید توسط پزشک تعیین شود.
    نوزادان زیر2 ماه استفاده ازاین دارو توصیه نمی شود.  
 

درصورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟
اگریکبارمصرف دارو را فراموش کردید فوراً آن را مصرف کنید اما اگر به مصرف دوزبعدی نزدیک هستید دارورا طبق معمول مصرف کنید. مصرف دارو را دو برابرنکنید.

درهنگام استفاده بیش ازحد و موارد اورژانسی چه کنیم؟
در این صورت با پزشک معالج خود تماس بگیرید.

درهنگام مصرف دارو چه موارد تغذیه ای را باید درنظرگرفت؟
اگرپزشک معالج رژیم غذایی خاصی را توصیه نکرده است رژیم معمولی و نرمال روزانه خود را ادامه دهید.

شیوه نگهداری ازدارو
دارو را دردمای معمولی اتاق نگهداری کنید و ازگرما، رطوبت، نورمستقیم و یخ زدگی محافظت کنید. دردارو را محکم ببندید. دورازدسترس اطفال نگهداری کنید. ازداروهایی که مورد استفاده قرارنمی گیرند نگهداری نکنید. 
 

کنترل و معاینه مرتب بیماردرطول درمان و استفاده ازاین دارو برای اطمینان ازعملکرد آن حائز اهمیت است.  انجام آزمایش خون و ادرارو سایرآزمایشات جهت بررسی عوارض دارو ممکن است لازم باشد.
 

استفاده ازاین دارو درطول بارداری ممکن است به جنین آسیب بزند.  درحال مصرف این دارو ازشیوه های مؤثربارداری استفاده کنید.  اگردرطول مصرف دارو باردارشدید به پزشک خود اطلاع بدهید.
 

اگرعلائم بیماری درعرض چند روز بهبود پیدا نکرد و یا تشدید شد با پزشک خود دراین باره مشورت کنید.
اگردرهنگام مصرف دارو دچارخارش پوست شدید مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک خود اطلاع دهید.  

علائم این واکنش شدید عبارتند از:
•    خارش پوست
•    پوست رنگ پریده و یا زرد
•    لکه های بنفش برروی پوست
•    گلودرد
•    تب
•    دردعضلانی
•    سرفه
•    مشکلات تنفسی
 

مصرف داروبا دوزبالا و یا برای دوره طولانی ممکن است تعداد پلاکت ها را کاهش دهد و درنتیجه باعث خونریزی و یا عفونت بشود.  با پزشک خود دراین باره مشورت کنید.
 

مصرف دارو منجر به واکنشهای شدید مانند آنافلیکسی بشود که می تواند به مرگ منجرشود.  دراینصورت بلافاصله به مرکزاورژانس پزشکی مراجعه کنید.  

درصورت مشاهده عوارض زیربلافاصله با پزشک معالج خود تماس بگیرید: 
•    جوش 
•    خارش 
•    اشکال درتنفس  
•    اشکال دربلع  
•    ورم دستها،  صورت،  گلو و دهان   
•    تنگی نفس  
•    درد قفسه سینه 
 

این دارو ممکن است باعث بروزمشکلات الکترولیت مانند  پتاسیم بالا در خون (هیپرکالمی) و سدیم پایین در خون (هیپوناترمی) بشود.  

اگردچارعلائم زیرشدید به پزشک خود اطلاع دهید:
•    گیجی  
•    ضعف 
•    کشش عضلانی  
•    ضربان قلب نامنظم  
•    بی حسی یا سوزن سوزن شدن دست ها،  پاها  و یا لب ها 
•    تنفس مشکل  

درمورد مصرف دارو قبل ازانجام هرگونه آزمایش پزشکی به پزشک  اطلاع دهید. 
 

بیمارانی که داروهای ضد تشنج مصرف می کنند درمعرض کمبود فولات قراردارند که درهنگام مصرف این دارو احتمال عوارض جانبی را افزایش می دهد.  دراین مورد با پزشک خود دراین باره مشورت کنید.
 

اگرازداروی لوکوورین استفاده می کنید ازاین دارو برای درمان پنومونی استفاده نکنید.
 

اگرازداروهای دیگری مانند مکمل های گیاهی و ویتامین ها استفاده می کنید به پزشک خود اطلاع دهید. 
 

هردارویی با وجود مزایا درمورد درمان ممکن است عوارض جانبی هم بدنبال داشته باشد.  عوارض جانبی جدی ممکن است درطول درمان با این دارو رخ دهد.  

