بازی درمانی 

چیزی فرزندم را آزار می دهد

والدین و مراقبین اغلب وقتی فرزندانشان مشکلی دارند که باعث ناراحتی آن ها می شود، نگران می شوند. احتمالا شما در مورد رشد فرزندانتان و همین طور الگوهای غذا خوردن وخوابیدن آن ها و اینکه با خانواده، دوستان و در مدرسه چگونه هستند نگران می شوید. 

هر کودک منحصر به فرد و خاص است اما کودکان گاهی مشکلاتی را با احساسات یا رفتارها تجربه می کنند که باعث اختلال در زندگی خودشان و نیز زندگی اطرافیانشان می گردد. 

برخی والدین و مراقبین اغلب دیر به دنبال کمک می روند زیرا نگرانند که آن ها مقصر رفتار کودکانشان شناخته شوند. احساس مسئولیت برای پریشانی یا مشکلات کودک یک بخش طبیعی از مراقبت است. واقعیت این است که شما برای شروع پاسخ دادن به مشکل تعهد دارید که این بخش قابل توجهی از کمک به فرزندتان است.

بازی درمانی چیست؟

بازی درمانی کمک می کند تا کودکان احساسات تلخ و رویدادهای ناراحت کننده ای را که فرصتی برای به درستی مرتب کردن آن ها نداشتند درک کنند. در بازی درمانی، به جای اینکه کودکان همانند چیزی که در درمان بزرگسالان انتظار می رود در مورد مشکلات خود توضیح دهند، از بازی کردن متناسب با سطح کودک و با روش او برای برقراری ارتباط با او استفاده می شود، بدون اینکه او احساس تهدید و یا بازجویی کند.

بازی درمانی چطور به کودک من کمک می کند؟

بازی برای رشد اجتماعی، هیجانی، شناختی، جسمی، خلاقیت و زبان ضروری است.

بازی درمانی به شیوه های مختلف به کودکان کمک می کند. کودکان در بازی درمانی حمایت عاطفی دریافت می کنند و می توانند یاد بگیرند که بیشتر احساسات و افکار خود را درک کنند. گاهی اوقات ممکن است در بازی یک حادثه ی تروماتیک یا یکی از تجربیات دشوار زندگی کودک بازسازی شود تا حسی که در آن لحظه داشته مجددا ایجاد شود و بهتر با آینده ی خود کنار بیاید. همچنین کودک می تواند مدیریت روابط و تعارضات به شیوه های مناسب تری را یاد بگیرد.

نتایج بازی درمانی ممکن است عمومی باشد به عنوان مثال، کاهش اضطراب و افزایش عزت نفس، یا اختصاصی تر از قبیل یک تغییر در رفتار و بهبود روابط با خانواده و دوستان.

در جلسات بازی درمانی فرزندم چه اتفاقی می افتد؟

وسایل بازی در بازی درمانی بسیار گسترده است. این وسیله ها ممکن است شامل وسایل هنر و کاردستی، شن و ماسه و آب، گل و سفالگری، شکلک ها و حیوانات کوچک، آلات موسیقی، عروسک ها و کتاب ها باشند. بازی درمانگر کودک شما را قادر می کند تا بدون نیاز به توضیحات کلامی از این منابع برای بیان خودش استفاده کند.

یک بازی درمانگر چه کاری انجام می دهد؟

بازی درمانگر در زمینه های مختلفی از قبیل رشد و دلبستگی کودک آموزش می بیند. همچنین آموزش هایی برای استفاده از بازی، فرم طبیعی بیان کودک، به عنوان وسیله ای برای درک و ارتباط با کودک درباره ی احساسات، افکار و رفتار وجود دارد.

یک بازی درمانگر ابتدا با دقت نگرانی های شما در مورد کودک و خانواده تان را گوش خواهد کرد. تاریخچه ی مشکلات را بررسی و تنش های خانواده را پیدا خواهد و از این طریق به کودک شما کمک می کند.

بازی درمانگران ممکن است اطلاعاتی از مدرسه و سایر بزرگسالان تاثیرگذار در زندگی کودک بخواهند. یک ارزیابی هم از نقاط قوت و هم مشکلات فرزند شما صورت می گیرد.

