کتوكونازول (موضعي)

كتوكونازول جهت درمان عفونت ناشي از قارچ يا مخمر مورد استفاده قرار ميگيرد. عملكرد اين دارو با از بين بردن قارچ يا مخمر و يا جلوگيري از رشد آنها ميباشد. 
كرم كتوكونازول در درمان موارد زير مورد استفاده قرار ميگيرد:
-    بيماري پاي ورزشكار (عفونت قارچي پا)
-    عفونت قارچي پوست بدن
-    عفونت قارچي كشاله ران
-    درماتيت سبورئيك (شوره سر)
-    تنيا ورسيكالر (تنيا پيتريازيس)
-    عفونت مخمر پوست (كانديدياز جلدي)
فوم يا ژل كتوكونازول جهت درمان درماتيت سبورئيك (شوره سر) مورد استفاده قرار ميگيرد.
شامپو كتوكونازول 1% در درمان شوره سر استفاده ميشود.
شامپو كتوكونازول 2% جهت درمان تنيا ورسيكالر (تنيا پيتريازيس) مورد استفاده قرار ميگيرد.
اين دارو ممكن است جهت درمان ساير عفونت هاي قارچي پوست توسط پزشك تجويز گردد.
بيشتر اشكال اين دارو تنها با نسخه پزشك در دسترس خواهد بود، اما برخي از انواع بدون نسخه آن نيز موجود ميباشد. با اين حال ممكن است پزشك در بيماري هاي مختلف، دستورالعمل ويژه اي در خصوص نحوه مصرف آن ارائه دهد.
اين دارو در شكل هاي زير موجود ميباشد:
-    شامپو
-    فوم
-    ژل
-    محلول
-    كرم

در صورتيكه تصميم به مصرف دارويي داريد همه جوانب آن بايد بدقت بررسي گردد. اين تصميمي است كه شما و پزشكتان ميگيريد. درمورد مصرف اين دارو موارد زير بايد درنظر گرفته شود:

آلرژی و حساسیت
در صورت داشتن حساسيت خاص به اين دارو يا ديگر داروها مساله را با پزشك خود درميان بگذاريد. همچنين درصورتيكه نسبت به برخي مواد غذايي، رنگ مو، مواد نگهدارنده يا حيوانات حساسيت داريد پيش از مصرف اين دارو، موضوع را با پزشك خود مطرح سازيد. در صورتيكه بصورت آزاد و بدون تجويز پزشك قصد استفاده از اين دارو را داريد حتما بروشور و يا توضيحات مندرج بر روي بسته را با دقت مطالعه فرماييد.

اطفال
مطالعاتي مبني بر ارتباط سن و تاثيرات كتوكونازول در بين كودكان زير 12 سال انجام نشده است. ايمني و اثربخشي اين دارو اثبات نشده است.

سالمندان
مطالعات صورت گرفته بر روي سالمندان مشكلات خاصي را بر روي اين گروه سني مبني بر محدود كردن مصرف كتوكونازول نشان نميدهد. با اين حال افراد مسن بيشتر مستعد ابتلا به بيماري هاي كبدي، كليوي، قلبي يا مشكلات وابسته به سن هستند و اين موضوع مستلزم رعايت احتياط و تنظيم دوز دارو در اين گروه سني است.

دوران بارداری
طبق مطالعاتي كه بر روي حيوانات صورت گرفته، اثرات سوء نشان داده شده است و هيچ مطالعات دقيقي بر روي زنان باردار صورت نگرفته است.

دوران شیردهی و مادران شیرده
تحقيقات خاصي بر روي زنان شيرده مبني بر مصرف اين دارو صورت نگرفته است. پيش از مصرف اين دارو در زنان شيرده همه جوانب مثبت و منفي آن بايد درنظر گرفته شود.

تداخلات دارویی
اگرچه بي شك هيچ دارويي نبايد همزمان مصرف شود، اما در برخي موارد با وجود رخ دادن تداخل دارويي، ممكن است نياز به مصرف همزمان دو داروي مختلف باشد. در چنين مواردي ممكن است پزشك مربوطه مقدار مصرف دارو را تغيير دهد و يا داروي ديگري تجويز كند. بنابراين در صورت مصرف داروي ديگر آنرا با پزشك خود مطرح سازيد.

تداخلات دارویی دیگر
بي شك هيچ دارويي را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالي آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز ايجاد برخي تداخلات ميكند.

