آندومتریوز نارسایی مربوط به دستگاه تولید مثل زنان می باشد؛ در این نارسایی، آندومتر که به طور طبیعی غشای رحم را میپوشاند و در مناطق مختلف دیگر بدن نیز رشد پیدا می کند. غالباً این رشد در لوله های فالوپ، تخمدان ها و بافتهای مختلف حفره لگنی دیده می شود.
زمانیکه بافت شبیه مخاط رحم در مناطق دیگر بدن وجود داشته باشد، شبیه به دوران سیکل قاعدگی به عملکرد خود ادامه می دهد: ضخیم شده، فرو می ریزد و خونریزی ماهانه رخ میدهد. از آنجائیکه راهی برای خروج خون از این بافت وجود ندارد، خون تجمع يافته و منجر به تحریک و ناراحتی در بافتهای مجاور می شود.
خون تجمع یافته منتهی به کیست، تبديل به اِسکار و چسبندگی (بافتهای غیرنرمالی که ارگان ها را به یکدیگر متصل می کنند) میشود. این فرایند منجر به بروز دردهای رحمی به ویژه در طول پریود می گردد. همچنین آندومتریوز می تواند منجر به ناباروری شود.
علائم آندومتريوز
آندومترویوز می تواند خفیف، متوسط، شدید و یا بدون درمان باشد و با گذشت زمان شدیدتر شود. برخی از زنان مبتلا به آندومتریوز هیچ نوع علائم و یا نشانه ای ندارند و بیماری تنها زمانی مشخص می شود که مقداری از بافت آندومتر در عمل جراحی غیر مرتبط (مانند عمل بستن لوله ها) در خارج از رحم یافت شود. بقیه ی افراد علائم یا نشانه های زیر را تجربه می کنند:
- پریود های دردناک (دیسمنوره). درد حفره لگنی و کرامپ، قبل از پریود شروع و تا چندین روز از پریود طول می کشد و قسمت تحتانی کمر و شکم را شامل می شود. صرفاً شدت درد شاخص قابل قبولی برای تعیین شدت نارسایی آندومترویوز نمی باشد. برخی از زنان با آندومترویوز خفیف درد شدید پریودی دارند درحالیکه برخی دیگر با آندومتریوز شدید، درد کمی داشته و یا اصلاً درد ندارند.
- دردهای لگنی در مواقع غیر از پریود. فرد درد های لگنی در طول تخمک گذاری، درد تیز و عمیق رحم در حین مقاربت جنسی، و یا درد در حین دفع مدفوع و دفع ادرار تجربه می کند.
- خونریزی های بیش از حد. ممکن است فرد پریود های سنگین مقطعی را تجربه کند (منوراژی) و یا بین پریود ها نیز خونریزی داشته باشید (منومتوراژی).
- ناباروری. آندومترویوز اولین تشخیص در بسیاری از زنان تحت درمان ناباروری می باشد.
برخی اوقات آندومتریوز با نارسایی های دیگر ایجاد کننده ی دردهای لگنی و نارسایی هایی همچون بیماری التهابی رحم (PID) و یا کیست های تخمدانی اشتباه گرفته میشود. همچنین با بیماری سندرم روده تحریک پذیر(IBS) نیز اشتباه گرفته می شود (بیماری که منجر اسهال، یبوست و یا کرامپ های شکمی می شود)؛ در برخی موارد آندومتریوز با سندرم روده تحریک پذیر همراه است و تشخیص را پیچیده می کند.
عواملي که شما را در معرض ابتلا به آندومترویوز قرار می دهند عبارتند از:
- عدم به دنیا آوردن نوزاد سالم
- تشخیص وجود آندومتریوز در مادرتان
- سیکل قاعدگی کوتاه تر از 26 روز همراه با خونریزی که بیش از 8 روز به طول می انجامد.
- ابتلا به بیماری و شرایطی که که از مسیر طبیعی جریان قاعد گی جلوگیری می کند.
- آسیب سلولی که منتهی به پوشاندن سطح رحم با عفونت شده است.
- نژاد آسیایی و یا سفید پوست بودن.
درمان آندومتريوز
معمولاً درمان آندومتریوز شامل دارو درمانی و جراحی می شود نوع درمانی که شما و پزشکتان انتخاب می کنید بستگی به شدت علائم بیماری و قصد باردار شدن شما دارد. به طور کلی ابتدا پزشک معالج درمان های سنتی را پیشنهاد می کند و جراحی را به عنوان آخرین راه حل درنظر می گیرد.
برخي از درمان هاي موثر در اين زمينه عبارتند از:
- داروهاي مسكن
- داروهاي هورموني
- لاپاراسكوپي
- هيستركتومي (برداشتن رحم)