گاهی عوارض جانبی بدون هیچگونه پیش آگاهی اتفاق می افتند.  اما اغلب علائم هشداردهنده وجود دارند.  اگرهرکدام ازعوارض جانبی زیررخ داد بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:

عوارض جانبی نادر 
•    درد شکم یا معده
•    مدفوع قیری یا سیاه   
•    تاول یا شل شدن پوست
•    تغییررنگ پوست
•    درد قفسه سینه
•    لرز
•    سرفه یا گرفتگی صدا
•    ادرار تیره
•    اسهال
•    سرگیجه
•    تب با یا بدون لرز
•    احساس  خستگی یا ضعف عمومی
•    سردرد
•    خارش
•    درد مفاصل و عضلات
•    مدفوع به رنگ روشن
•    از دست دادن اشتها
•    کمر یا پهلودرد  
•    حالت تهوع
•    درد،  حساسیت به لمس  یا ورم پا  
•    ادرار کردن دردناک و یا مشکل
•    پوست رنگ پریده
•    راش
•    ضایعات پوستی قرمز   
•    قرمزی و التهاب چشم
•    تنگی نفس
•    گلو درد
•    زخم  و یا لکه های سفید در دهان یا روی لبها
•    غدد متورم و دردناک
•    تنگی  قفسه سینه
•    بوی ناخوشایند نفس  
•    خونریزی و یا کبودی غیر معمولی 
•    استفراغ خونی
•    خس خس
•    چشم و یا پوست زرد 

عوارض جانبی ناشناخته   
•    حساسیت شکم یا معده 
•    کمر درد،  پا درد یا درد معده
•    خونریزی لثه
•    نابینایی یا تغییرات بینایی
•    تاول،  کهیر  یا خارش
•    نفخ
•     ادرار یا مدفوع خونی
•    رنگ آبی  لبها،  ناخنها و یا کف دست
•    سوزش،   خارش،  بی حسی،  درد،  سوزن سوزن شدن
•    سوزش صورت یا دهان
•    درد قفسه سینه
•    ادرار کدر
•    گیجی
•    یبوست
•    زنگ یا وزوزمداوم یا دیگر سر و صدا های غیر قابل توضیح در گوش
•    تشنج
•    ترک  پوست
•    کاهش حجم ادرار
•    اسهال آبکی و شدید که ممکن است خونی شود
•    مشکلات تنفسی
•    عدم وجود بلع
•    غش
•    ورم کلی بدن  
•    احساس ناراحتی عمومی  و یا بیماری 
•    ریزش مو
•    از دست دادن شنوایی
•    کهیر
•    افزایش تشنگی
•    سوء هاضمه
•    ضربان نامنظم قلب
•    لکه های بزرگ  آبی یا بنفش در پوست
•    ورم  صورت،  پلک ها،  لبها،  زبان،  گلو،  دستها،  پاها  و یا اندام های جنسی
•    از دست دادن گرما ی بدن
•    درد مفاصل یا عضلات 
•    خونریزی بینی
•    ناتوانی دردفع ادرار
•    بی حسی یا سوزن سوزن شدن  دستها،  پاها  و یا لب
•    درد یا سوزش درهنگام ادرار
•    لکه های قرمز بر روی پوست
•    ورم پلک یا اطراف چشم،  صورت،  لبها،  زبان  
•    ورم  و قرمزی در پوست،  باسن،  ساق پا  و مچ پا
•    قرمزشدن سفیدی چشم
•    قرمزی،  تورم یا درد زبان
•    زخم  و یا لکه های سفید بر روی لب و یا در دهان
•    درد عضلات
•    سفتی گردن یا پشت
•    ورم صورت،  دست ها،  پاها 
•    عدم تعادل،  لرزش  و یا مشکلات دیگر در کنترل عضلات و  هماهنگی بدن
•    کاهش وزن غیرعادی
•    ضعف  دستها یا پا ها
•    ضعف یا سنگینی پاها
•    افزایش وزن
 

برخی ازعوارض جانبی نیازی به توجهات پزشکی ندارد.  این عوارض ممکن است درطول درمان و تنظیم بدن با دارو برطرف شود.  پزشک شما می تواند راهکارهایی برای جلوگیری و یا کاهش عوارض به شما توصیه کند.  
اگرعوارض جانبی برای بیماررخ داد بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.

عوارض جانبی بیشتررایج 
•    نفخ

عوارض جانبی ناشناخته 
•    دلسردی
•    احساس  ثابت بودن خود و محیط اطراف
•    غمگینی
•    افزایش حساسیت پوست به نور خورشید
•    بد خلقی
•    بی علاقگی
•    از دست دادن علاقه یا لذت بردن
•    عصبانیت
•    قرمزی یا تغییر رنگ پوست
•    توهم
•    احساس دوار
•    آفتاب سوختگی شدید
•    مشکلات  تمرکزی
•    مشکلات خواب
•    بی توجهی
•    کاهش وزن
اگربا مشکلات دیگری دررابطه با مصرف این دارو مواجه شدید با پزشک خود مشورت و بررسی کنید.