سایر مشکلات پزشکی
وجود مشكلات پزشكي ديگر ممكن است بر مصرف اين دارو تاثيرگذار باشد. در صورتيكه مشكل پزشكي ديگري داريد، حتما آنرا با پزشك خود مطرح سازيد.

اين دارو را دقيقا طبق دستور پزشك مصرف نماييد. هيچگاه بيش از اندازه تعيين شده و طولاني تر اين دارو را مصرف ننماييد. بدون اطلاع قبلي با پزشك مصرف اين دارو را قطع ننماييد.
اين دارو تنها جهت استعمال موضعي پوست بكار برده ميشود. از آن در چشم، بيني، دهان و واژن استفاده ننمائيد. از اين دارو بر روي بريدگي ها، خراش ها و يا سوختگي ها استفاده نكنيد. چنانچه دارو با اين نواحي تماس داشت، فورا با آب شستشو نماييد.

بيماراني كه از كرم استفاده ميكنند:
-    كرم را به اندازه كافي و به آرامي در مناطق آسيب ديده پوست و اطراف آن پوشش دهيد.
-    جهت درمان كامل عفونت، حتي در صورت برطرف شدن علائم بيماري پس از چند روز، مدت درمان تعيين شده با اين كرم را كامل نماييد. چنانچه فورا استعمال اين دارو را كنار بگذاريد، امكان بازگشت علائم وجود دارد.

بيماراني كه از فوم استفاده ميكنند:
-    دستان خود را قبل و بعد از استعمال دارو بشوئيد.
-    فوم را مستقيما بر روي دست خود اسپري نكنيد، زيرا دارو به محض تماس با پوست ذوب خواهد شد. ميتوانيد فوم را داخل درب قوطي آن يا يك سطح خنك ديگر اسپري نماييد. سپس با نوك انگشت به ميزان خيلي كم برداشته و مناطق آسيب ديده را پوشش دهيد. فوم را به آرامي بر روي پوست ماساژ دهيد تا كاملا خورد پوست برود.
-    چنانچه از اين دارو جهت درمان نواحي پوستي حاوي مو مانند كف سر استفاده ميكنيد، سعي كنيد موها را كنار بزنيد تا حتي الامكان فوم مسقيما بر روي پوست تماس داشته باشد.
-    اين دارو قابل اشتعال ميباشد، بنابراين آن را نزديك حرارت، شعله روشن يا حين سيگار كشيدن استفاده نكنيد. از سوراخ كردن، شكستن يا سوزاندن قوطي دارو جدا خودداري نماييد.

بيماراني كه از ژل استفاده ميكنند:
-    دستان خود را قبل و بعد از استعمال دارو بشوئيد.
-    ژل را به اندازه كافي و به آرامي با نوك انگشت در مناطق آسيب ديده پوست و اطراف آن پوشش دهيد.
-    پس از استعمال اين دارو، از شستشوي مناطق آسيب ديده تا 3 ساعت خودداري نماييد.
-    از استعمال فوري لوازم آرايشي مانند كرم پودر يا ضد آفتاب بر روي نواحي ژل زده شده خودداري كرده و حداقل اجازه دهيد 20 دقيقه ژل بر روي پوست خورد برود.
-    اين دارو قابل اشتعال ميباشد، بنابراين آن را نزديك حرارت، شعله روشن يا حين سيگار كشيدن استفاده نكنيد. از سوراخ كردن، شكستن يا سوزاندن قوطي دارو جدا خودداري نماييد.

بيماراني كه از شامپوي 1% استفاده ميكنند:
-    مو و كف سر خود را كاملا خيس نماييد.
-    به اندازه اي كه به خوبي كف كند شامپو برداشته سپس به آرامي كل سرتان را ماساژ دهيد.
-    مو و كف سرتان را بخوبي با آب گرم آبكشي نماييد.
-    مجددا عمل شستشو را تكرار نماييد.
-    مو و كف سرتان را بخوبي با آب گرم آبكشي كرده و سپس كاملا خشك نماييد.

بيماراني كه از شامپوي 2% استفاده ميكنند:
-    مو و كف سر خود را كاملا خيس نماييد.
-    شامپو را در نواحي آسيب ديده و حاشيه اطراف آن پوشش دهيد.
-    اجازه دهيد شامپو به خوبي كف كند و به مدت 5 دقيقه روي سر باقي بماند.
-    مو و كف سرتان را بخوبي با آب گرم آبكشي كرده و سپس كاملا خشك نماييد.

