یبوست حالتی است که در آن مدفوع سخت و کوچک و کمتر از حالت طبیعی می شود . تقریبا همه ما یکبار در طول زندگیمان دچار این عارضه شده ایم و معمولا آنرا جدی نمی گیریم .
زمان بین حرکات روده به طور قابل توجه ای از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برخی از افراد سه بار در روز دفع دارند و برخی دیگر تنها یک یا دو بار در هفته .
دفع بیش از سه مرتبه در روز یا بیشتر عادی نیست .
علائم یبوست
• کاهش یا فقدان حرکات روده
• مشکل اجابت مزاج (فشار)
• مدفوع کم و همراه با درد
• سفت شدن مدفوع و حس دفع ناقص
• تورم یا درد شکم
• استفراغ
علل بروز یبوست
• داروهای ضد ترشی معده حاوی کلسیم یا آلومینیوم
• تغییر در رژیم غذایی یا فعالیت های معمول
• سرطان روده بزرگ
• مصرف بیش از حد محصولات لبنی
• اختلال در اشتها
• سندرم روده تحریک پذیر
• بیماری های عصبی مانند بیماری پارکینسون و یا ام اس
• عدم فعالیت
• کافی نبودن آب و یا فیبر در رژیم غذایی
• استفاده بیش از حد از ملین ها
• بارداری
• اختلال در عصب و عضلات دستگاه گوارش
• مقاومت در برابر دفع مدفوع ( به دلیل داشتن هموروئید)
• برخی از داروها (به خصوص داروهای ضد درد قوی مانند مخدرها ، داروهای ضد افسردگی، و یا قرص آهن)
• استرس
• کم کاری تیروئید
تشخیص یبوست
اگر بیش از دو هفته دچار یبوست شدید ، باید به دکتر مراجعه نمایید . پزشک ممکن است برای بررسی بیشتر انجام آزمایشاتی را توصیه نماید ، از قبیل :
• آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون
• عکس برداری با اشعه ایکس با تنقیه باریم.
• کولونوسکوپی یا انجام آزمایشهای دیگر برای یررسی انسداد روده بزرگ
در صورت بروز یبوست چه باید کرد؟
• نوشیدن دو یا چهار لیوان آب اضافی در روز.
• استفاده از مایعات گرم، به خصوص در صبح .
• اضافه کردن میوه و سبزیجات به رژیم غذایی .
• خوردن آلو، غلات سبوس.
• در صورت نیاز، استفاده از ملین های بسیار خفیف مانند دوکوزات و یا منیزیم هیدروکسید (شیر منیزی). استفاده بیش از حد ملین ها می تواند باعث بدتر شدن علائم شود.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد ؟
اگر دچار یبوست ناگهانی همراه با درد شکمی و پیچش شکمی شدید که قادر به دفع هر گونه گاز یا مدفوع نباشید ، بلافاصله به پزشک مراجعه نمایید.همچنین، با دکتر تماس بگیرید اگر:
• یبوست یک مشکل جدید برای شما بوجود بیاورد
• مدفوع خونی
• کاهش وزن در صورت عدم رژیم غذایی
• داشتن درد شدید همراه با حرکات روده
• به طول انجامیدن یبوست بیش از دو هفته
• دفع مدفوع مدادی یا نازک
پیشگیری از یبوست
• از یک رژیم غذایی متعادل همراه با مقادیر فراوانی از فیبر استفاده نمایید . میوه ها، سبزیجات، حبوبات و نان سبوس دار و غلات (بخصوص سبوس) سرشار از فیبر هستند .
• روزانه 8 تا 10 لیوان آب و دیگر مایعات بنوشید.
• از مصرف مواد حاوی کافئین اجتناب کنید.
• از مصرف شیر بپرهیزید ، زیرا ممکن است در برخی افراد باعث یبوست شود .
• به طور منظم ورزش کنید .
• اجابت مزاج را به تاخیر نیندازید.