بیماری های مقاربتی در زنان و انواع آن

     بیماری های منتقله از راه جنسی (STD, STI, VD) که با نام بیماری های مقاربتی شناخته میشوند به بیماری هایی اطلاق میشود که از طریق رابطه جنسی، بویژه روابط واژینال، مقعدی و دهانی شیوع پیدا میکنند. بیماری های مقاربتی در ابتدا هیچ علائمی ندارند. همین موضوع سبب میشود خطر انتقال آن به سایر افراد افزایش یابد. علائم و نشانه های بیماری های مقاربتی معمولا شامل ترشحات واژینال، زخم در اطراف ناحیه تناسلی و درد لگن است. ابتلا به بیماری های مقاربتی، پیش یا حین بارداری میتواند منجربه بروز ناهنجاری هایی در نوزاد شود. برخی از انواع بیماری های مقاربتی نیز توانایی بارداری را مختل میسازند.
حدود 20 نوع مختلف از بیماری های مقاربتی شناسایی شده اند. در اینجا برخی از شایع ترین و شناخته شده ترین آنها شرح داده شده است:

کلامیدیا

یکی از بیماری های مقاربتی شایع که توسط باکتری کلامیدیا تراکوماتیس ایجاد میشود، کلامیدیا میباشد. کلامیدیا طی تماس جنسی از راه واژن، دهان یا مقعد با یک فرد آلوده منتقل میشود. در حالیکه بسیاری از افراد ممکن است هیچ علامتی را تجربه نکنند، در برخی دیگر میتواند سبب بروز تب، درد شکم و ترشحات واژینال غیر معمول شود.
زنان مبتلا به کلامیدیا، چه علائم را تجربه کنند و چه نکنند، به بیماری التهابی لگن (PID) مبتلا میشوند. در صورت عدم درمان، بیماری مقاربتی پیشروی کرده و سایر بخش های دستگاه تناسلی زنان، از جمله رحم و لوله های فالوپ را درگیر میکند. این پیشروی میتواند سبب آسیب دائمی در اندام های تناسلی زنان شود. این آسیب نیز ممکن است منجربه حاملگی خارج از رحم و ناباروری گردد.
علاوه بر این، چنانچه زن مبتلا، باردار باشد، جنین در حال رشد نیز در خطر است. زیرا ابتلا به کلامیدیا در دوران بارداری یا در طول زایمان میتواند منجربه ایجاد عفونت چشم یا پنومونی (ذات الریه یا عفونت ریوی) در نوزاد شود. چنانچه کلامیدیا به موقع تشخیص داده شود، به راحتی با مصرف آنتی بیوتیک خوراکی قابل درمان است.

سوزاک

سوزاک توسط باکتری نایسریا گونوره آ ایجاد میشود. این باکتری در نقاط گرم و مرطوب دستگاه تناسلی به سرعت رشد کرده و به راحتی تکثیر پیدا میکند. شایع ترین علائم سوزاک، ترشحات واژینال و ادرار سخت و دردناک است.
همانند عفونت کلامیدیایی، شایع ترین و جدی ترین عوارض سوزاک در زنان شامل بیماری التهابی لگن، حاملگی خارج از رحم، ناباروری و بروز خطرات بالقوه در جنین در حال رشد میباشد. سوزاک همچنین میتواند دهان، گلو، چشم و مقعد را درگیر کند و از طریق خون به مفاصل نیز آسیب برساند که وضعیت بسیار تهدید کننده ای بشمار میرود.
علاوه بر این، افراد مبتلا به سوزاک به راحتی میتوانند به ویروس HIV، عامل ایدز نیز مبتلا شوند. در افراد آلوده به HIV که به سوزاک نیز مبتلا هستند، احتمال انتقال ویروس به فرد دیگر بسیار بالاست.