بازی درمانگر کودکتان در مورد اینکه به فرزند خود در مورد بازی درمانی چه چیزی بگویید و چگونه به سوالات او پاسخ دهید با شما صحبت خواهد کرد.

بازی درمانگران ممکن است با یک تیم از متخصصین کار کنند یا به صورت مستقل کار کنند و برای انجام مداخلات حرفه ای کودک را به متخصصین دیگری ارجاع دهند.

بازی درمانی چه مدت طول می کشد؟

برخی کودکان به یک مداخله ی کوتاه مدت (برای مثال تا 12 جلسه) پاسخ خواهند داد. اما، وقتی مشکلات برای مدت طولانی تداوم داشته یا پیچیده باشند ممکن است یک مداخله ی بلند مدت لازم باشد. در این شرایط برخی بازی درمانگران دو سال یا بیشتر با کودک کار می کنند. جلسات معمولا یک روز در هفته هستند و در روز، ساعت و مکان مشخصی برگزار می شوند، این کار برای رشد یک رابطه ی توام با اعتماد اهمیت دارد. جلسات برنامه ریزی نشده و از دست رفته ممکن است پیشرفت درمان را مختل کنند.

چرا رابطه ی درمانی اهمیت دارد؟

رابطه ی درمانی که بین کودک شما و بازی درمانگر ایجاد می شود بسیار اهمیت دارد. کودک شما باید احساس راحتی و امنیت داشته باشد. این نوع محیط قابل اعتماد، بیان افکار و احساسات و استفاده از درمان در یک مسیر سودمند را برای کودک راحت تر می سازد. همچنین بسیار مهم است که کودکتان بداند شما این روند را پشتیبانی می کنید.

آیا همه چیز در روند محرمانه خواهد بود؟

اطلاعاتی که شما درمورد خانواده و کودک خود با درمانگر در میان می گذارید معمولا محرمانه خواهد ماند. ممکن است بازی درمانگر با اجازه ی شما این اطلاعات را برای درمان بهتر فرزندتان با همکاران و متخصصین دیگر در میان بگذارد. همچنین در صورتی که بازی درمانگر نگران باشد که کودک به خودش یا دیگران آسیب خواهد زد باید اطلاعات را با سایر متخصصین در میان بگذارد. در این مورد نیز ابتدا با شما صحبت خواهد کرد. 

من چه کمکی می توانم به فرزندم کنم؟

حمایت شما از فرزندتان در روند درمان بسیار اهمیت دارد.

• فرزندتان را برای شرکت منظم در جلسات تشویق کنید. 

• از او نپرسید چه خبر؟ یا امروز چه کردی؟ این سوال کودک را تحت فشار قرار می دهد تا در مورد چیزی که ممکن است درکش برای خود او دشوار باشد اظهار نظر کند.

• از کودکتان نخواهید که "خوب باشد" و مدام بررسی نکنید که خوب باشد. درمان برای "خوب" یا "بد" شدن نیست و کودک شما باید احساس کند که در بیان احساسات "بد" به شیوه ی بدون سانسور آزاد است. 

• اصرار نکنید که فرزندتان چیزهای خاصی بگوید: این زمان برای آن هاست و باید احساس کنند در بیان خود به شیوه ای که می خواهند آزاد هستند. به جای این کار نگرانی های خود را در فرصتی جداگانه به بازی درمانگر بگویید.

• بازی می تواند با کثیف کاری همراه باشد و اگر کودک شما بتواند برای به حداقل رساندن اضطراب خود در این مورد، لباس های کهنه و قدیمی بپوشد، مفید است.

• در طول هر مداخله ی درمانی ممکن است رفتار قبل از اینکه بهتر شود، بدتر شود_ لطفا اگر هر نگرانی ای دارید با بازی درمانگر کودک خود مطرح کنید. شما در پرسیدن هر سوالی در مورد روند کار از بازی درمانگر آزاد هستید.

محقق و مترجم: ندا مهفر_کارشناس ارشد روانشناسی بالینی/ گروه درمانگر و درمانگر ACT