میزان مصرف
مصرف اين دارو در بيماران مختلف متفاوت است. دارو را طبق دستور پزشك يا دستورالعمل مندرج بر روي بسته مصرف نماييد. اطلاعات زير بر اساس ميانگين ميزان مصرف اين دارو در نظر گرفته شده است. چنانچه ميزان مصرف داروي شما متفاوت است، آنرا تغيير ندهيد، مگر اينكه پزشك دستور دهد.
مقدار داروي مصرفي به قدرت دارو بستگي دارد. تعداد، زمان و مدت مصرف روزانه اين دارو نيز به بيماري شما بستگي دارد.

ميزان مصرف در شكل كرم:
-    براي كانديدياز جلدي، تنيا كورپوريس، كچلي پا و ورسيكالر پيتيريازيس:
-  بزرگسالان- روزي يكبار بر روي ناحيه آسيب ديده و اطراف آن استعمال شود.
-  كودكان- ميزان مصرف توسط پزشك تعيين ميگردد.
-    براي درماتيت سبورئيك (شوره سر):
-  بزرگسالان- روزي دو بار بر روي ناحيه آسيب ديده و اطراف آن استعمال شود.
-  كودكان- ميزان مصرف توسط پزشك تعيين ميگردد.

ميزان مصرف در شكل فوم:
-    براي درماتيت سبورئيك (شوره سر):
-  بزرگسالان- روزي دو بار، به مدت 4 هفته بر روي ناحيه آسيب ديده و اطراف آن استعمال شود.
-  كودكان- ميزان مصرف توسط پزشك تعيين ميگردد.

ميزان مصرف در شكل ژل:
-    براي درماتيت سبورئيك (شوره سر):
-  بزرگسالان، نوجوانان و كودكان بالاي 12 سال- روزي يكبار، به مدت 2 هفته بر روي ناحيه آسيب ديده و اطراف آن استعمال شود.
-  كودكان زير 12 سال- ميزان مصرف توسط پزشك تعيين ميگردد.

ميزان مصرف در شكل شامپوي 1%:
-    براي شوره سر:
-  بزرگسالان- هر 3 يا 4 روز به مدت 8 هفته استفاده شود. 
-  كودكان- ميزان مصرف توسط پزشك تعيين ميگردد.

ميزان مصرف در شكل شامپوي 2%:
-    براي تنيا پيتريازيس:
-  بزرگسالان- يكبار استفاده ميشود.
-  كودكان- ميزان مصرف توسط پزشك تعيين ميگردد.

در صورت فراموش کردن یک وعده  دارویی چه کنیم؟
به محض يادآوري وعده فراموش شده، فورا آنرا مصرف نماييد. چنانچه زمان وعده بعدي فرا رسيده بود، وعده فراموش شده قبلي را مصرف ننموده و طبق برنامه منظم خود دارو پيش برويد.

درهنگام استفاده بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم؟
در صورت مصرف بيش از حد اين دارو با نزديكترين مركز مسموميت هاي دارويي تماس گرفته شود. در صورتيكه بيمار تنفس نداشت سريعا با اورژانس تماس حاصل كنيد.

درهنگام استفاده از دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظرگرفت؟
رژيم غذايي عادي عادي خود را ادامه دهيد، مگر آنكه پزشك دستور ديگري صادر نمايد.

شیوه نگهداری از دارو
اين دارو را در جعبهء در بسته، در دماي اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقيم قرار دهيد. از يخ زدگي دارو جلوگيري شود.
دور از دسترس كودكان نگهداري شود.
در صورت عدم نياز يا منقضي شدن دارو آنرا دور بريزيد.