تبخال تناسلی

تبخال تناسلی، یک عفونت مسری است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد میشود. ویروس هرپس سیمپلکس، دو  نوع مختلف دارد: ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 (HSV-1) و نوع 2 (HSV-2). هر دو نوع ویروس سبب ایجاد تبخال تناسلی میشوند؛ اگرچه در بیشتر موارد، تبخال تناسلی در اثر HSV-2 ایجاد میشود. علائم هرپس سیمپلکس نوع 1 معمولا به صورت تبخال لب ظاهر میشود. اما میتواند طی رابطه جنسی از راه دهان به دستگاه تناسلی نیز منتقل شود. هرپس سیمپلکس نوع 2 معمولا سبب ایجاد تاول های آبکی و دردناک در اطراف ناحیه تناسلی یا مقعد میشود. با این حال، تعداد زیادی از مبتلایان به این ویروس ها یا هیچ علامتی را تجربه نمیکنند، یا علائم و نشانه های بسیار جزئی دارند.
نه هرپس سیمپلکس نوع 1 و نه هرپس سیمپلکس نوع 2 قابل درمان نیستند و حتی در شرایطی که فرد مبتلا هیچ علائمی را تجربه نمیکند، ویروس میتواند در سلول های عصبی بدن وی یافت شود. برخی افراد بصورت دوره ای بروز تاول هایی را در پوست ناحیه تناسلی خود تجربه میکنند. در این فواصل، احتمال انتقال ویروس به افراد دیگر بسیار بالاست. 
زنان باردار، بویژه آنهایی که در دوران بارداری به تبخال تناسلی مبتلا شده اند، ممکن است عفونت را به نوزاد خود انتقال دهند که منجربه بروز وضعیتی تهدید کننده بنام هرپس سیمپلکس نوزادان میگردد. این عفونت بر پوست، مغز و سایر اندام های نوزاد اثر میگذارد.

اچ آی وی (ایدز)

اچ آی وی (HIV) یا ویروس نقص ایمنی انسانی، ویروسی است که سبب ایجاد ایدز (سندرم نقص ایمنی اکتسابی) میگردد. اچ آی وی با از بین بردن سلول هایی که با عفونت مبارزه میکنند، دستگاه ایمنی بدن را سرکوب میکند. هنگامیکه اچ آی وی بخش قابل توجهی از این سلول ها را از بین میبرد، توانایی بدن جهت مقابله با عفونت و بهبود آن به خطر می افتد. این مرحله پیشرفته از اچ آی وی با نام ایدز شناخته میشود.
افرادیکه اچ آی وی در آنها پیشروی کرده و به ایدز تبدیل شده است، بسیار مستعد ابتلا به انواع خاصی از سرطان هستند.
میتوان با شروع زودهنگام درمان آنتی ویروسی در مبتلایان به اچ آی وی از بروز ایدز جلوگیری کرد. انتقال ویروس بطور عمده حین فعالیت جنسی محافظت نشده یا استفاده از سرنگ مشترک در زمان تزریق مواد مخدر اتفاق می افتد. با این حال، این ویروس همچنین میتواند در دوران بارداری، زایمان یا شیردهی از مادر به نوزاد نیز منتقل شود.
به گزارش محققان موسسه ملی سلامت (NIH) در سال 2013، یک کودک 2 ساله که بطور مادرزادی به اچ آی وی مبتلا بود، در روزهای آغازین از بدو تولد، مورد درمان واقع شد و بیماری اش رو به بهبودی گذارد. این اولین مورد در درمان های کاربردی اچ آی وی محسوب میشود.

ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)

شایع ترین  شکل بیماری های مقاربتی، ویروس پاپیلومای انسانی محسوب میشود. بیش از 40 نوع ویروس پاپیلومای انسانی وجود دارد. انواع ویروس پاپیلومای انسانی در توانایی ایجاد زگیل تناسلی، درگیر کردن سایر نقاط از جمله دهان و گلو، و عاملیت ایجاد سرطان دهانه رحم، سرطان فرج و سرطان دهان با یکدیگر متفاوتند.
اگرچه هیچ درمانی برای ویروس پاپیلومای انسانی وجود ندارد، اما غربالگری های منظم با تست پاپ اسمیر میتواند به پیشگیری یا تشخیص در مراحل اولیه سرطان دهانه رحم ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی کمک کند.
به تازگی، واکسنی در دسترس قرار گرفته است که در مقابل بسیاری از انواع ویروس پاپیلومای انسانی (اما نه همه انواع) که سبب بروز سرطان دهانه رحم میشوند، محافظت میکند.

سفلیس

عفونت های سفلیس توسط باکتری ترپونما پالیدوم ایجاد میشود و حین برقراری روابط جنسی از راه واژن، مقعد و دهان یا تماس مستقیم با زخمی بنام شانکر، از فردی به فرد دیگر منتقل میشود. یافته های مراکز پیشگیری و کنترل بیماری ها در سال های 2001 تا 2009 نشان میدهد که نرخ ابتلا به سفلیس، سالانه با افزایش مواجه بوده است. اولین نشانه سفلیس، زخم شانکر (زخم بدون درد ناحیه تناسلی که اغلب اوقات در اطراف واژن ظاهر میشود) است. شانکر، علاوه بر اینکه اولین نشانه سفلیس محسوب میشود، فرد را 2 تا 4 برابر مستعد ابتلا به ویروس اچ آی وی میکند. اگر فرد از قبل به ویروس اچ آی وی مبتلا بوده باشد، شانکر احتمال انتقال ویروس به فردی دیگر را شدیدا افزایش میدهد. زخم های شانکر معمولا خودبخود و حتی بدون نیاز به درمان برطرف میشوند. با این حال، بدن بطور خودبخود عفونت را از بین نمیبرد و به مرور زمان، سفلیس سایر اندام ها از جمله پوست، قلب، عروق خونی، کبد، استخوان ها و مفاصل را نیز درگیر میکند و به سفلیس ثانویه مبدل میشود. چنانچه این وضعیت درمان نشود، سفلیس ثالثیه رخ میدهد که میتواند طی یک دوره یکساله اعصاب، چشم ها و مغز را درگیر کند و بطور القوه ای منجربه مرگ شود.
مادران باردار مبتلا به این باکتری در صدر خطر سقط جنین و مرده زایی قرار دارند. آنها به راحتی میتوانند در دوران بارداری یا زایمان عفونت را به جنین خود منتقل کنند. نوزادانی که بطور مادرزادی به سفلیس مبتلا هستند، از ناهنجاری های اسکلتی، مشکل در صحبت کردن و رشد، تشنج، کم خونی، بیماری کبدی و مشکلات عصبی رنج میبرند.

واژینوز باکتریال (عفونت باکتریایی واژن)

یکی دیگر از بیماری های مقاربتی شایع در زنانِ در سنین باروری، واژینوز باکتریال است. با وجودیکه حضور باکتری برای واژن کاملا طبیعی و حیاتی است، درست مانند پوست، دهان و دستگاه گوارش، گاهی توازن باکتری ها بهم میخورد و سبب بروز مشکلاتی میشود. 
واژینوز باکتریال هنگامی رخ میدهد که تعداد باکتری های مشکل ساز که بطور طبیعی به میزان محدودی وجود دارند، افزایش پیدا میکنند و جایگزین باکتری های لاکتو باسیل واژن میشوند و توازن طبیعی آنرا برهم میزنند. چنانچه زنی بطور مکرر از دوش های واژینال استفاده کند یا با افراد متعددی تماس جنسی برقرار کند، احتمال بروز این وضعیت بیشتر میشود. شایع ترین نشانه واژینوز باکتریال، ترشحات شیری رنگ رقیقی است که معمولا بوی تند ماهی میدهد. با این حال، برخی از زنان هیچ نشانه ای را تجربه نمیکنند.
صرف نظر از علائم، ابتلا به واژینوز باکتریال، خطر ابتلا به سایر بیماری های مقاربتی را افزایش میدهد و معمولا با بروز بیماری التهابی لگن و عفونت های بعد از عمل جراحی نیز در ارتباط است. زایمان و تولد زودرس نیز از احتمالات شایع در زنان مبتلا به واژینوز باکتریال محسوب میشود.