بسيار حائز اهميت است كه پزشك براي بررسي عملكرد صحيح دارو در بازديدهاي منظم وضعيتتان را كنترل كند تا بتواند براي ادامه مصرف دارو تصميم گيري كند.
بدون مشورت با پزشك از مصرف اين دارو جهت ساير مشكلات پوستي جدا خودداري نماييد. 
چنانچه مشكل پوستيتان طي 4 الي 6 هفته بهبود نيافت و يا وخيم تر شد به پزشك مراجعه نماييد.
جهت بهبود كامل عفونت، عادات بهداشتي مناسب نيز در بيماراني كه از كرم اين دارو استفاده مينمايند لازم و ضروريست. 
دستورالعمل هاي زير به بيماراني كه از كرم اين محصول جهت درمان پاي ورزشكار (عفونت قارچي پا) استفاده مينمايند، كمك خواهد كرد:
-    از پوشيدن جوراب هاي ساخته شده از پشم و الياف مصنوعي بپرهيزيد.
-    دمپايي و كفش هايي را تهيه نماييد كه تهويه مناسب دارند.
-    يك يا دو بار در روز از پودرهاي جاذب مانند پودر تالك يا پودرهاي ضد قارچ بين انگشتان پا، در جوراب و كفش استفاده كنيد. بهتر است از پودر بين دو زمان كرم ماليدن استفاده كنيد.
-    در صورت وجود هرگونه ابهام ميتوانيد با پزشك خود مشورت نماييد.
اين دارو ممكن است سبب بروز واكنش هاي آلرژيك جدي مانند آنافيلاكسي گردد. آنافيلاكسي مشكلي بسيار جدي و خطرناك است و نيازمند مراقبت هاي پزشكي است. در صورت مشاهده بثورات جلدي، خارش، كهير، گرفتگي صدا، مشكلات تنفسي، مشكل در بلع، تورم دست و پا، صورت، دهان يا گلو حين مصرف اين دارو با پزشك تماس بگيريد.
در صورت بروز بثورات پوستي، سوزش، گزش، تورم يا التهاب بر روي پوست، استعمال اين دارو را قطع نموده و فورا به پزشك مربوطه مراجعه كنيد.

عليرغم تاثيرات مورد نظر كه يك دارو بهمراه دارد، امكان بروز برخي عوارض جانبي ناخواسته نيز وجود دارد. بروز هريك از عوارض زير نيازمند مراقبتهاي پزشكي و مراجعه به پزشك ميباشد.
در صورت بروز هريك از اين موارد سريعا با پزشك تماس حاصل نماييد:
موارد كمتر شايع – براي كرم، شامپو، فوم و ژل
-    خارش، سوزش، گزش يا التهاب 
موارد نادر – براي كرم، فوم و ژل
-    آكنه
-    خونريزي از زخم دهان
-    تاول، پوسته پوسته شدن، سوزش، خارش يا قرمزي پوست
-    احساس سوزش، وول وول، خارش، بي حسي يا سوزن سوزن شدن
-    ترك خوردن، خشك شدن يا پوسته پوسته شدن پوست
-    تغيير رنگ ناخن ها
-    سرگيجه
-    خشكي، سوزش يا تورم چشم
-    بثورات قرمز، زرد يا چركي همراه با تاول آبكي يا ضخيم شدن پوست و برنگ عسلي درآمدن آن
-    خشكي، درد، التهاب، قرمزي يا تورم پوست
-    درد دهان يا لثه
-    تورم صورت
موارد نادر – براي شامپو
-    التهاب و ريزش مو
بروز ناشناخته – براي ژل
-    درد
بروز ناشناخته – براي شامپو
-    تاول، پوسته پوسته شدن، سوزش، خارش يا قرمزي پوست
-    احساس سوزش پوست
-    سوزش، خارش، قرمزي، تورم يا درد در نواحي استعمال شده دارو 
-    تغيير رنگ مو
-    خشكي پوست
-    ضربان تند قلب
-    تب
-    كهير
-    گرفتگي صدا
-    التهاب
-    درد، انقباض و تورم مفاصل
-    بثورات پوستي
-    تورم پلك، صورت، لب، دست و پا
-    ريزش مو
-    تنگي قفسه سينه
-    تنفس يا بلع مشكل
-    خس خس
برخي عوارض جانبي نياز به مراقبت هاي پزشكي خاصي ندارند و ممكن است در طول مدت درمان از بين بروند. همچنين پزشك مربوطه نيز ميتواند با معرفي راه هايي به پيشگيري يا كاهش اين عوارض كمك كند. در صورتيكه هريك از عوارض زير در شما ادامه داشت، با پزشك خود مشورت نماييد:
موارد كمتر شايع – براي شامپو يا ژل
-    خشك شدن يا چرب شدن مو و كف سر
-    سردرد
موارد نادر – براي شامپو
-    بافت غيرطبيعي مو
-    بروز جوش و كورك روي پوست سر
در برخي بيماران امكان بروز عوارض ديگر نيز وجود دارد كه در اينجا ليست نشده است. در آنصورت به پزشك مراجعه كنيد.