تریکوموناس

بیماری تریکوموناس توسط یک انگل تک سلولی بنام تریکوموناس واژینالیس ایجاد میشود و در زنان جوانی که از لحاظ جنسی فعال هستند، شایع است. بیماری تریکوموناس همیشه ایجاد علائم نمیکند. این بیماری میتواند سبب بروز ادرار دردناک، سوزناک و مکرر، ترشحات واژینال، درد، قرمزی و خارش در ناحیه تناسلی زنان شود. از آنجاییکه ممکن است بروز این بیماری بدون تظاهر علائم باشد، امکان دارد فرد مبتلا متوجه بیماری خود نشود و مقاربت خود را با شریک جنسی خود ادامه دهد. در تریکوموناس نیز مانند سایر بیماری های مقاربتی باید هر دو طرف رابطه بطور همزمان درمان شوند تا از عود مجدد بیماری پیشگیری شود.
تحقیقات نشان داده است که عفونت تریکومونایی در دوران بارداری، با افزایش خطر تولد نوزادان نارس و نوزادان کم وزن در ارتباط است. علاوه بر این، نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به عفونت تریکومونایی، بیش از 2 برابر بیشتر از نوزادان متولد شده از مادران سالم مستعد مرده به دنیا آمدن یا مرگ پس از تولد هستند.

هپاتیت ویروسی

هپاتیت ویروسی یک بیماری حاد کبدی است که در اثر چندین ویروس مختلف و از راه جنسی ایجاد میشود. هپاتیت ویروسی دارای انواع مختلفی است:

•     هپاتیت A (HAV). برای مدت کوتاهی منجربه عفونت کبد میشود که وضعیتی کاملا جدی است، اما منجربه عفونت مزمن نمیشود. در حالیکه راه های مختلفی برای انتقال بیماری وجود دارد، هپاتیت A حین فعالیت جنسی از راه دهان یا مقعد از فردی به فرد دیگر منتقل میشود. راه پیشگیری از هپاتیت A، واکسیناسیون است.
•     هپاتیت B (HBV). منجربه بیماری های حاد کبدی میشود که میتواند به زخم مادام العمر کبد (سیروز کبد)، سرطان، نارسایی کبد و یا حتی مرگ منتهی شود. هپاتیت B میتواند از طریق دگر جنسگرایی و همجنسگرایی و همچنین تماس با مایعات آلوده بدن مانند خون، سرنگ های آلوده مشترک برای تزریق مواد مخدر، خالکوبی و پیرسینگ منتقل شود. زنان مبتلا به هپاتیت B میتوانند این ویروس را حین زایمان به نوزادان منتقل کنند. هپاتیت B از طریق واکسیناسیون قابل پیشگیری است.
•     هپاتیت C (HCV). این بیماری میتواند فورا بر کبد اثر بگذارد، اما معمولا به یک عفونت مزمن خاموش تبدیل میشود که منجربه زخم کبد (سیروز)، سرطان، نارسایی کبد و مرگ میشود. این بیماری از راه سرنگ های آلوده مشترک یا قرارگیری در معرض خون آلوده منتقل میشود. با این حال، این بیماری از راه تماس جنسی یا از مادر به جنین در طول بارداری و زایمان نیز قابل انتقال است. هیچ واکسنی برای هپاتیت C وجود ندارد و درمان ها همیشه موثر واقع نمیشوند.

منابع: 

https://www.nichd.nih.gov​
http://www.cdcnpin.org
http://www.cdc.gov
https://en.wikipedia.org